Studio-estafette #5: Joncquil De Vries
De afspraak met Joncquil De Vries, die als kunstenaar overigens enkel zijn voornaam gebruikt, werd geplaagd door tegenslagen en overmacht. Zo moest ik op het laatste moment de afspraak maar weer eens afzeggen omdat onverwachts mijn afscheid bij Stroom gevierd werd. Toen ik belde moest hij lachen, “ben je dronken?”. “Nee, nee verzekerde ik” maar ik had met mijn wang de telefoon op stil gezet dus hij hoorde het niet. Na wat gesukkel hoorden we elkaar weer waarop ik hem nogmaals verzekerde niet dronken te zijn. Maar als je dat maar vaak genoeg ontkent wordt het toch wat verdacht. (Maar ik was ECHT niet dronken!). Uiteindelijk lukt het toch en staan we in zijn studio (in het gebouw waar ook Nest in Den Haag zit. Joncquil was actief betrokken bij de oprichting van Nest). Een volle studio die getuigt van een actief en verscheiden kunstenaarschap (in een oogopslag zie ik schilderijen, sculpturen, meubels) waar hij sinds 2007 werkt.
Er is links van de deur werk uitgestald want er opent op de 15e mei een solotentoonstelling bij Galerie Ramakers. Rechts is een grote opbergkast gemaakt die vol schilderijen staat en waar bovenop ook meerdere meubels liggen. Een van de wanden bestaat volledig uit ramen, tegen de andere staat een werktafel en zijn tientallen lampen aan de muur bevestigd.
Joncquil vertelt in sneltreinvaart hoe zijn ontwikkeling als kunstenaar verliep. Hij werkt nu zo’n twintig jaar en kan dus al deels terugblikken en vaststellingen doen. In het gesprek komt de vergelijking met kunstenaars zoals Martin Kippenberger ter sprake. De overeenkomstigheid uit zich niet zozeer in schilderstijl maar des te meer in zijn attitude en thematiek. Net als Kippenberger is Joncquil een schilder die ook installaties, sculpturen, videowerk en performances maakt. De onderwerpen komen voort uit de verbazing over de wereld, haar geschiedenis en systemen, percepties, verwachtingen en gekleurde interpretaties van de mens.
Om zijn eigen tunnel visie te doorbreken besloot hij weer te gaan studeren. Aan zijn behoefte tot veelzijdigheid ligt een mix van (zelf) relativering, een schier onuitputtelijke ideeën stroom en d behoefte tot herdefiniëren van het eigen oeuvre ten grondslag. De afzonderlijke werken kunnen op zichzelf staan maar worden onderling verbonden in totaalinstallaties die zowel hoogst conceptueel zijn als kritisch op bijvoorbeeld het kunstsysteem.
Denk hierbij aan het project waar hij tijdens een kunstbeurs een kantoor begon, inclusief kunstcritici als collega’s, waarbij schilderijen aan lullige draadjes hingen of achter een white board verstopt zaten (Re:Rotterdam, 2012) en waarvan hij later een kunstwerk / publicatie maakte die door temperatuur gevoelige inkt kan verdwijnen en verschijnen.
Of de solotentoonstelling CQ Residency Carte Blanche (2013) waarbij hij zich de galerie toe eigende en ter plekke werk maakte dat o.a.uit performances bestond van zichzelf verkleed als figuren uit zijn schilderijen of waarbij een blik olie voor de auto op een sokkel voorzien van een titel ineens heel wat meer waard werd.
Het werk van Joncquil wordt vaak als duister omschreven vertelt hij. Dat komt vast, plat gezegd, door de donkere kleuren van zijn schilderijen, de filmische scenes met bossen, mannen met kappen en schedels. Zelf benadrukt hij graag de keerzijde: de Hoop, humor en de satire. Om dat te verduidelijken refereert hij aan de in 1984 overleden komiek Andy Kaufman. Kaufman was, behalve een koning van de satire, uitgerekend iemand die zijn publiek continu op het verkeerde been zette. Voortdurend de grens opzoekend van de realiteit en verwachtingen.
Wie lang genoeg naar de sketch I Trusted You van Kaufman kijkt weet precies hoe dat gaat: van lachen naar huilen en terug. Over en weer. De twee liggen dicht bij elkaar. Zo ook in het werk van Joncquil.
Dit is deel vijf in de studio-estafette die Maaike Lauwaert elke week naar een nieuwe kunstenaar brengt. Het vorige bezoek was aan Marijn Akkermans
Maaike Lauwaert
