metropolis m

Kunstenaars hebben sinds jaar en dag hun autonome kunstpraktijk aangevuld met bijbaantjes en toegepaste kunst. Maar waar de grens tussen autonome kunst en overige bijverdiensten normaliter streng wordt bewaakt stond de Dag van de Jonge Kunstenaar, georganiseerd door Kunstpodium T in Museum De Pont, in het teken van het ‘hybride kunstenaarschap’, waarbij deze scheiding van functies vervaagt.  

De dag begon met een keynote speech van naar eigen zeggen ‘musician gone corporate’ Brendan Walsh, die de studenten op het hart drukte dat hun toekomst ligt in een polygame relatie met het bedrijfsleven. Branding en marktonderzoek zouden daarom een wezenlijk onderdeel van de kunstpraktijk moeten zijn. Netwerken is in zijn ogen niet veel anders dan daten: twee zoekende partijen leren door middel van dialoog wat ze elkaar te bieden hebben. Dit pragmatische argument lijkt te stoelen op de romantische aanname dat beide partijen inderdaad zoekende zijn.

Dit optimisme werd gedurende de dag wat getemperd. Gek genoeg niet alleen omdat het gros van de bedrijven waar Walsh op doelt niet direct op kunstenaars zit te wachten (ze waren in elk geval niet op de dag vertegenwoordigd), maar omdat veel kunstenaars huiverig, zo niet onwillig, zijn een marktgerichte praktijk te voeren. Het scepticisme van Camiel van Winkel over de toekomst van deze ‘hybride kunstenaar’ werd dan ook met applaus onthaald. ‘Kunstenaars zijn in de regel idealistisch’ aldus Van Winkel, en kozen het vak om kunst te maken, niet om zich aan te passen aan een potentieel lucratieve doelgroep.

Volgens Van Winkel is het waarborgen van tijd en ruimte voor de autonome kunstpraktijk een realistischer carrièreperspectief. Hij is dan ook huiverig over verbreding van het kunstcurriculum met vakken over ondernemerschap. Volgens studenten in het publiek komt het gros van de studenten tijdens hun opleiding niet bij deze vakken opdagen. Van Winkel pleit dan ook voor ‘nazorg’ op het moment dat de behoefte aan dergelijke kennis wel een rol gaat spelen.

De timing van deze dag was dan ook scherp: afgestudeerde kunstenaars zijn terug van vakantie en op zoek naar de volgende stap. Om ze tegemoet te komen waren er workshops, presentaties en een informatiemarkt. Caroline Soons en Francine Mendelaar introduceerden het Mondriaan Fonds en het Materiaalfonds, en Roy Cremers vertelde deelnemers over crowd funding initiatief Voordekunst.nl. TENT Rotterdam, Showroom MAMA en Kunstpodium T presenteerden talentontwikkelingsprojecten en Jeanine Hofland, Daniela Apice en Laurie Cluitmans van galerie Fons Welters verzekerden de kunstenaars dat de samenwerking met een galerie meerwaarde creëert voor hun kunstpraktijk.

Jammer genoeg leek het bij deze introductiepraatjes te blijven. De steeds terugkerende vraag van kunstenaars hoe ze aan dergelijke partnerships kunnen komen werd steevast beantwoord met: netwerken en jezelf profileren. Waarna sprekers en publiek ieder huns weegs gingen. Pas bij de workshop van Anna van Leeuwen, hoofdredacteur van Kunstbeeld, werd er serieus genetwerkt en aan profiling gedaan, zij het tussen kunstenaars onderling.

De jonge kunstenaars luisterden deze dag vooral graag naar elkaar. De ‘inspiratie to-go’ sessie waarin verschillende jonge kunstenaars hun praktijk presenteerden was het meest drukbezochte programmaonderdeel, en de peptalk van Karin Arink het meest veelbesproken tijdens de borrel. Haar succesverhaal bracht een zucht van verlichting bij het publiek teweeg. Een post-it aan de muur waarop deelnemers hun ervaringen konden delen sprak boekdelen: ‘Het kan dus wél op mijn eigen manier.’

Dag van de Jonge Kunstenaar
9 september
Kunstpodium-T
Tilburg