metropolis m

MU laat aan de hand van Zoro Feigl zien hoe de stad breekt met zijn industriële verleden en zich klaarstoomt voor de 21e eeuw.

Strijp-S was ooit de productieplaats van Philips, waar duizenden arbeiders aan de slag waren aan allerhande assemblagelijnen. De sporen daarvan zijn nog alom aanwezig op het terrein dat sinds het vertrek van elektronicafabrikant op steeds overtuigender wijze bezig is aan een metamorfose die de wijk (en in feite de hele stad) klaar moet stomen voor de 21e eeuw. De creatieve industrie nestelt zich er massaal, net als de horeca en recentelijk ook enkele kunstruimtes, waaronder MU.

Als je er rondloopt kun je niet anders dan onder de indruk raken van de ontwikkeling van de wijk, de voor Nederland ongekende schaal ervan, en de overtuiging waarmee de ombouw wordt doorgezet, ook nu de economie tegenzit.

MU heeft er sinds kort een dependance die de oorspronkelijke locatie in De Witte Dame reduceert tot een bescheiden bijzaaltje. Hoewel enkele maanden terug geopend met de tentoonstelling Small Gestures/Do it, bevindt de ruimte zich nog in zijn wittebroodsweken. Met recht mag je de tentoonstelling van Zoro Feigl daarom de tweede inhuldiging noemen van een kunstruimte die nog volop bezig is zijn eigen rol in dit gebied te definiëren.

Gezien de tentoonstelling van Feigl gebeurt dat met enige distantie die de ontwikkeling in Strijp-S in een verscherpt perspectief plaatst. De presentatie biedt in een notendop zicht op heden en verleden van de wijk. En met wat goede wil ook op de toekomst ervan.

Feigl toont zoals we dat van hem kennen machines, in dit geval meerdere letterlijk lopende banden, die als stonden ze nog in een fabriek, onophoudelijk voortgaan. Er zit geen rem op de katrollen, waardoorheen allerlei koorden en slangen, tot en met golfplaten wild ronddraaien.

Anders dan de lopende banden die er enkele decennia terug nog stonden, zijn die van Feigl het tegendeel van dienstbaar en functioneel. De regelmaat van hun mechaniek is vervangen door een volstrekt onbepaalde grilligheid. De koorden en slangen tekenen wilde figuren in de lucht als dolgedraaide apparaten met elk een eigen wil. Als dansende derwisjen zijn ze bezig met een magische bezwering, van zichzelf en de ruimte en ons er omheen.

Feigl positioneert zich met zijn apparaten ergens tussen de Tweede en de Derde Industriële Revolutie in. De lopende band wordt opgeladen met nieuwe betekenis, die haar losweekt uit haar negentiende- en de twintigste-eeuwse verleden. Het is een bevrijdingsactie, weg van het korset van de mechanische reproductie en haar geestdodende herhaling, een meer creatieve toekomst tegemoet, een waar muziek in zit, een waarin zelfs een apparaat kan dansen. Tegelijkertijd zijn de dansende banden van Feigl te low-tech om al heel veel te kunnen zeggen over de creatieve revolutie die ons in de nieuwe eeuw nog te wachten staat en waar Strijp-S zo graag leidend in wil zijn.

Feigl en MU bieden daarmee een prachtige symbolische overbrugging tussen twee industriële tijdperken. De tentoonstelling manifesteert zich als een entre’act van de machine die was, juist ook daar op die plek in Eindhoven, en de veel slimmere en creatievere machine die ongetwijfeld komen gaat.

Zoro Feigl
MU, Eindhoven op locatie Strijp-S
16 augustus – 29 september