metropolis m

Deze week geven we een aantal tips om de feestdagen door te komen. Om te beginnen vandaag een filmtip, de spectaculaire 3D-documentaire van Werner Herzog, die een plek bezocht waar weinigen toegang tot hebben: de grot van Chauvet.

Op een klein team van paleontologen, geologen, kunsthistorici en de vierkoppige filmcrew van de inmiddels 71-jarige Duitse filmmaker Werner Herzog na, is de grot van Chauvet, gelegen in de Franse Ardèche, haast door niemand betreden sinds de ontdekking ervan in 1994. De Franse minister van cultuur wees alle verzoeken af. Terecht. De muurtekeningen die de grot herbergt dateren vanaf 32.000 jaar geleden, ruim twee keer zou oud als de daarvoor vroegst ontdekte menselijke tekeningen, en zijn in perfecte staat, alsof ze er vorige week zijn ingekerfd.

‘Het oudste museum ter wereld’, noemt Herzog de grot op een zeker moment in de film.

Zijn voice-over met karakteristieke stem met Duits accent is niet weg te denken uit de documentaire. Naast de analyses, dromen en anekdotes van de wetenschappers, plaatst Herzog in zijn commentaar de grottekeningen in een meer filosofische context en artistieke traditie. Een vorm van proto-cinema, noemt hij de achtbenige tekening van een bizon of een vierkoppig paard, gezien de beweging die ermee gesuggereerd werd. (Is de grot van Chauvet wellicht eerder de oudste bioscoop ter wereld?) Tegelijk vraagt hij zich af of het ons ooit gaat lukken de visie van de kunstenaars te begrijpen na zo’n enorme kloof in de tijd. De tekeningen zijn slechts een herinnering aan reeds lang vergeten dromen.

Ook de door een kerkkoor ingezongen muziek van de Nederlandse componist Ernst Reijsiger drukt zijn stempel op de film. En, niet te vergeten, de 3D-ervaring, die de welvingen van het canvas van de kunstenaars van toen tot leven wekt.

De 3D-editie van Cave of Forgotten Dreams (2010) beleefde in 2011 zijn Europese première tijdens de Berlinale en sinds enkele weken is deze versie ook in de Nederlandse bioscopen te zien, bijvoorbeeld in het Ketelhuis en Rialto in Amsterdam, Lantaren/Venster in Rotterdam en Springhaver in Utrecht (bekijk het landelijke overzicht hier). Dichterbij dan een bioscoopbezoek zal je nooit komen: de grot wordt zwaar bewaakt omdat zelfs blootstelling aan ademvocht de tekeningen zou kunnen aantasten. Alleen daarom al reden genoeg om de film in onze eigentijdse grot te gaan bekijken, de bioscoopzaal.