metropolis m

De installatie Roaming Organs (2015) in P/////AKT in Amsterdam is niet meteen toegankelijk. Bij binnenkomst loop je tegen een grote blauw- paarsachtige tent aan die bijna de hele ruimte vult. Als je er omheen loopt zie je door de dunne stof heen silhouetten van andere bezoekers. Om Roaming Organs (2015) te betreden trek ik witte sokjes over mijn schoenen. Dan pas betreed ik de tentachtige ruimte Lair (2015).

Het voelt intiem alsof ik ‘de buik’ van de kunstenaar binnenstap. Het is als een baarmoederachtige cocon enerzijds, maar het roept ook de associatie op van een legertent in een vluchtelingenkamp. Binnenin ligt het werk Sandmen (where is my liver?) (2015): menselijke lijven zonder hoofd, handen en voeten, de organen, skeletten en het verdere menselijke weefsel is eruit verwijderd. Het voelt onaangenaam. Het liefst heb je al je organen in je lijf gezond en vastzitten op de juiste plek, maar nu voelt het alsof mijn maag zich omdraait. Angst, verdriet, schaamte, empathie, verschillende emoties schreeuwen tegelijkertijd om aandacht binnenin mij.

Voor het LIAF Lofoten International Art Festival Norway maakte Roderick Hietbrink deze zomer de installatie Slime is the Agony of Water (2015). In een bassin met water lagen vier enorme objecten die daarvoor vier maanden op de Noorse zeebodem hadden gelegen. De zee had ze in bezit genomen, planten groeiden erop, vissen zwommen erin.

Hietbrink omschrijft de objecten als de materialisatie van menselijke gevoelens. Hij zegt dat als je boos bent er iets in je zit, net als je hart of lever. Als een object dat op het moment dat je boos wordt of je verdrietig voelt als het ware tot leven komt en daarna weer in slaap valt. Ergens zit verdriet te wachten tot je het aanspreekt en dan eruit komt. Het leek hem interessant om die gevoelens fysiek te maken.

Tijdens een performance waarin hij eruit zag als een quasi-religieus figuur met een lange baard en lang haar is hij als de spreekbuis van de geëxternaliseerde emotie-beelden. Hij wordt van de ene emotie in de andere getrokken, is boos en schreeuwt of bang en in paniek. Uit de reacties van het publiek kon je opmaken dat het meeleefde, ook angst voelde of plaatsvervangende schaamte, maar ook de behoefte voelde om die emoties te rationaliseren en te onderdrukken.

Roderick Hietbrink onderzoekt in zijn werk de discrepantie tussen het instinctieve en het rationele dat in ons plaats vindt. We proberen onze vrezen en driften te onderdrukken om het leven controleerbaar te houden, maar de gevoelens blijven komen, ergens vandaan.

De manier waarop wij uiting geven aan die emoties voelt vaak kunstmatig aan, alsof ze gevormd zijn door de invloed van beelden die wij zien in films en in de media. Hierdoor is er een afstand ontstaan tussen wat wij voelen en hoe wij ze uiten, en zijn wij gaan twijfelen aan die emoties zelf. Door ons rationele en culturele denken, dat wij om onze emoties heen hebben gebouwd, zijn wij steeds verder af komen te staan van het innerlijke, primitieve gevoel en daarmee met de natuur om ons heen.

Tijdens de opening van Roaming Organs vang ik een aantal flarden van gesprekken op. Het werk is wel erg esoterisch hebben meerdere mensen als kritiek. In het tent-achtige werk Lair (2015) staat nog een ander werk. Equilibrium (water organs, kidney failure) (2015) biedt een zevental sculpturen die verbonden zijn door een doorzichtige pijp. Er stroomt troebel water doorheen. De sculpturen zijn kei-achtige vormen met glimmend, oliekleurige oppervlaktes. Het troebele water en de bijtitel kidney failure verraadt dat het systeem niet meer werkt. Dat er te veel vuil in ons lichaam cq ecosysteem is gekomen, in onze gemeenschappelijke nieren, de nieren van de wereld, die de wereld niet langer zuiver houden. Hietbrink laat ons zien dat het wordt tijd dat iedereen dit geheim onder ogen komt. Het besef dat de wereld niet in dienst van ons staat, maar dat wij er een afhankelijke onderdeel van zijn.

Roderick Hietbrink
Roaming Organs
P/////AKT Amsterdam
11.10 t/m 8.11.2015