metropolis m

Paulien Barbas, This and That
Ohad Ben Shimon, Mirror Stage

De Brakke Grond was 8-11 september podium voor de eerste editie van The Second Act. Een ‘live’ fotografiefestival, met kunstenaars die het stilstaande beeld tot leven wekken.

Jimmy Roberts, Untitled (Folding)
Christoph Meier, Ohne Titel (Filmsetperformancebu?hnefilm)

Een foto is een geïsoleerd beeld, een residu met een soms onschatbare waarde juist omdat het een gebeurtenis bevriest. Maar is een foto niet ook een directe verwijzing naar de beweging, de gebeurtenis en het leven dat het vermomt? Fotografiefestival The Second Act slaagde van 8 tot 11 september met verve in een denkbeeldig ontdooien van de momentopname, door ongeremd in kaart te brengen hoe verstilde beelden afgeleiden zijn van scènes in beweging.

The Waterfall van Taiyo Onorato en Nico Krebs is een grootformaat foto dat uitgevouwen aan de wand is bevestigd. Over de afbeelding van een groep mensen die tegelijkertijd emmers water leeggieten is het vouwreliëf nog goed zichtbaar. The Waterfall draagt een voelbare herinnering aan verschillende karakteristieken van fotografie met zich mee, die de kern van The Second Act vormen. De documentatie van mensen, gebeurtenissen en situaties is traditioneel een van de belangrijkste functies van fotografie. De enscenering van het onderwerp en de technische keuzes van de fotograaf, zowel voor het nemen van een foto als voor de ontwikkeling en het tonen ervan, een vrijwel continu probleem. Het op- en uitvouwen van het papier, dat als ‘gebaar’ in The Waterfall besloten ligt, lijkt niet alleen daarvoor een symbool, maar ook voor de performance als kunstvorm. Het performatieve hangt sterk samen met het in scène zetten van een onderwerp, maar in The Second Act is het een thema op zich.

Paulien Barbas, This and That

The Second Act is een initiatief van Time to meet, een interdisciplinair kunstenaarsplatform dat de aard van fotografie onderzoekt. Een strategie hiertoe is het inzetten van kunstwerken die door middel van andere media, zoals video, performance en installaties zinspelen op wat je de fotografische conditie zou kunnen noemen. Behalve een experimentele fotografietentoonstelling programmeert het festival ook een aantal performances en gesprekken.

Ohad Ben Shimon doet een performance waarin hij in dagboekvorm door middel van tekst en foto’s het festival verslaat. Hoewel Shimon zelf niet in beeld komt is hij wel hoofdpersoon en verteller van het verhaal, en in die zin is het geheel een zelfportret. In een gesprek met curator Chris Clarke zegt hij hierover dat een zelfportret volgens hem vooral een portret is van de plaats en de tijd waarin een kunstenaar tot een zelfbeeld probeert te komen. Omgekeerd lijkt het ook te kloppen: een foto documenteert niet alleen, het is ook een afspiegeling van wat de maker doet.

Veel werken in de tentoonstelling zijn video-installaties, waarin via andere artistieke media over fotografie wordt gefilosofeerd. Jimmy Roberts prachtig eenvoudige untitled (folding) suggereert choreografie. Paulien Barbas’ This and That toont poëtisch de implicaties van het fotografisch vastleggen van de totstandkoming van een kunstwerk in een kunstenaarsboek. In Christoph Meiers scherpzinnige Ohne Titel (Filmsetperformancebühnefilm) vervaagt de grens tussen acteurs, figuranten, technici en toeschouwers in film en theater.

Een verwijzing naar theater schuilt ook in de naam van het festival: de tweede akte is het deel in een voorstelling waar de introductie achter de rug is, de plotwendingen onverwachts zijn, en de ontknoping nog uitblijft. Zo vormt het een sterke analogie met fotografie: de context, het proces en de betekenis zijn niet direct zichtbaar, maar ze zijn wellicht buiten beeld te vinden. The Second Act verkent succesvol de veelvormigheid van fotografie door zich niet tot fotografie te beperken.

Jesse van Winden volgt de onderzoeksmaster Visual Arts, Media & Architecture aan de Vrije Universiteit, en is redacteur van Kunstlicht.

Recente artikelen