metropolis m

Sadi al Zaqzouq, Red Line, 2005-2008

De aanhoudende stroom van nare berichten in het nieuws heeft het westerse publiek immuun gemaakt voor Palestijns leed, maar de kunst in het Gemak in Den Haag maakt het drama weer voelbaar.

De Palestijnse Lucebert is opgestaan. Zijn naam Sadi al Zaqzouq, schilder te Gaza-stad. In het Gemak in Den Haag, in de tentoonstelling No Man’s Land, is momenteel een werk van hem te zien, bestaande uit allerlei geschilderde figuren die opgesloten zitten in een verzameling dozen.

Sadi al Zaqzouq, Red Line, 2005-2008

Het bijschrift vermeldt ‘dat het leven in de grootste gevangenis ter wereld zware psychische gevolgen heeft’. Dat is te zien. De tragiek druipt uit de dozen, als bij kunst uit het concentratiekamp.

Sadi al Zaqzouq, Red Line, 2005-2008
Sadi al Zaqzouq, Red Line, 2005-2008

De dozen van Sadit al Zaqzouq zijn het dramatische hoogtepunt van een verder relatief ingetogen tentoonstelling. Hoewel het drama dat de Palestijnen treft in bijna al het werk voor het oprapen ligt, toont de kunst zich beheerst, afstandelijk. Typerend in dat opzicht de ‘omgekeerde’ oorlogsfoto’s van Runa Halawani.

Rula Halawani, Negative incursion, 2002-2006
Rula Halawani, Negative incursion, 2002-2006

De inversie zet op afstand, dient de monumentaliteit, in wat een klinische reactie genoemd kan worden op de Israëlische bezetting. Dit werk is geen het sentiment voedende tranentrekker, zoals van Sadi al Zaqzouq, maar een kille, dreigende weergave van een wereld die door Israëlisch machtsvertoon wordt gedomineerd.

Even grappig als cynisch is een modeshow van kleding die geschikt is gemaakt voor controle aan de vele checkpoints waar Palestijnen aan onderworpen worden door de Israëliërs. Waar de buikstreek bij traditionele Palestijnse kleding maar moeilijk ontbloot kan worden biedt de Chic Point Fashion van Sharif Waled super handige doorkijkjes.

Sharif Waked, Chic Point - Fashion for Israeli Checkpoints, 2006
Sharif Waked, Chic Point - Fashion for Israeli Checkpoints, 2006
Sharif Waked, Chic Point - Fashion for Israeli Checkpoints, 2006

De tentoonstelling wil het oorlogsleed tonen waaronder de Palestijnen gebukt gaan, maar ze laat tegelijk zien wat voor vrije geesten dit land voortbrengt. De transseksuele mode van Waled bijvoorbeeld, zou in de meeste Arabische landen ondenkbaar zijn en stuiten op tal van seksuele taboes.

Sharif Waked, Chic Point - Fashion for Israeli Checkpoints, 2006

Deze vrijheid van geest, die de Palestijnen tot buitenbeentjes maakt in de Arabische wereld, geeft het geheel een onverwacht optimistische lading. Er zijn vrije geesten nodig, om grenzen te slechten. De kunstenaars in No Man´s Land geven alvast het goede voorbeeld.

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen