metropolis m

Max Pinckers, Margins of Excess

Wereldberoemd is De Düsseldorfse School met fotografen als Thomas Ruff, Candida Höfer en Thomas Struth, die in de voetsporen van Bernd en Hilla Becher documentaire fotografie terugvoerden naar de werkelijkheid. Wij introduceren (met knipoog) De Belgische School met jonge Belgische fotografen die in de voetsporen van Geert Goiris documentaire fotografie juist willen fictionaliseren.

Waar het ooit volstond om met je Leica-kleinbeeldcamera de straten van Amsterdam of de snelwegen van de Verenigde Staten af te struinen op zoek naar een beslissend moment, kun je vandaag geen foto meer maken in de openbare ruimte zonder ook een met een smartphone, telelens of LOMO LC-A uitgeruste collega in beeld te hebben. Klassieke reportagefotografen moeten tegenwoordig wat anders verzinnen om te gaan waar niemand ze voorging. Een oplossing is om simpelweg verder weg te trekken. De Belgische Volkskrant-fotografe Sanne De Wilde trok voor haar kleurrijke reeks over kleurenblindheid recent nog naar een atol in de Stille Oceaan en de Antwerpse fotograaf Nick Hannes zocht het al in onder andere de voormalige Sovjet-Unie en Dubai.

Max Pinckers, foto uit de serie Margins of Excess, 2018, copyright Max Pinckers

Max Pinckers, foto uit de serie Margins of Excess, 2018, copyright Max Pinckers

Een andere manier om je van je collega’s te onderscheiden is om langer te fotograferen. En dan gaat het niet over de sluitertijd, maar over de periode waarin je een bepaald onderwerp vastlegt. De Gentse documentarist Pieter-Jan De Pue nam al bijna tien jaar lang foto’s in Afghanistan voordat hij wereldwijd filmfestivals veroverde met de film The Land of the Enlightened, waarin hij samen met een bonte bende gewapende kinderen feit en fictie mengt.

De derde en wellicht ook de boeiendste weg die de hedendaagse Belgische fotografie is ingeslagen, laat de grenzen tussen fictie en non-fictie zo sterk vervagen dat geen van de makers zichzelf nog als reportagefotograaf zou omschrijven.

Fotofictie

Volgens de begeleidende tekst van Forward Escape into the Past, de tentoonstelling van Jim Campers die zowel in Museum M in Leuven als in De Brakke Grond in Amsterdam wordt getoond, zijn de onderwerpen van zijn fotoreeksen Let’s kill the moonlight (FC) en Intranaut respectievelijk de Amerikaanse terrorist Theodore Kaczynski en de filosoof en antropoloog Terence McKenna, maar je moet het gelezen hebben om het te weten. Het verband tussen de werken zelf, die gaan van abstracte en herkenbare landschappen tot stillevens en teksten, bestaat in de eerste plaats in het hoofd van de fotograaf en vervolgens pas in die van de toeschouwer.

Jim Campers, Psilocybin Cubensis, 2017, copyright Jim Campers

Campers en collega’s als Eva Donckers, Dieter De Lathauwer, Tom Callemin of Jan Rosseel plaatsen zich met hun essayistische en in sommige gevallen bijna spirituele werkwijze in een traditie die deels terug te voeren is tot de poëtica in de fotografie van de onontkoombare Dirk Braeckman en de beeldende mystiek van Geert Goiris dicht bij huis, maar die internationaal ook sterk aansluiting vindt bij de poëtisch projectmatige aanpak van figuren als de Amerikaanse fotograaf Alec Soth.

Wat de meesten van deze Belgische kunstenaars delen met Soth, de maker van bedwelmend mooie reeksen als Sleeping by the Mississippi en Niagara, is een voorliefde voor het fotoboek. In interviews laat de binnenkort vijftigjarige Amerikaan zich weleens ontvallen dat hij steeds op zoek is naar een narratieve boog en een oprechte vertelling. Gelijkaardige gedachten vind je bij Eva Donckers, wier studie van toeristische hotspots, An Anthropology of The Tourist, zich ontpopt tot een Sothiaanse mengeling van landschaps- en portretfotografie. De recent afgestudeerde fotograaf liet in een interview met het Belgische magazine The Word optekenen dat ze vooraf niet noodzakelijk nadenkt over hoe haar beelden eruit komen te zien, maar vooral over wat ze precies wil vertellen.

Eva Donckers, foto uit de serie An Anthropology of the Tourist, 2016

Misschien leidt het denken in functie van een fotoboek als vanzelf tot een verhalende benadering van fotografie. Of wellicht vraagt de continue beeldenstroom die ons omringt wel om een narratieve ordening. Vaststaat dat de verhalende kant van fotografie steeds meer op de voorgrond treedt….

LEES VERDER IN:

Metropolis M Nr 4-1018 Exchange-Fotografie-Eindexamens 2018. NU OVERAL TE KOOP. ALS JE NU EEN JAARABONNEMENT AFSLUIT STUREN WE JE DIT NUMMER GRATIS OP. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR: [email protected]

Sam De Wilde

is freelance journalist

Recente artikelen