metropolis m

The Micro Art Initiative, we gebruiken de term met een knipoog in deze serie over de kleinste en daarom ook vaak meest avontuurlijke kunstinitiatieven die in Nederland te vinden zijn. Een eigenschap van het micro kunstinitiatief is dat het zich vaak ondergronds bevindt, snel beweegt, van locatie naar locatie, en allerlei gedaantes aanneemt. Doorgaans bestaat het maar kort en is de plattegrond die ons ernaartoe leidt de volgende ochtend alweer verouderd. Wie zijn de mensen die de vruchtbare bodem creëren voor het uitvoeren van ideeën buiten de gevestigde orde van de kunst? Lotte van Geijn neemt je mee op een zoektocht naar de plekken waar de toekomst vorm krijgt. Op zoek naar het je-had-erbij-moeten-zijn gevoel.

Aflevering #1: Studio 47 Amsterdam

De grote deur aan de Klovenierswal 47 in Amsterdam staat op een kier, een blok hout houdt hem open. Als ik binnen kom betreed ik een statige hal met marmer aan de muren. Aan mijn rechterhand staat een deur open en het geluid lokt mij de donkere ruimte in. Het licht van de straatlantarens valt naar binnen. Ik onderscheid een muzieksetup met een synthesizer en een opengeklapte laptop en in de hoek wordt een video geprojecteerd.

Studio 47 omschrijft zichzelf op haar website als the artist’s studio as a venue. Voor een opening schuift initiator en kunstenaar Céline Manz haar studio leeg en tovert het atelier om tot expositieruimte. Het organiseren van de evenementen is nadrukkelijk geen curatorschap, maar een onderdeel van haar research, a collective reflection zoals ze het zelf omschrijft. In haar eigen werk onderzoekt ze begrippen als éigenaarschap en originaliteit.

Als ik word voorgesteld aan kunstenaar Sonia de Jager Dambrauskas kijkt ze mij met een intense blik aan. Ik kan niet meteen verklaren waarom. Dambrauskas begint vlot in het Engels te vertellen over haar werk. Al snel kom ik erachter dat Studio 47 niet alleen bestaat uit deze ruimte, maar dat Manz al vanaf het eerste begin een parallelle virtual residency heeft mee opgezet. Soms is het dezelfde kunstenaar die daar iets laat zien, maar nu is er op de website de showcase van het werk van Rebecca Stephany te bekijken in de vorm van een diashow. In een mum van tijd heb ik al zes verschillende tapbladen van Studio 47 op mijn laptop openstaan en dwaal ik rond in het online-platform en archief. Ik blijf geboeid linkjes en gifjes openen en digitale posters bekijken.

Terug naar de avond van 28 oktober. Ik krijg het werk The Author Has Collected The Remarks Of Various People…1 in de vorm van een publicatie in handen. Het is de tweede editie van nog een ander initiatief van Céline Manz: Studio 47 Press. Sonia de Jager Dambrauskas heeft het boek The Norton Anthology of Theory and Criticism, (2012 edition) als materiaal gebruikt voor haar taalcollage. Door de quotes uit het boek in geheel nieuwe volgorde te rangschikken zonder de desgewenste auteur te noemen, achter in de publicatie staat een uitgebreide colofon, haalt zij de teksten los van hun huidige context en chronologische geschiedenis. Alles wordt opeens actualiteit.

Ook in het getoonde video werk Manual Override past Dambrauskas dezelfde strategie toe, maar nu ontstaat er door middel van het combineren van zelf geschoten beeldmateriaal en eigen teksten een verwarrende connotatie tussen wat je ziet en leest. Het beeld heeft ze op vele plekken gemaakt, in Argentinië waar ze vandaan komt, in Nederland waar ze nu woont en werkt, in Turkije en in verschillende landen in Europa. Een klein percentage heeft ze van internet gehaald en een aantal fragmenten zijn uit het werk van Fischli & Weiss. En terwijl ik het chemische sop uit Der Lauf Der Dinge (1978) herken en zie afstromen op het volgende domino-effect lees ik in de ondertiteling een stukje verderop Dambrauskas gedachte: We teach about pollution and civil rights in primary school but not about subliminality, mass media, posthumanism, the history of computation, and many other issues which are simple, real and easy.

In haar werk onderzoekt Dambrauskas wanneer technologie cultuur wordt en specifieke rol van taal daarbinnen. Kan communicatie beschouwd worden als een cultural technology? Ze legt mij in het Engels uit wat de titel van het werk betekent, ik spreek geen Spaans en zij nog maar langzaam Nederlands, maar uiteindelijk begrijp ik dat Manual Override het overschakelen op de handbediening is.

Haar pupillen zijn helemaal zwart, alsof ze volledig openstaan. Ze heeft geen drugs gebruikt, het zijn speciale zwarte lenzen. Het verklaart haar intense blik. Het subtiele detail verandert ons gesprek, alsof zij tegelijkertijd ook het onderbewuste ziet, de subliminale boodschappen die verborgen zijn om doorgegeven te worden zonder dat je het bewust opgemerkt. Een metafoor voor de overprikkelde modes waarin we onbewust constant in blijven staan en worden beïnvloed met informatie van allerlei media. Ook ik kan mijn blik er niet vanaf houden en ben opgelucht al ze even knippert met haar ogen.

Season Finale With Sonia De Jager was de laatste expositie op de huidige locatie aan de Kloveniersburgwal, maar Studio 47 gaat door, zegt Manz, online en op een nog nader te bepalen plek.

Season Finale With Sonia de Jager, Studio 47, Amsterdam, 28.10.2016

Lotte van Geijn

is beeldend kunstenaar en schrijver

Recente artikelen