metropolis m

Anouk Kruithof (Dordrecht, 1981) heeft een paar turbulente maanden achter de rug. Zo won ze drie prijzen, waaronder een opleiding in New York, en deed ze een residency-project in Het Vijfde Seizoen in Den Dolder. Nu is ze thuis in Berlijn waar ze is blijven wonen na een kunstenaarsverblijf bij Künstlerhaus Bethanien. Kruithof is geïnteresseerd in de menselijke strijd met grote emoties en hun verhouding tot de wereld, en in de grens tussen een gezonde en een zieke geest. Veel van haar installaties, publicaties, fotografie en video’s komen tot stand na een directe confrontatie met haar onderwerp. In Het Vijfde Seizoen – een residency op het terrein van psychiatrische kliniek de Willem Arntsz Hoeve in de Den Dolderse bossen – draaide het voor het eerst om de mensen met wie ze werkte zélf. Anouk Kruithof vierde met tien patiënten hun verjaardag precies zoals zij dat wilden, maar dat pakte niet altijd even goed uit.

Lotte ten Voorde

Ik was in de vooronderstelling dat Het Vijfde Seizoen niet zat te wachten op nog meer fotografen.

Anouk Kruithof

’Ik ben er nooit heengegaan met het idee om mijn beeld te hálen. Dat zou niet kloppen bij die plek. Dat is precies waar Het Vijfde Seizoen bang voor is denk ik, dat er weer een serie portretten van mensen met een psychiatrisch ziektebeeld gemaakt wordt. Ze willen het liefst dat je veel doet met patiënten samen, hen niet tot object maakt. Het is niet zo dat fotograferen niet mag, maar het ligt gevoelig vanwege privacy.’

Lotte ten Voorde

Hoe zit het met dat zwarte portret in de publicatie die je in Den Dolder maakte?

Anouk Kruithof

’Dat is een heftig verhaal. Diegene heeft mij gestalkt omdat hij in zijn realiteit verliefd op me was geworden. Zijn verjaardagswens was onder andere om leuke foto’s te hebben van zijn verjaardag met mij en een paar vrienden in Utrecht. Die heb ik speciaal bij hem gebracht dat vond hij te gek. Maar toen het contract om het portretrecht te regelen ter sprake kwam ging hij volledig door het lint. Mijn oplossing was om het anoniem te houden en wel zijn quotes te behouden omdat ze interessant zijn, en symbolisch voor wat zich heeft afgespeeld tussen hem en mij.’

Lotte ten Voorde

Hoe was Het Vijfde Seizoen vergeleken met andere residencies?

Anouk Kruithof

’In Den Dolder zit je in een villa in het bos, geïsoleerd. Ik ging veel hardlopen en dat heeft me goed gedaan. Als je er niet regelmatig uit gaat kom je in een heel andere realiteit. Ik ging naar een symposium in Foam tegen het einde van het verblijf, en ik vond iedereen er zo goed en gelukkig uitzien; niemand lag te schreeuwen op de vloer.

Künstlerhaus Bethanien is heel luxe. Je werkt in een atelier, hebt een appartement en een beurs. Het verblijf is bedoeld om je werk op een hoger niveau te brengen, onder andere door gesprekken te hebben met curatoren, schrijvers en andere kunstenaars. Je kunt in alle vrijheid doorwerken en reflecteren omdat je geen geldzorgen hebt. Er heerste wel een harde, competitieve netwerksfeer. Dat had ik nog nooit meegemaakt. Het voelde eerst niet goed, maar het heeft wel veel deuren geopend. Door de invloed van kunstenaars uit andere disciplines kreeg ik het lef om uit te zoeken welk medium het beste past bij mijn ideeën.’

Lotte ten Voorde

Heb je het nodig om van plek te veranderen om tot een werk te komen?

Anouk Kruithof

’Nee. Maar het verblijf in Het Vijfde Seizoen is wel heel betekenisvol geweest. Ik denk dat die ervaring nog van invloed zal zijn op wat ik hierna zal maken.’

Lotte ten Voorde

Wouter Osterholt en Elke Uitentuis zeiden in een vorig interview: ‘Wanneer je gebruikt maakt van een residency, zou het verplicht moeten worden om op de omgeving te reageren.’ Wat vind je daarvan?

Anouk Kruithof

’Dat vind ik echt onzin. Natuurlijk doet een (andere) omgeving altijd iets met je. Je bent geïnteresseerd in de plek waar je heen gaat, maar het is een ander verhaal om over de plek goed werk te kunnen en willen maken. Vooral in het geval van plaatsen waar problemen zijn, waar het zwaar is. Laat kunstenaars die daar leven erover reflecteren, of werk met ze samen om de context beter te leren begrijpen. Ik vind het belangrijk dat het werk dicht bij jezelf blijft. Reageren op de omgeving door bijvoorbeeld met schoolkinderen uit de buurt te gaan werken maakt niet per definitie betere kunst. Dat is alleen weggelegd voor kunstenaars die altijd op zo’n sociale manier werken.’

Resultaat van de residency: de publicatie Lang Zal Ze Leven van Anouk Kruithof. ISBN 978-90-817081-1-1

Anouk Kruithof verbleef van januari t/m maart 2011 in Het Vijfde Seizoen, Den Dolder.

Recente artikelen