metropolis m

Onomatopee, het Eindhovens kunstcentrum – ‘géén kunstenaarsinitiatief!’ – ontvangt naar eigen zeggen jaarlijks liefst 25.000 bezoekers. Dat is meer dan menig grotere presentatie-instelling in de Randstad. Een gesprek met directeur Freek Lomme.

Domeniek Ruyters

Even over zaken, want we leven nu eenmaal in andere tijden. Krijgt Onomatopee subsidie?

Freek Lomme

Onomatopee ontvangt bescheiden structurele subsidie voor de looptijd van een jaar vanuit de gemeente Eindhoven en verwaarloosbare subsidie per jaar vanuit de provincie Noord Brabant, via de BKKC. Daarnaast is er structurele subsidie voor de looptijd van twee jaar vanuit de Mondriaan stichting (2011-2012). Samen vormt dat ongeveer 30% van de begroting. Naast deze ‘structurele’ subsidies ontvangt Onomatopee incidentele subsidies, ongeveer 20% van de begroting.

Alle afbeeldingen zijn afkomstig uit tentoonstellingen in Onomatopee: Act/OUT; Yasser Ballemans,Dick Raaijmakers en Willem Claassen

Domeniek Ruyters

Waarom krijgt Onomatopee die subsidie?

Freek Lomme

Onomatopee moet, om in aanmerking te komen voor structurele subsidie, een aantal prestaties aanmerken in een beleidsplan. In grove lijn komt dit neer op de programma’s die Onomatopee benoemt als Research projecten; projecten waarin Onomatopee een vraagstelling formuleert. Conform haar ideële doelstelling gaat deze vraagstelling over de vorm waarin we onze maatschappij vormgeven en hoe we als burgers hierin kunnen deelnemen en hierbij diverse spelers zoekt (specialisten en niet-specialisten) om een antwoord te geven. Voor de gemeente Eindhoven geldt dat het specifiek gaat om een project in het voorjaar, een project tijdens de Dutch Design Week en een project dat aansluit op een festival als Glow.

Voor de Mondriaan Stichting geldt dat het wat ruimer is omschreven en ten goede moet komen aan meerdere Research projecten in het voorjaar, een grafisch en ruimtelijk ontwerpproject tijdens de Dutch Design Week en een project in november – december. Van de kant van de provincie komt een dusdanig klein bedrag dat het geen tegenprestatie in de vorm van programma eist.

Domeniek Ruyters

Is er veel bezoek?

Freek Lomme

Onomatopee trekt ongeveer 20 tot 25.000 mensen publiek per jaar via presentaties te Eindhoven, ettelijke duizenden via presentaties buiten de stad en internationaal en enkele duizenden via de publicaties.

Domeniek Ruyters

Wat is Onomatopee in meest concrete zin, en in vergelijking met het andere culturele aanbod in Eindhoven?

Freek Lomme

Onomatopee realiseert projecten die de vormgeving van onze cultuur bespreken: waarom geven we vorm aan onze private en publieke ruimte zoals we dat doen, wat voor gevolgen heeft dat voor onze sociale omgeving, hoe staan we in die wereld en hoe kunnen we hierop anticiperen? Onomatopee wordt niet gerund door kunstenaars en is er niet voor kunstenaars. Onomatopee werkt wel met kunstenaars, vormgevers en anderen en doet dat naar eer en geweten. In thematische projecten, de grootste Onomatopee projecten, probeert Onomatopee diverse cultureel producenten uit te lichten, hun verhalen te clusteren en dit als een steekhoudend, prikkelend en relevant geheel te presenteren.

De Vorm en het Venster, Foto: Verse beeldwaren
Domeniek Ruyters

Kun je voorbeelden geven?

Freek Lomme

Een goed voorbeeld is het Research Project De Vorm en het Venster, waarin opiniemedia als venster tot de werkelijkheid werden besproken. Onomatopee formeerde twee onderzoeksteams bestaande uit critici/theoretici en redactioneel ontwerpers om, onafhankelijk van elkaar, het redactioneel ontwerp van een politiek ‘links’ en ‘rechts’ opinietijdschrift te onderzoeken. Zij onderzochten de politiek onder het moralisme van de koppen, het gebruik van beeldmateriaal, bronvermelding en meer. Dit onderzoek werd zorgvuldig gedocumenteerd en inzichtelijk gepresenteerd in de expositie en publicatie: een cameraman documenteerde de vergaderingen, een notulist legde het proces vast. Op de muren stonden de commentaren van het publiek. Vervolgens heeft Onomatopee advertentieruimte ingekocht in de onderzochte opinietijdschriften, om redacties en publiek met de bevindingen te confronteren en ze als het ware een spiegel voor te houden.

Domeniek Ruyters

Waarom verhuizen jullie zo vaak? Ik kan jullie nooit vinden.

Freek Lomme

Kosten van pand zijn duur, terwijl pand wel belangrijk is. Van 2006 tot begin 2008 opereerde Onomatopee site-specific vanuit de huiskamer van Freek. In 2008 kwam er een projectruimte in de Kanaalstraat, een atelier verzamelpand met complex deurbeleid. Vanaf 2010 zit Onomatopee met een galerie ruimte aan de bleekstraat om in 2011 uit te breiden met een grote expositieruimte / residence / opslag aan de bleekweg; er zijn nu dus twee locaties.

Domeniek Ruyters

Hoe zie je de toekomst van Onomatopee? Inhoudelijk, maar ook financieel? Zitten jullie voorlopig safe?

Freek Lomme

Onomatopee houdt geen rekening met het weer buiten: daar kan het vriezen of dooien. Onomatopee werkt aan een nieuw bod richting basisinfrastructuur; gaat een stap hoger mikken omdat het een goed en uniek bod heeft op diverse vlakken. Als dat bod wordt geaccepteerd, kan er wederom extra geïnvesteerd worden. Zo lang een instelling als de Media Markt een groter cultureel producent is dan het grootste museum, is er werk te doen voor cultureel productenten. Immers: de publieke zaak, en dat is de vormgeving van onze cultuur, verdient een forum van en voor het publiek. Wie die publieke rol financiert is aan de cultureel producent die zijn ondernemersgeest, middelen en mogelijkheden moet mobiliseren om daadwerkelijk idealistisch te produceren in naam van het publiek.

Programma Onomatopee:
http://onomatopee.net/index.html


Enkele andere kunstinitiatieven in Eindhoven en Brabant:

De Fabriek
Paul Segers
5 november boek en videopresentatie
http://www.defabriekeindhoven.nl/

TAC
Zie voor programma
http://www.tac.nu/

De Overslag
Momenteel geen tentoonstelling
Zie voor programma
http://home.claranet.nl/users/overslag/index2.html

De Nederlandsche Cacaofabriek
Leonie Kuipers: Changing Times
6 november – 18 december
http://www.cacaofabriek.nl/

Lokaal 01 Breda & Antwerpen
The Company of Humour (Breda)
23 september – 18 december
http://www.lokaal01.nl/

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen