metropolis m

Twee weken geleden heb ik er nog een rondleiding gehad, van de nieuwe directeur Olof van Winden, die er per 1 mei is aangesteld. NIMk, het Nederlands Instituut voor Mediakunst, vroeger bekend als MonteVideo, is een van de instellingen die dreigt opgeheven te worden.

Van Winden vertelde me bij de ontmoeting dat hij in de oude dansschool aan de Keizersgracht in Amsterdam een levendige broedplaats ziet ontstaan, een plek van ontmoetingen, van presentaties, van advies en productie. Een beetje meer leven in de brouwerij is wel gewenst, gaf hij toe. Het instituut zoals het is, mag wel wat bruisender. Daarom is ook juist hij aangesteld, een festivaldirecteur.

Jong, fel, vol dynamiek, Van Winden barstte van de plannen. NIMk, hij spreekt zelf liever over het internationaal veel gekendere MonteVideo, zal gaan veranderen, ingrijpend veranderen, met inbegrip van de collectie mediakunst, die het hart van de organisatie is.

Vooraf, toen hij nog niet begonnen was, had hij die collectie nog gezien als iets museaals dat beter in beheer gegeven kon worden van een museum. Toen hij eenmaal grondig met het instituut had kennisgemaakt zag hij in dat de collectie de ziel van het instituut is, zijn core identity waar het op is gebaseerd, waar alle activiteiten uit voortkomen sinds 1978. De collectie van het NIMK bestaat uit ruim 2.000 werken van meer dan 500 (inter)nationale kunstenaars. Kunst uit dit bestand wordt jaarlijks gedistribueerd naar 30 tot 35 landen over de hele wereld.

Als beheerder van de collectie heeft het instituut een unieke expertise opgebouwd bij het behoud en beheer van dit kwetsbare cultuurgoed. Vanuit de hele wereld komen instellingen naar NIMk toe om zich te laten adviseren door de medewerkers, die zelf ook over de hele wereld reizen om erover te spreken op specialistische congressen.

Er zit ook een praktische kant aan deze collectie: er is geen plek in Nederland waar alle verschillende versies van videorecorders nog verzameld zijn en functioneren (videobanden moeten regelmatig worden afgespeeld, om niet verloren te gaan). NIMk zorgt ook voor omzetting van de videobanden naar meer hedendaagse digitale dragers.

Van Winden, die naam heeft gemaakt met het spectaculaire, multidisciplinaire Todays Art festival in Den Haag, vertelde dat hij voor NIMk een toekomst ziet waarin het instituut zich ontwikkelt in nieuwe richtingen, in samenwerking met andere instellingen op het gebied van digitale en elektronische kunst. NIMk is meer dan de videocollectie, zijn expertise reikt verder, zijn mogelijkheden zijn groter. Zoals Todays Art Festival disciplines bundelt en voor een breed publiek presenteert, zo kan ook NIMK grenzen tussen media en disciplines slechten. Van Winden gaf het voorbeeld van dansers en mediakunstenaars, die in zijn instituut sleutelen aan bijzondere voorstellingen, die er ook opgevoerd kunnen worden, in een nieuw te creëren black box.

Zijn grote wens is nog eens een betere naam te vinden voor de kunst die er in het NIMk te zien zal zijn, op het snijvlak van disciplines en de nieuwe media. Mediakunst klopt niet, elektronische kunst klopt niet, digitale kunst klopt niet, videokunst is veel te beperkt. Art Numérique, zoals de Fransen zeggen, vindt hij wel mooi. Het is poëtisch en treffend tegelijkertijd. Uit het archief van het museum had hij een poster gehaald met de tekst ‘kunst met een stekker’. Grappige tekst, maar ook die dekt de lading niet.

Ik heb Van Winden niet meer gesproken na de onheilstijding uit Den Haag. Zoals het er nu uitziet wordt de gehele sector op het terrein van nieuwe media en e-cultuur hard aangepakt. Alle e-cultuur verdwijnt uit de basisinfrastructuur, wat betekent dat instellingen als Steim, Worm, Mediamatic, Waag Society, V2, Submarine Channel in de problemen komen. Ze mogen niet meer bij het rijk, noch bij de fondsen aankloppen voor structurele financiering. Alleen projecten worden nog gesteund.

Een persverklaring meldt dat het NIMk niet bij de pakken neer gaat zitten. Het gaat vechten voor een podium voor mediakunst.

Op de website van NIMk stromen de reacties uit de hele wereld binnen


Beeld is afkomstig uit de tentoonstelling van Omer Fast, die nog tot en met 23 juli te zien is bij NIMk

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen