metropolis m

‘Absurditeit en geweld zullen er altijd zijn. Ik vind het wel een geruststellende gedachte dat Steven Pinker [De Canadees-Amerikaanse hoogleraar psychologie van Harvard, taalkundige en auteur van publicaties als The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined (2011) en How the Mind Works (1997), MvK] beweert dat we historisch gezien juist leven in een tijdperk met weinig geweld. Het is veel waarschijnlijker dat ons door ons eigen toedoen iets overkomt, dan door het toedoen van iemand anders. Ook het absurdisme lijkt van alle tijden te zijn: van de handleiding voor de inquisitie uit de zestiende eeuw van de Spaanse rechtsgeleerde Francisco Peña tot het werk van de IJslandse kunstenaar Egill Sæbjörnsson op de afgelopen Biënnale van Venetië. Zelf studeerde ik, voordat ik naar de kunstacademie ging, politieke wetenschappen, dus ik kan mij goed verhouden tot de geopolitieke wetenschappen van nu. Maar ik beschouw de dingen die nu gebeuren direct weer als oud nieuws en daarom vind ik wat er al gebeurd is en wat nog zal komen veel spannender. Mijn werk komt echt voort uit deze tijd, maar het zijn vooral het verleden en de toekomst die de vorm ervan bepalen.’

‘Mijn achtergrond is zeker van invloed geweest. Ik denk dat je omgeving, de dingen om je heen en de ideeën van mensen in je nabijheid van grote invloed zijn op je ontwikkeling. Het interessante van geschiedenis is de afstand die er tussen ons en een bepaald onderwerp of gebeurtenis is: alles wat we in een geschiedenisboek lezen, heeft een avontuurlijk en kunstmatig karakter. Het lijkt wel verzonnen. Dankzij die afstand in tijd kan een historische gebeurtenis, zoals de vulkaanuitbarsting nabij Pompeï in het jaar 79 na Christus, iets fictiefs lijken. Die uitbarsting heeft maar een paar honderd kilometer van Rome plaatsgevonden, maar staat net zo ver van ons af als bijvoorbeeld de film Jurassic Park van Steven Spielberg. Ons brein is gewoon niet in staat om iets dat vijftig jaar of langer geleden gebeurd is, of juist meer dan vijftig jaar voor ons ligt, te bevatten. De opwarming van de aarde kan ons bijvoorbeeld ook niet echt iets schelen. Mijn interesse ligt bij het tot leven brengen van het verleden, archeologische overblijfselen, maar ook sciencefiction.’

 ‘Ik zie animatie als sleutel tot mijn werk, omdat het dingen en karakters laat bewegen. Het brengt de opstelling van de audio- en video-installatie tot leven. Ik zal bij de tentoonstelling in Vijfhuizen voor het eerst de vorm van een “interactieve animatieperformance” verkennen. Die bestaat dankzij de actieve bijdrage van de suppoost. Het idee is dat wanneer bezoekers de tentoonstellingsruimte betreden, de host van het fort een kleine performance zal gaan doen van ongeveer één minuut met een object dat hij of zij oppakt. Ik laat echt iemand bewegen en animeer hem of haar dus. In die zin is de animatie niet beperkt tot de ruimte van het doek of het scherm. Ik breng objecten en figuren in beweging.’

 ‘Ik zie alles wat ik maak als persoonlijk. Daarbij vind ik dat werk niet te gemakkelijk te verklaren moet kunnen zijn vanuit een biografie. Ik houd er niet van als kunstenaars hun persoonlijke omstandigheden gebruiken om over de wereld te vertellen. Het is dan alsof je een vakantiefotosessie van een vriend moet doorbladeren. Ik heb een voorkeur voor het gebruik van niet-specifieke en abstractere of bedachte situaties. Mijn onderzoeksgebied is vrij breed. Het onderzoek kan bijvoorbeeld gaan over sociale zekerheid, het verdwijnen van vakbonden en miscommunicatie in extreme situaties. Vanuit deze onderzoeksperiode, die normaal een paar maanden tot jaren duurt, ontwikkel ik een setting waarin ik met audio- en video-elementen een behoorlijk abstracte, maar precieze situatie creëer die, vanuit een specifiek uitgangspunt, direct refereert aan de inhoud van het onderzoek.’

‘De tentoonstelling bij Kunstfort bij Vijfhuizen is ontwikkeld als één grote, samenhangende installatie met werk dat ik speciaal ervoor heb gecreëerd. Die installaties bestaan uit veel verschillende objecten: van zelfgemaakte lampen met flikkerende gloeilampjes tot uitgesneden schilderingen op dibondplaten, geprinte tapijten en juwelendisplays die worden opgenomen in een animatieprojectie. Hoewel er verschillende ruimtes zijn, is alles onderdeel van hetzelfde verhaal. Inhoudelijk zie je een man, de CEO van een onderneming, we weten niet precies welke, die zijn werknemers en ook zijn vrouw probeert te motiveren en uit te dagen om efficiënter en creatiever te zijn. Het is een CEO uit de klassieke oudheid. We zien onder meer een soort van religieuze retraite, wederom uit de klassieke oudheid, waarin een orakel met de bezoeker spreekt en hem of haar antwoorden geeft. De laatste ruimte, helemaal rechts, toont een deel van de productie van de onderneming van de CEO. Het gaat me niet specifiek om de CEO of de zakenwereld, wat mij interesseert is de microkosmos die rond zo’n figuur wordt gecreëerd: zijn werkrelatie met andere mensen, de relatie met zijn vrouw en kinderen en die met zijn sociale en natuurlijke omgeving in het algemeen. Inhoudelijk refereren alle dialogen en monologen uit de tentoonstelling aan de publicatie Vertoog over de vrijwillige onderdanigheid, of, tegen één van Étienne de la Boétie. [Een Franse rechter, schrijver en politiek filosoof die het boek rond 1549 schreef. Het werd vermoedelijk gepubliceerd in 1576, MvK] De publicatie gaat over hoe politieke staten kwetsbaarder zijn dan mensen denken. Er wordt bijvoorbeeld in gesteld dat tirannen kunnen blijven zitten zolang de bevolking dat op de één of andere manier toestaat. Maar waarom staat de bevolking dat toe? Komt het door angst? De la Boétie beweert dat er meer achter schuilt.’