metropolis m

Atelier in Parijs

Luuk Wilmering (Haarlem, 1957) verblijft van april 2010 t/m april 2011 in het Atelier Holsboer in Parijs: een residentieplek van het Institut Néerlandais met steun van het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst. Hij werkt er aan een project over de dubbelhartige omgang met de natuur en besloot het te structureren rond vogels.

In zijn werkt schept hij absurde situaties waarin hij zijn positie als mens én als kunstenaar bevraagt. Soms is hij hoofdpersoon in zijn foto’s, installaties en collages, maar ook als dat niet het geval is, valt er vaak een autobiografisch element te ontdekken.

Lotte ten Voorde

Waarom wilde je een residentie in het buitenland?

Luuk Wilmering

‘Al een groot aantal jaren leefde bij mij het verlangen om via een langdurige werkperiode in een nieuwe omgeving met de energieke dynamiek van een wereldstad te kunnen reflecteren op mijn werk en werkwijze, en te onderzoeken of ik in mijn werk weer nieuwe stappen kan maken. Het leek me een uitdaging om in dit project de verschillende aspecten uit mijn werk, en de verschillende disciplines waarin ik de afgelopen jaren heb gewerkt, samen te brengen.’

LtV

En waarom Parijs?

LW

‘Tijdens de zomervakantie van 2009 was ik onder de indruk geraakt van Parijs. Ik bezocht toen een aantal musea in het Jardin des Plantes en vond het inspirerend te zien hoe in de 19e eeuw natuurhistorische, maar ook wetenschappelijke musea vorm kregen. In Frankrijk staan kunst en wetenschap meer op gelijk niveau. In een museum als Naturalis wordt er weinig aan de verbeelding over gelaten. Hun benadering is vrij zakelijk. Weliswaar educatief en wetenschappelijk verantwoord, maar ook nogal droog. Dat vind ik jammer omdat juist de fantasie honger naar kennis en onderzoek stimuleert.’

LtV

Wat is zo aantrekkelijk aan een langdurig werkverblijf in het buitenland?

LW

‘Dit is mijn eerste residentie, dus ik spreek vanuit gevoel als ik zeg dat je minstens een jaar weg moet gaan. Wel heb ik al ervaren dat het goed is om afstand te kunnen nemen van Nederland, en te ontdekken wat typisch Nederlands is aan mijn werk. In Frankrijk ligt er vaak een theoretisch kader ten grondslag aan de kunst. Ikzelf ben vooral beeldend ingesteld. Dat theoretische kader is er wel, maar het is geen statisch vertrekpunt. Ik vind kunsttheorie absoluut verhelderend op zijn tijd, maar niet noodzakelijk om mijn werk te kunnen maken. Filosofie en theorieën over het functioneren van de samenleving interesseren mij meer.’

LtV

Waarom heb je zo lang gewacht?

LW

‘Omdat ik twee jonge dochters heb. Nu ze wat ouder zijn durf ik het aan. Het gaat echter niet om een residentie an sich. Je moet een goed plan hebben om er iets uit te kunnen halen. Het is namelijk intensief, kostbaar en eenzaam. En soms weet je bij god niet wat je moet doen en zit er niets anders op dan een intieme vriendschap te sluiten met je whiskyfles. ‘

LtV

Hoe heb je je verblijf aangepakt?

LW

‘Voorbereiding is belangrijk. Dat kan in de vorm van een taalcursus, maar ook door na te denken over hoe je dingen voor elkaar krijgt. Per land kan dat behoorlijk verschillen. In Frankrijk zijn ze minder direct dan bij ons en moet je bij wijze van spreken eerst met iemand gaan eten. Het zit niet in de Franse cultuur om direct op je doel af te gaan.

De eerste maand heb ik me volledig ondergedompeld in het grote tentoonstellingsaanbod van Parijs. Daarna heb ik mezelf opgesloten om het project op de rit te krijgen. Ik heb in korte tijd heel veel werk gemaakt, alhoewel een heldere lijn nu nog even ontbreekt. Maar ik ben pas op de helft en heb nog voldoende gelegenheid om de structuur aan te scherpen en contacten te leggen die nodig zijn voor aanvullende informatie.’

LtV

Welke uitwerking heeft de verandering van omgeving?

LW

‘Voor ik vertrok was ik al een jaar bezig met dit project, maar door het verblijf is het in een stroomversnelling geraakt. Een residentie biedt veel mogelijkheden voor verdieping én de kans om echt nieuwe, andere dingen te doen. Ik vind het een taak van de kunstenaar om de grenzen van kunst te verkennen en op te rekken. Zo heb ik een paar huizen ontworpen en kan ik me zelfs voorstellen dat ik jurken ga ontwerpen als dat relevant zou zijn.

De luxe om tijdens het ontbijt al te kunnen beginnen, me tegen twaalf uur eens aan te kleden en vervolgens door te werken tot elf uur ‘s avonds, heeft een positieve uitwerking. Het atelier is rustig, maar dat is niet noodzakelijk voor mij om goed te kunnen werken. Het helpt dat ik veel spullen heb meegenomen: een goede inktjetprinter, mijn fiets, dat soort dingen. Uit het verleden weet ik bovendien dat dit soort ervaringen soms heel lang door kunnen werken. Dat bepaalde indrukken zich pas veel later manifesteren.’

LtV

Wat verwachtte je te vinden in Parijs?

LW

‘Dat de residentie een grote bijdrage zou leveren aan de verdere ontwikkeling van het project. Die verwachting is ingelost en het heeft zelfs meer gebracht. Hoewel (nog) niet alle plannen zijn gelukt – zoals het fotograferen in het depot van het Muséum national d’Histoire naturelle – is dat ruimschoots gecompenseerd door onverwachte ontdekkingen. Verwachtingen zijn in zekere zin abstract. Het is juist spannend om te zien wat er gebeurt wanneer het project zelf de weg gaat bepalen, wanneer je de plannen loslaat en je laat verrassen door een uitkomst die je van te voren nooit had kunnen bedenken.’

Lise Lotte ten Voorde

Recente artikelen