Studio-estafette #7: Naro Snackey
Elke week bezoekt Maaike Lauwaert voor Metropolis M de studio van een kunstenaar. Diegene die ze bezoekt, geeft de naam van de volgende door. Jasper Hagenaar bracht haar bij Naro Snackey.
Naro Snackey heeft eigenlijk twee studio’s: een met veel gereedschap en powertools en werk in wording en een tijdelijke studio met kleinere werken of werken die al klaar zijn zodat ze in een rustigere omgeving bekeken kunnen worden. De studio waar wij elkaar spreken is de werkkamer, workshop zou je in het Engels zeggen, de plaats waar gemaakt en fysiek gewerkt wordt. Er staat een zaagtafel, een werkbank, een rek vol powertools, ingepakte werken die een soort tussenmuur vormen en het keukenblokje en de deur deels aan het zicht onttrekken. Er is een raam, dat uitkijkt op het gebouw dat over het studiopand is gebouwd maar waar wel een doorkijk in zit zodat een binnenplein, de straat en het treinspoor toch zichtbaar zijn. Dus voor ons dat raam, achter ons die afscheiding van ingepakte werken, links en rechts van ons werken in ontwikkeling en het gereedschap. In het midden een tafel. Dat is ongeveer de setting.
Rechts van me staat een werk van pakweg 1 meter hoog van een klassiek beeld van een naakt jongetje dat doet denken aan een cherubijntje, maar met het hoofd van een Indonesische vrouw. Het werk bestaat uit zwart-wit geprinte vellen A4 papier die op hout zijn geplakt. Links enkel een groot hoofd, delen van het gezicht weggezaagd of met een beitel uitgehouwen. Het hoofd is vastgemaakt op een houten drager, een constructie die snelheid suggereert in materiaalsoort en de verbindingen tussen de standaard balken.
Voor ons, naast het raam, staan nog een aantal larger than life hybride figuren die een klassiek, standbeeld lichaam (naakt natuurlijk, dat waren de klassieke beelden) combineren met een Indonesisch hoofd. Het zijn indringende figuren, dat jongetje rechts, de man en vrouw voor me. Ze kijken, ze zijn er, ze vragen ons iets maar ook al zou je het antwoord weten, ze stoppen daar niet mee. Er zijn altijd meer vragen. Het lijkt wel alsof ze ons constant tot verantwoording roepen.
Snackey noemt het vrienden die ze nu om zich heen verzamelt, en als ze aan elkaar gewend zijn zal ze een huis voor ze bouwen: de drager, de constructie die ze in een ruimtelijke installatie plaatst. Dit werk in wording zal na de zomer in Nieuwe Dakota te zien zijn in de context van Koneksi-Connectie / Rethinking HOME, een manifestatie waarbij Nederlandse en Indonesische kunstenaars aan elkaar gekoppeld worden. Snackey is aan FX Harsono gekoppeld, een beeldend kunstenaar waar ze al snel door gefascineerd raakte. Later op dezelfde dag dat wij elkaar ontmoeten, zal ze hem ook voor het eerst ontmoeten. Op korte termijn reist ze naar Indonesie, naar Zuid- Sulawesi, waar de mensen aan voorouderverering doen. Snackey vindt daar de geweldige combinatie van animisme en Christendom, van een vanzelfsprekende esoterie en mystiek die ze hier in het dagelijks leven mist.
Haar Indonesische achtergrond is steeds van belang geweest voor Snackey’s werk. Ze maakt collages, vroeger ook wel met computerprints, nu vooral met zwart-wit kopieen, op houten multiplex platen. De foto’s die de basis vormen voor haar collages zijn afkomstig uit haar persoonlijke familie-archief, informele archieven op genealogische websites waar vragen gesteld worden door mensen op zoek naar hun verleden en familiegeschiedenis en beelden door haar gemaakt in Griekse musea en archieven. In Athene filmde ze bijvoorbeeld de klassieke standbeelden en gebruikte stills van die filmbeelden voor de collages die ons nu omringen. Ze herschrijft de geschiedenis, plaatst de Indonesische mensen op een voetstuk in het volle bewustzijn dat zo’n herschrijving van het verleden niet anders dan dubbelzinnig kan zijn.
Eenmaal dat de collages gemaakt zijn, geprint en op het hout geplakt, dan begint het heftige fysieke werk: met powertools en beitels worden de collages bewerkt. Dit maakproces is intens, elke keuze wordt bevraagd, met de tools als een extensie van haar lichaam. Door de wijze van installeren kan je rond de collages lopen en de achterkant zien, de manier waarop ze aan elkaar zijn gemaakt, geschroefd en doorkliefd.
Dat intense voerde ze heel ver door met de grote installatie in projectruimte de Overslag in Eindhoven, waar ze doorging tot ze uitgeput was. Het einde van het werk werd bepaald door de eindigheid van haar energie, niet door het werk zelf. Die vorm van eindigheid laat ze nu niet meer de overhand nemen, dat is niet meer het belangrijkste. Als tegenreactie maakte ze zelfs een hele tijd vooral kleine collages. Nu wordt het formaat wel weer groter maar fysieke uitputting is vervangen door kalmte. Het intense van het werkproces is er niet minder door, wel de aanslag op haar energie.
Hout dus, zwart-wit prints, oude foto’s, bewerkt en doorsneden. Dan komt vrijwel meteen en vanzelfsprekend het onderwerp agressie naar voren. Een weggesneden hoofd, een weggekrast lichaamsdeel, dat komt als een agressieve daad over. Het is onvermijdelijk zegt ze, een onderdeel van de condities waar je mee werkt. Maar het is niet haar insteek of doel, het is geen agressieve drive die haar werkproces voortstuwt. Ze maakt een innerlijke wereld fysiek via een vergeet-proces, een werkproces waarin ze haar eigen fysieke aanwezigheid vergeet. Het maken van een werk heeft zijn eigen leven. Een rijk leven.
Dit is deel zeven in de studio-estafette die Maaike Lauwaert elke week naar een nieuwe kunstenaar brengt. Het vorige bezoek was aan Jasper Hagenaar.
Maaike Lauwaert
