metropolis m

Dit jaar presenteert P/////AKT een serie solotentoonstellingen onder de noemer Thinging, waarin ‘het ding’ centraal staat. Het derde deel uit deze reeks is Scripting Anticlockwise van Francesco Pedraglio. Bij binnenkomst word ik, niet verassend, geconfronteerd met een verzameling dingen die op het eerste gezicht lastig te duiden zijn.

Centraal in de ruimte bevindt zich een zestal pilaren. Rondom deze pilaren heeft Pedraglio achttien houten frames met de zijkant tegen de palen bevestigd. De meeste frames zijn bekleed met transparant materiaal, bedrukt met kronkelende lijnen, abstracte vormen en vage kleurvlekken. Een enkeling is geheel bekleed met zwart textiel. Aan de omringende wanden hangen een paar kleine objecten en twee flinke gipsen platen met een plooiend oppervlak. Tegen de wanden steunen verder een tweetal speervormige objecten en een serie gedeeltelijk bespannen frames met zwarte lijnen.  

Francesco Pedraglio, from left to right: Tool for writing, 2017; Scripting anticlockwise (detail), 2017; Script for 6 people becoming an audience, 2017

In de hoek van de ruimte speelt op een scherm een film getiteld Portrait of I (blue). In de schemering loopt een man, wiens gezicht we nooit te zien krijgen, in een zilveren regenjas door de natuur. Hij vindt tijdens zijn wandeling onder meer een aantal kledingstukken in een bos, en op een strand graaft hij een lichtgevende hondenriem op. Na deze vondsten zien we de objecten telkens zelfstandig bewegen, een kneuterig soort animisme aangezien de touwtjes nog zichtbaar zijn. Tussen deze scenes door zien we shots van gekleurde rookpluimen die uit het landschap omhoog kringelen. Op zoek naar meer grip op al deze dingen wend ik me tot de tentoonstellingsinformatie die geschreven is als een scenario. Plots beginnen steeds meer zaken samen te vallen.

Het scenario rept over een man – ‘misschien de protagonist in dit verhaal’ – die een film wil maken rond het idee van portretteren. De hoofdpersoon van de film is een tweede man, het alter ego van de eerste man. Maar deze tweede man komt uiteindelijk niet in beeld en dwingt de eerste man, Pedraglio zelf, om zo de afwezige man, oftewel zijn eigen alter ego te vertolken; dit is Portrait of I (blue).

Het thema van de dubbelrol en de dubbelganger begint ook in de rest van de expositie op te vallen. Zo is tijdens een performance een groep mensen uitgenodigd om te acteren dat ze het publiek van de tentoonstelling zijn. De twee ‘speren’ tegen de muur blijken Tools, de een voor jagen, de ander voor schrijven, terwijl ze vrijwel identiek ogen. Van de zes centrale pilaren, zijn er maar drie onderdeel van de architectuur van het gebouw; de andere drie blijken kopieën gemaakt van MDF. Het is de vertaling, de terugkeer in een andere vorm, die onderdeel vormt van de karakteristieke werkwijze van Pedraglio.

Francesco Pedraglio, Scripting anticlockwise (detail), 2017

Een pagina met scenario’s leidt me langs de abstracte panelen in het midden van de ruimte. Met deze tekst worden de abstracte doeken tot beeldende vertalingen van specifieke elementen uit de film: de kronkelende lijnen vormen de route die de man in de film gelopen heeft; een doek met drie lijnen in toenemende dikte blijkt een vertaling van het harder worden van het geluid van zijn voetstappen; het zwarte doek is een ‘Cut to black’. Er vinden in de expositie meerdere van dit type vertalingen plaats: van scenario naar film naar een installatie en performance, waarin de bezoeker een semi-gescripte rol toebedeeld krijgt. De tentoonstelling hangt zo samen als een geraffineerde enscenering waar je door de kunstenaar (de verteller) doorheen geloodst wordt. Pedraglio ontvouwt zijn verhaal in meerdere vertalingen, terwijl je daarbinnen als bezoeker, als ‘dwaler’, je eigen verhaal vormt terwijl je puzzelend door de ruimte zwerft.

Het is aan mij als criticus om datgene wat ik gezien heb te vertalen in tekst en ik veronderstel altijd dat er in de vertaling onvermijdelijk iets verloren zal gaan. Dat er in een vertaling ook juist iets nieuws bloot gelegd kan worden wordt spelenderwijs duidelijk in deze tentoonstelling. Pedraglio speelt met taal, narrativiteit en verschillende media en zet daarmee de gangbare rolverdelingen binnen de kunstcontext op scherp. Hopelijk heb ik mijn rol goed gespeeld. Fade to black.  
 

Francesco Pedraglio, Scripting Anticlockwise, P/////AKT, Amsterdam, 07.05 tm 04.06.2017

Manus Groenen

is freelance criticus, coördinator en docent kunsttheorie aan Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg

Recente artikelen