metropolis m

[h1]Diffractie

Mijn eerste kennismaking met het werk van de Finse producer en componist Mika Vainio tijdens afgelopen editie van TodaysArt Festival was een marteling voor de oren. Toen ik zijn naam zag opduiken in de line-up van de tentoonstelling Diffraction bij TAG was ik dan ook op het ergste voorbereid. Het onlangs heropende Haagse platform voor hedendaagse audiovisuele kunst toont op dit moment werken die de effecten van het fenomeen diffractie onderzoeken. Het afbuigen van geluids- of elektromagnetische golven langs ondoordringbare obstakels is een significant gegeven binnen de geluidskunst en de elektronische muziek. Wie bij deze omschrijving direct beelden van ouderwetse radiozendamateurs door het hoofd schieten, zal worden verrast door het werk Tessel van de Franse David Letellier. Zijn zwevende kinetische geluidsinstallatie heeft door zijn opbouw uit driehoekige vlakken iets weg van een B2 Stealth bommenwerper. De futuristische installatie verandert continu van vorm en geluid. Het is een fascinerend stuk techniek met een enorme visuele aantrekkingskracht.

Een zelfde aantrekkingskracht heeft een geluidsinstallatie met zes originele buizenradio’s op witte zuilen die elk vanonder worden belicht. Dit levert niet alleen een minimalistisch monument op voor de schoonheid van deze apparaten, maar het typische geluid van het afstemmen op de juiste zender en het sonore bromgeluid op de achtergrond brengen je in een staat van continue verwachting. Elk moment zou er een herkenbare stem of melodie kunnen doordringen, het is slechts een kwestie van afwachten. Subtiel, melancholisch en tot mijn grote verbazing afkomstig van Mika Vainio.

Diffraction, Mika Vainio, David Letellier, John Egeskov and LAb [au]
Te zien t/m 16 januari 2011
TAG, Stille Veerkade 19, Den Haag, www.tag.do

Op weg naar Terra Nova

‘De enige technologie die werkelijk een effect op mijn werk en deze tentoonstelling heeft is de technologie van het eigengemaakte. Iets ziet er op een bepaalde manier uit, omdat het toevallig zo uit mijn handen is gekomen. Ik wil een onderdeel zijn van wat er gebeurt in mijn werk’, aldus Frank Koolen in de bij de tentoonstelling Terra Nova in 1646 behorende publicatie. Inderdaad valt de persoonlijke hand van de kunstenaar te ontwaren in een aantal environments, die losjes zinspelen op reizen, expedities en het doen van ontdekkingen.

De eerste ruimte doet nog het meest gebalanceerd aan met doordacht geplaatste objecten: onder andere een hor waarvan het modernistische patroon is gebaseerd op het tapijt dat er schuin tegenover staat en een vlot dat de reis naar Terra Nova uit de tentoonstellingstitel lijkt te verbeelden. De volgende ruimtes doen theatraler aan: één is gevuld met tafels, spiegels en stoelen en lijkt op een rommelige zolder die jarenlang niet meer is bezocht. De laatste ruimte bereik je via een gangetje waarvan de wanden en het plafond slordig zijn bekleed met kleurige narrenstof. Aan de wanden hangen verscheidene pruiken. In de laatste kleurig verlichte ruimte loop je tegen een rechthoekige spiegel aan, waarin een keurig afgewerkt gaatje zit, waardoor je naar buiten kunt turen, wanneer je tenminste lang genoeg bent.

Spiegels, narrenstof, vlotten en pruiken keren vaker terug in het werk van Koolen. Zijn installaties hebben daardoor zowel iets kwajongensachtig, als iets puberaals over zich. Een combinatie van een drang naar avontuur en een vorm van vluchtgedrag. Koolen lijkt in deze tentoonstelling de toeschouwer te willen overtuigen hem te vergezellen op zijn reis, maar de noodzaak hiertoe weet hij niet over te brengen. Ook wanneer je hem alleen laat gaan, zal hij wel lol hebben.

Terra Nova, Frank Koolen
Te zien t/m 22 januari 2011
1646, Boekhorststraat 125, Den Haag, http://enter1646.com

Minimalisme, Britney Spears en pyromanie

Minimalisme en Britney Spears: op zijn zachtst gezegd een ongebruikelijke combinatie. Toch weet Martijn Hendriks haar in te passen in zijn abstracte vormentaal. Drie zwart-wit foto’s van La Spears waarin zij weggedoken onder een deken haar auto probeert in te komen zijn door hem zodanig bewerkt dat de deken tot een onbestemde vlek is geworden. Deze vlekken vormen het nieuwe focuspunt, waardoor de popster de door haar zo gewenste anonimiteit terug lijkt te krijgen. Telkens is maar één van de foto’s zichtbaar, de andere twee liggen er onder, ingepakt in bubbeltjes plastic. Deze anonimiteit gunt hij Bruce Nauman niet. Hendriks heeft een zwart-wit filmpje van Nauman zodanig bewerkt dat deze continu bezig lijkt een driehoekige vorm te verplaatsen, die nu eens wit, dan zwart dan grijs is gekleurd. Het lijkt alsof hij tegen Nauman zegt: zo, nu doe jij maar eens wat ik wil. Toch doet hij Nauman daarmee geen geweld aan, het leidt tot een wonderlijke samenwerking.

Abstracte visuele elementen keren ook terug in de korte film Pyromaniac van Magali Reus, waarin we ons op een metaalwerkplaats bevinden. Beelden van buizen, platen, walsmachines en lasvonken worden afgewisseld met beelden van een brandende sigaret en sigarettenrook. Reus lijkt te willen zeggen dat hoe industrieel en koud een product er uit mag zien, er altijd een mensenhand achter zit. De film vormt een mooie opmaat voor haar sculptuur Shades of Grey: twee rechthoekige installaties die geheel lijken te bestaan uit metaal. Bij nader inzien is echter alleen het onderstel van aluminium, de schijnbaar metalen platen zijn handmatig gegoten uit gips en hebben alle een verschillende kleur grijs. Walden Affairs toont twee kunstenaars die zich uitermate bewust zijn van de kunstgeschiedenis die hen is voorgegaan en die zich daar op geen enkele manier door laten verlammen. Hun kennis lijkt ze alleen maar sterker te maken.

Martijn Hendriks & Magali Reus
Te zien t/m 16 januari 2011
Walden Affairs, Zuidwal 52, Den Haag, www.waldenaffairs.nl

Alexander Mayhew

Recente artikelen