metropolis m

Met Alain Badiou en Jacques Rancière behoort Adorno momenteel tot de drie invloedrijkste filosofen in de kunstwereld. Die roem heeft hij vooral te danken aan de actualiteit van zijn analyse van de cultuurindustrie. Hoewel hij al in 1969 is overleden, wist René Gabriëls hem te strikken voor een exclusief interview. (uit Metropolis M nr. 2 – 2012)

René Gabriëls

Uw filosofie mag zich momenteel verheugen in een grote belangstelling. In 2007 verscheen de veel gelezen heruitgave van Dialectiek van de Verlichting, een boek dat u samen met Max Horkheimer schreef. Dit jaar verschijnen maar liefst drie boeken van u in een Nederlandse vertaling. Een ervan is Prisma’s. Cultuurkritiek en Maatschappij, een uitgave van Octavo. In het eerste essay uit deze bundel reflecteert u over de cultuurcriticus. Hoe zou u de cultuurcriticus karakteriseren?

Theodor W. Adorno

‘De cultuurcriticus is ontevreden over de cultuur waaraan hij zijn onbehagen te danken heeft. Hij praat alsof hij de woordvoerder zou zijn van een ongeschonden natuur of een hogere historische waarheid, terwijl hij noodzakelijkerwijs uit hetzelfde hout gesneden is waarover hij denkt verheven te zijn. […] De houding van de cultuurcriticus veroorlooft hem op grond van het verschil met de heersende misstand theoretisch daarvan afstand te nemen, alhoewel hij vaak genoeg daarin vervalt. Hij geeft het verschil een plek in het cultuurbedrijf dat hij de rug wil toekeren, en dat zelf het verschil behoeft om zich als cultuur te wanen. […] De cultuur is alleen waar als ze impliciet kritisch is. En de geest die dat vergeet, wreekt zich in de critici die hij voortbrengt en daardoor aan zichzelf. Kritiek is een absoluut noodzakelijk element van een intrinsiek tegenstrijdige cultuur, en bij alle onwaarheid ook weer zo waar als de cultuur onwaar is.’

… …

Lees het complete interview in Metropolis M nr. 2 – 2012.

René Gabriëls is filosoof en sociaal wetenschapper, verbonden aan de Universiteit Maastricht

Dit is een fictief interview. De antwoorden van Adorno zijn afkomstig uit diverse door hem geschreven teksten en door de auteur uit het Duits vertaald.

Prisma’s. Cultuurkritiek en maatschappij (vert. Mark Wildschut, nawoord Thijs Lijster), Octavo, Amsterdam, verschijnt 16 april 2011. ISBN 978-94-90334-07-9
Zonder richtlijn. Parva aesthetica (vert. Mark Wildschut, nawoord Ruth Sonderegger), Octavo, Amsterdam, verschijnt 16 april 2011. ISBN 978-94-90334-00-0

René Gabriëls

Recente artikelen