metropolis m

DAVID HAMMONS AFRICAN-AMERICAN FLAG. Foto door Peter Cox. 

Amsterdam is een kunstruimte rijker, afgelopen weekend opende achter het Vondelpark op Koninginneweg 176, EENWERK haar deuren, een nieuwe expositieruimte voor tentoonstellingen, projecten en opdrachten in alle disciplines. Gehuisvest in een nieuw pand in Amsterdam, ontworpen door architect Barend Koolhaas, presenteert EENWERK één werk per keer. Komende maanden staat er onder andere werk van David Hammons, Steve McQueen, Stanley Brouwn en Hreinn Fridfinnsson op het programma. Tijdens de opening spreek ik met oprichter Julius Vermeulen.

Debbie Broekers: EENWERK presenteert één werk per keer. Kun je meer vertellen over deze keuze en de ideeën die hieraan ten grondslag liggen?

Julius Vermeulen: EEN is het kleinste gehele getal, WERK is werken, iets maken, aandacht aan iets schenken. Met één werk kun je meer aandacht vragen van de beschouwer en voor de maker is het een interessant uitgangspunt om buiten het atelier of de studio na te denken over de mogelijkheden om werk te maken binnen de context van EENWERK (de fysieke ruimte) en omgeving en de actualiteit.

EENWERK, foto door Debbie Broekers

Alleen vandaag is David Hammons African-American Flag te zien, waarom juist dit werk?

Ik werk al drie jaar aan dit galerie-project. Onlangs kwam ik Christiaan Braun van Overholland tegen en ik vertelde hem van mijn plannen voor een galerie met telkens één werk. Hij vond dat zo’n geweldig idee dat hij mij spontaan een bruikleen aanbood. Dat werd de African-American Flag van David Hammons uit 1990. Die vlag is bijna dertig jaar geleden voor het laatst te zien geweest tijdens de tentoonstelling Black USA die Braun toen organiseerde. De vlag is nu actueler dan ooit en een mooier statement kun je je niet wensen als je net begint. Er is een fantastische quote van Thomas Hirschhorn, “African-American Flag is not only an artwork, it is a flag for a new nation, a flag for a new insight, it is a new flag for a new form and a new truth. David Hammons creates a new truth – what more can art do?”[1]

Hoe reageren de uitgenodigde kunstenaars op het concept van EENWERK?

Het gegeven van één werk maakt dat er nog geconcentreerder wordt nagedacht over de inhoud en vorm, en de vele mogelijkheden om te presenteren. De kunstenaars die tot nu toe zijn langs geweest, zijn gefascineerd door het bijzondere licht dat door de glazen gevels naar binnen valt. Op verschillende tijdstippen van de dag zorgt dit voor sterk wisselende ervaringen. Ze zorgen ook voor een vervreemdend binnen-buiten gevoel, alsof je je in een surrealistische film bevindt. Ondanks de transparantie van het gebouw heeft de kunstruimte een grote mate van intimiteit. Tegelijk is door diezelfde transparantie bijna ieder werk semi-openbaar, waardoor het aantrekkelijker wordt om super actueel werk te initiëren. De vlag van David Hammons straalde je bijvoorbeeld al vanaf de Koninginneweg tegemoet!

Tuin door Piet Oudolf, foto door Tomas Dulfer

Hoe positioneert EENWERK zich binnen het culturele veld van Amsterdam en Nederland? Is het een galerie, een presentatie-instelling, iets er tussenin? 

Ik positioneer mijn galerie als een kunstruimte voor alle disciplines, waar alles mogelijk is. Installaties, performances, beeldende kunst, design, poëzie. Door telkens een werk te laten zien is er tijd en ruimte voor concentratie en contemplatie. Ik ga proberen zo te programmeren dat er een (organische) samenhang ontstaat tussen de verschillende disciplines. Hreinn Fridfinnsson is bijvoorbeeld bezig met een metafysisch werk te maken met verwijzingen naar het ontstaan van de atmosfeer op de aarde. Maud van den Beuken is bezig met een project ‘mapping the sky’ waarin ze probeert de lucht in kaart te brengen. Dat is natuurlijk een prachtig vervolg op het werk van Fridfinnsson. Maar ik begin met een nieuw werk van Steve McQueen, dat hij op dit moment aan het maken is.

Zijn de werken bij EENWERK ook te koop, omdat je de naam galerie hanteert?

Er zullen activiteiten en presentaties komen met een niet-commercieel karakter, zoals conversaties en tentoonstellingen met bruiklenen van zowel particulieren als van musea. Maar er zal inderdaad werk verkocht gaan worden, unieke nieuwe werken, maar ook bestaand werk en edities.

Kun je iets vertellen over je eigen achtergrond en hoe je tot EENWERK kwam? 

Na het doorlopen van de Akademie voor Beeldende Kunst in Arnhem was ik bijna dertig jaar lang kunstadviseur bij de PTT, onder andere verantwoordelijk voor de postzegelontwerpen. Ook heb ik daar tentoonstellingen gemaakt met kunstenaars die postzegels hadden ontworpen. Toen deze functie een jaar geleden werd opgeheven, dacht ik er niet aan om te stoppen. Ik wilde graag dit bijzondere werk continueren. Het huis van de buren kwam te koop te staan en op de plek van de oude garage staat nu een nieuw gebouw met galerieruimte. Zo viel alles op z’n plek.

Tijdens opening EENWERK, foto door Tomas Dulfer

Waar let je op bij het programmeren? Welke selectiecriteria hanteer je, of zijn het allemaal zeer persoonlijke keuzes? 

Over de keuze van een kunstenaar of een werk kan ik kort zijn. Dat begint met een persoonlijke fascinatie voor een kunstenaar en de manier waarop iemand werkt. Ik vind daarnaast de actualiteit een belangrijk gegeven, werk met een zekere urgentie geniet dan ook mijn voorkeur. Ook zal ik het experiment niet uit de weg gaan. Het voordeel van een eigen galerie is dat ik met niemand hoef te overleggen of een onderwerp wel of niet kan.

Er zijn naast wisselende tentoonstellingen ook permanente onderdelen van EENWERK, waaronder het gebouw ontworpen door Barend Koolhaas, een portret van Rineke Dijkstra, een tuin door Piet Oudolf, grafisch ontwerp door Tariq Heijboer en een film van Tomas Dulfer, kun je hier meer over vertellen? 

Het leek mij bijzonder om niet alleen een kunstruimte als zodanig te creëren, maar juist een plek te maken waar verschillende disciplines vanaf het eerste moment samenkomen, zoals de tuin van Piet Oudolf aan de voet van het gebouw. De tuin fungeert als een eerste begroeting, vriendelijk en intrigerend. Dat geldt ook voor het portret van Rineke Dijkstra dat nog geïnstalleerd moet worden. Tomas Dulfer is filmwetenschapper en promoveert over enige tijd met zijn boek Film in Amsterdam. Hij heeft een korte film gemaakt van één minuut over het bouwproces van de galerie. Deze wordt vanaf 1 oktober getoond. Het krachtige en heldere logo is ontworpen door Tariq Heijboer van Irma Boom Office, hij heeft de blauwe kleur van werkkleding doorgevoerd op het drukwerk en op de website.

[1] Thomas Hirschhorn, “Thomas Hirschhorn David Hammons Quote” Stiftung Sommerakademie im Zentrum Paul Klee Reader, Bern, 2016, online

EENWERK is vanaf 1 oktober elke donderdag, vrijdag en zaterdag te bezoeken op Koninginneweg 176, 1075EH Amsterdam (ook op afspraak geopend). Voor meer informatie, zie: http://eenwerk.nl/

OPENINGSTIJDEN: 13:00 – 18:00 

Toekomstig programma: BAREND KOOLHAAS EN LYNNE BROUWER (VISUAL ARTIST) een visueel essay over de bouw van EENWERK. Vanaf 1 oktober. STEVE MCQUEEN NEW WORK –  NAJAAR 2017. STANLEY BROUWN – NOVEMBER 2017 (partnership with Prince Claus Fund for the exibition Three Crossings with Ibrahim El-Salahi, David Hammons and Stanley Brouwn)

Debbie Broekers

is kunstcriticus en kunsthistoricus

Recente artikelen