metropolis m

Mark Rothko is de Kate Bush van de beeldende kunst. Een man van grote gevoelens, van dramatische uitingen, van episch theater en expressie op de rand van het verdraagbare.

Iemand met een bijpassend immer lyrische fanschare. Voor menig kunstliefhebber is Rothko het alpha en omega van de kunst. Zijn werk biedt het zwarte gat waar de hedendaagse kunst begint en ook weer ophoudt. Je mag het zelfs een wonder noemer dat er na Rothko überhaupt nog kunst is gemaakt.

‘Mensen staan voor mijn schilderijen te huilen, omdat ze dezelfde spirituele ervaring hebben als ik had, toen ik het schilderde’, zei Rothko, en zegt nu de perstekst van het apetrotse Gemeentemuseum Den Haag dat de tentoonstelling van Rothko brengt. Het zouden ook wel eens tranen van pure angst en verschrikking kunnen zijn.

Bodemloze kunst.

Ik heb wel eens een paar Rothko’s bij elkaar gezien, en ik kan u verzekeren, dat is geen lolletje. De gang naar het Gemeentemuseum moet er een zijn voor tobbers en masochisten. Maar het grote publiek laat zich er niet door weerhouden. Sinds de aankondiging op de site van het museum stromen de reacties binnen. Het museum wacht een blockbuster zonder weerga.

Ik zeg Mark Rothko, Kurt Cobain en Ian Curtis. U zegt: zelfmoord!

De kunst als voorafschaduwing van de dood. Misschien geldt het niet voor hun hele oeuvres, maar dan toch het latere werk. Je zou er een oorzakelijk verband kunnen vermoeden, alsof ze elkaar nodig hadden, dat leven en die kunst, elkaar in een wurggreep hielden, met de dood tot gevolg.

De kunst doet geen verslag van het sterven, maar is er wel medeplichtig aan, zo niet de moordenaar. Niet bepaald iets om eens lekker onbevooroordeeld van te gaan genieten.

Gelukkig kun je, tussen de tranen door, een Rothko ook wel zien als wat het is: verf op doek. Knappe schilder, die Rothko!

Mark Rothko
Gemeentemuseum Den Haag
20.9 t/m 1.3.2015

…………………………………………………………………………………………………………….

Marlene Dumas – The Image as Burden
Stedelijk Museum Amsterdam
6.9 t/m 4.1.2015

Waar het Gemeentemuseum uitpakt met Mark Rothko doet het Stedelijk Museum dat met Marlene Dumas. Het eerste overzicht in twintig jaar, het grootste ooit: 200 x Dumas. Met Rothko-achtige titel: The Image as Burden.

…………………………………………………………………………………………………………….

Miroslaw Balka
Museum Arnhem
6.9 t/m 25.1.2015

Balka was jarenlang een hele grote naam, maar is dat nu wat minder. Toch nog groot genoeg, zou ik denken. De Pool is productief, altijd exposerend, overal te zien. Gek genoeg niet zo vaak zijn video’s. En juist die staan centraal in Museum Arnhem, onder de titel Fragment. Ik lees: ‘In het veelzijdige oeuvre van Balka spelen persoonlijke en collectieve herinneringen en de geschiedenis van zijn geboorteland Polen een belangrijke rol.’Beelden van herinnering, nostalgie op z’n Pools. Balka is er een meester in.

…………………………………………………………………………………………………………….

Michel Auder – Large As Life
De Hallen, Haarlem
20.09.2014 – 30.11.2014

Een grote naam die niemand kent is Michel Auder, de Frans-Newyorkse filmmaker en kunstenaar, geboren 1945. Hij is een reality-filmer avant la lettre, bekend vanaf de jaren zestig. Eens filmde hij zijn omgeving met Super 8, nu met iPhone. De Hallen zegt het zo: ‘Oorspronkelijk beïnvloed door de Franse Nouvelle Vague, ontwikkelde hij een eigen filmgenre dat pingpongt tussen dagboekachtige homevideo en experimentele speelfilm.’ In Haarlem zijn er vroege experimentele speelfilms als Keeping Busy (1969) en Cleopatra (1970) tot het met de recente iPhone-films.

…………………………………………………………………………………………………………….

Berlinde De Bruyckere
S.M.A.K., Gent
18.10.2014 t/m 08.02.2015

Rothko, Dumas, Balka, De Bruyckere – ik zie een trend: doom & vooral veel gloom. S.M.A.K. presenteert de meest uitgebreide solotentoonstelling van Berlinde De Bruyckere (°1964, Gent) tot nog toe. te zien is het textielwerk uit de jaren negentig, alsmede de latere kunst met paardenhuid en het meer recente ‘kreupelhout’. De installatie die Berlinde De Bruyckere in 2012-2013 creëerde voor het Belgisch Paviljoen op de biënnale van Venetië wordt helemaal heropgebouwd in S.M.A.K..