Het nieuwe seizoen: The Value of Nothing + een selectie uit het aanbod in de presentatie-instellingen
Kunst wordt door de overheid steeds vaker als nutteloos beschouwd zodra zij haar waarde niet in kei-harde cijfers en klinkende munten kan vertalen. TENT besloot in 2013 de markteconomie vanuit de kunst te beschouwen. Tijdens de debatserie Current Values stuitte zij echter telkens op de beperkingen van de markteconomie, en vooral het gebrek aan alternatieven om waarde uit te drukken.
Met The Value of Nothing geeft TENT vanaf vier september gehoor aan dit gebrek. Achttien kunstenaars en collectieven zullen de schoonheid en absurditeit van de markteconomie tonen, daarnaast zullen nieuwe waardesystemen worden geopperd. Tijdens het publieke programma gaan journalisten, academici en andere experts met elkaar in gesprek. Ook gaan vijf kunstenaars op onderzoek uit in de praktijk tijdens de Fieldwork Residencies.
“De shock die de financiële crash van 2008 en de daaropvolgende recessie teweegbracht leidde aanvankelijk vooral tot het aanwijzen van schuldigen. […] Nu er ruimte ontstaat voor grondigere reflectie maakt de schuldvraag stilaan plaats voor meer fundamentele vragen over de houdbaarheid van de markteconomie.” Stellen curatoren Michel van Dartel en Jesse van Oosten tijdens ons e-mailcontact.
The Value of Nothing valt te plaatsen binnen het groeiende besef dat er iets moet veranderen in de huidige economie. Britse economiestudenten richtten onlangs de beweging Rethinking Economics op, en pleiten voor een curriculum dat meer voeling heeft met de ‘echte wereld’. Thomas Piketty werd door de Financial Times omgedoopt tot ‘rockster-econoom’ wegens zijn razend populaire boek waarin hij stelt dat de vrijemarkteconomie ongelijkheid in de hand speelt. Het geloof in de vrije markt lijkt op zijn retour, het geloof in de Amerikaanse droom verloren.
De titel The Value of Nothing verwijst naar de gelijknamige bestseller van academicus en activist Raj Patel. Hij stelt hij dat de huidige markteconomie prijs en waarde gelijkstelt terwijl deze begrippen ver uiteen liggen. Hierdoor worden niet-financiële waarden weggecijferd, zoals volksgezondheid, milieu en aangename arbeidsomstandigheden.
Volgens Patel ligt de uitkomst bij ‘commons’. Dergelijke initiatieven, zoals Couchsurfing, Wikipedia en Linux, steunen op gemeenschappelijk bezit, en schieten de afgelopen jaren als paddenstoelen uit de grond. Vaak gedreven vanuit een optimistisch en anti-kapitalistisch of haast anarchistisch ideaal bieden zij alternatieve systemen aan. Het begrip ´waarde´ krijgt andere betekenis, intellectueel eigendom wordt gemeengoed, hiërarchieën op de arbeidsmarkt worden omvergegooid.
Vanuit deze basis zullen achttien kunstenaars en collectieven de komende maanden in TENT hun projecten presenteren. “Het is voor TENT steeds belangrijker geworden om kunstenaars die uitspraken doen over maatschappelijk relevante thema’s een podium te bieden. Rotterdam heeft de succesvolste haven van Europa maar ook tien van de twintig kansarmste stadsdelen van Nederland. Het begrip waarde komt juist in Rotterdam bijzonder aan de oppervlakte.” aldus Michel van Dartel en Jesse van Oosten.
De tentoonstelling belooft een hands-on mentaliteit uit te dragen, er worden verschillende nieuwe projecten opgezet. Remco Torenbosch opent bijvoorbeeld een eigen distributiecentrum, Helmut Smits onderzoekt vaststaande hiërarchieën door voetbalwedstrijden te organiseren. Meschac Gaba onderzoekt de munt als waardedrager door een wisselkantoor te openen waarbij bezoekers hun geld kunnen inruilen voor niet meer bestaande internationale valuta. “Je zou eens moeten weten met hoeveel rare munten wij hier op kantoor zitten!”
“Waar wij zelf ook heel nieuwsgierig naar zijn, zijn de Fieldwork Residencies. Vijf kunstenaars doen onderzoek bij vijf Rotterdamse bedrijven in de dienstverleningssector. Hoe dat in de tentoonstelling zichtbaar wordt weten we nog niet, en dat is ook de bedoeling: deze tentoonstelling is een proces.”
The Value of Nothing
TENT, Rotterdam
4 september t/m 16 november
…………………………………………………………………………………………………………….
The Unwritten
Marres, Maastricht
7 september t/m 23 november
Er bestaat niet zoiets als dé geschiedenis. In Marres wordt de komende maanden gereflecteerd op wat geschiedenis betekent in The Unwritten. Zeven hedendaagse kunstenaars herformuleren persoonlijke en collectieve geschiedenissen, het historisch narratief fungeert als ankerpunt, maar blijkt eindeloos kneedbaar. Deelnemende kunstenaars zijn Adela Babanova, Zachary Formwalt, Annie Kevans, Gert Jan Kocken, Carlos Motta, Song Ta en Koki Tanaka.
…………………………………………………………………………………………………………….
Polly Apfelbaum
Be Part, Waregem
31 augustus t/m 2 november
Het abstracte werk van Polly Apfelbaum kleurrijk en grafisch. Haar drukwerken en installaties zijn geen conceptuele hersenkrakers, maar richten zicht puur op het visuele, en kenmerken zich door een sterke lichtheid en kleurgevoeligheid. De Amerikaanse kunstenaar werd vooral bekend in de jaren negentig, met haar fallen paintings, grote ritmische patronen opgebouwd uit diep gekleurde fluwelen stukjes stof. Liggend op de vloer houden zij het midden houden tussen ruimtelijke tekeningen, installaties of sculpturen. Apfelbaum experimenteert veel met de werking van kleur, patronen en verschillende soorten textiel, ook maakt zij veel drukwerk.
…………………………………………………………………………………………………………….
Dai Hanzhi: 5000 Artists
Witte de With, Rotterdam
4 september 2014 t/m 4 januari 2015
Witte de With richt zich de komende maanden op de van oorsprong Nederlandse curator, kunsthistoricus en galeriehouder Hans van Dijk. Hoewel in Nederland nauwelijks bekend, speelt hij in China een leidende rol in de hedendaagse kunstwereld. De tentoonstelling toont naast archiefmateriaal zoals foto’s en briefwisselingen ook veel werk van kunstenaars waarmee Van Dijk samenwerkte, waaronder niew werk van Liu Ding, Ni Haifeng, Wang Xingwei, Zhang Peili en Ding Yi.
Even verderop, in het Museum Boijmans van Beuningen is nog meer hedendaagse Chinese kunst te zien. Tot 28 september is daar de installatie van Liu Wei te zien, die deel is van de serie Sensory Spaces. Verder is er tot 21 september een selectie te zien van Chinese hedendaagse kunst uit de collectie van twee andere belangrijke Nederlandse spelers in de Chinese kunstwereld, namelijk het echtpaar De Heus-Zomer.
…………………………………………………………………………………………………………….
When Elephants come marching in: Sixties Echoes in Today’s Art
De Appel, Amsterdam
27 september 2014 t/m 11 januari 2015
De jaren zestig staan bekend als doordrenkt van conceptuele kunst en LSD, twee zaken die moeilijk te verenigen zijn. In de Appel maakt gastcurator Mark Kremer er een tentoonstelling over, en onderzoekt daarmee of de drang tot bewustzijnsverruiming en hoge kunst werkelijk twee verschillende werelden zijn, en hoe deze zich kenbaar maken in de hedendaagse kunst. Te zien is werk van veertien kunstenaars, onder andere het conceptuele werk van Walter de Maria, het schijnbaar eenvoudige werk van Gerlach en Koop en het hallucinogene werk van Roland Schimmel.
…………………………………………………………………………………………………………….
Museum op schaal 1/7
Kunsthal Rotterdam
13 september t/m 7 december
De kunsthal kenmerkt zich door enorme zalen en de continu wisselende tentoonstellingen. Vanaf 13 september presenteert de kunsthal echter ook een museale kunsthistorische overzichtstentoonstelling. Met maar liefst honderd zalen wordt een overzicht gegeven van kunststromingen van de 20e en 21e eeuw, daarnaast zijn er aparte zalen gewijd aan aparte Nederlandse en Belgische hedendaagse kunstenaars, zoals Koen van Mechelen, Jan Fabre en Luc Tuymans. Dit alles op schaal 1:7, het oppervlak van elke zaal is nog geen vierkante meter. Het project Museum op schaal 1/7 van galeriehouder Ronnie Van de Velde biedt een speelse omgang met de kunstgeschiedenis, het concept van musée imaginaire. Bovendien oppert het project een interessant alternatief voor het presenteren en collectioneren van beeldende kunst.
Floor van Luijk
