metropolis m

New York ken je nooit als je broekzak. De stad is zo dynamisch, continu in beweging, dat er altijd iets nieuws om de hoek te ontdekken is. Dat is voor mij de spannende magnetische aantrekkingskracht van die stad. Veel mensen zien New York alleen maar als een kapitalistische motor, die ook zijn weerslag vindt in het gigantische aantal commerciële galeries. Onterecht, want er rouleert veel meer dan alleen kunstdollars.

Zo beschikt New York over een geweldige rijkdom aan alternatieve non-profit kunstruimtes, zoals White Columns, dat in 1971 werd opgericht door Jeffrey Lew and Gordon Matta-Clark als experimenteel platform, Artist Space, opgezet in 1972 door Trudie Grace en Irving Sandler met als doel jonge kunstenaars te ondersteunen en natuurlijk The Kitchen, dat begon als kunstenaarscollectief in 1971 met Woody en Steina Vasulka en twee jaar later was uitgegroeid tot een officiële non-profit ruimte, waar nog steeds experimentele kunstenaars hun vooruitstrevende ideeën met gelijkgestemde collega’s kunnen uitwisselen. Naast deze nog altijd actieve ‘grote’ vind je ook een aantal juwelen tussen de jongere ‘kleine’ ruimtes.

In Greenpoint, de Poolse wijk van Brooklyn, waar ik meer dan twee jaar woonde, zit sinds 2008 onder andere Cleopatra’s, opgericht door Bridget Donahue, Bridget Finn, Colleen Grennan en Erin Somerville. Deze vier dames zijn allen ook nog fulltime werkend bij andere kunstorganisaties, zowel in de commerciële als in de non-profit sector. Deze vriendinnen vroegen zich af wat zij misten in hun huidige werk en hoe de samenwerking in een nieuw project hun leven kon verrijken. Cleopatra’s ligt in een drukke winkelstraat en gaat vooral over de gemeenschap. Zij probeert kunstenaars uit de buurt met kunstenaars uit de rest van Amerika en de wereld aan elkaar te koppelen en richt zich daarbij op jonge kunstenaars. Cleopatra’s stelt vragen in plaats van een lineaire missie uit te dragen. Zo laat zij de verschillende betekenissen en definities van gemeenschap en samenwerken binnen de kunsten zien.

Op zondag maak ik soms een fietstocht van Greenpoint door Williamsburg naar Bushwick en bezoek opeenvolgend Cleopatra’s, Real Fine Arts, Journal, Clearing, Luhring Augustine, Signal en Interstate Projects. Lange tijd leek er nauwelijks motivatie te zijn van het kunstminnende publiek om naar Brooklyn te gaan om kunst te zien. Maar eindelijk zijn de geografische kunstgrenzen doorbroken en zorgt de gentrificatie van Brooklyn ervoor dat kunst hier nu aandacht krijgt.

Interstate Projects werd in 2011 opgericht door Tom Weinrich. De naam komt van de wegaanduiding Interstate die je tegenkomt wanneer je met de auto door Amerika rijdt. Het bord betekent dat je op een weg rijdt die door meerdere staten voert en dat deze staten op die manier met elkaar zijn verbonden. Het mooie van non-profit kunstruimtes vind ik dat kunstenaars de grenzeloze mogelijkheid hebben om meer experimentele en grootschalige projecten te bewerkstelligen. Dat kan zeker bij Interstate Projects. De grote betonnen box met kelder ligt in het industriële Bushwick en zorgt voor een koude, maar ook coole hedendaagse kunstsfeer. Interstate Projects functioneert vooral als leverancier voor externe curatoren die groepstentoonstellingen realiseren, terwijl de uitgebreide solo-exposities vaak van nog niet eerder in New York getoonde Amerikaanse kunstenaars zijn. Ook de Nederlandse Rachel de Joode exposeerde er met haar solo The Hole and the Lump. Cleopatra’s is daarentegen veel kleiner en intiemer en staat door haar front-window direct met het levendige straatleven in contact, wat weer uitstekend past bij haar gedachtengoed over de gemeenschap.

In The Lower East Side (LES) heb ik mijn studio. Hier en in het aangrenzende Chinatown en SOHO heeft de afgelopen jaren een kunstexplosie plaatsgevonden. De ene nieuwe ruimte na de andere duikt op. Galeries in Chelsea sluiten de deuren en verhuizen en masse naar Chinatown. De non-profit Participant INC had al veel eerder in de glazen bol gekeken en is sinds 2002 actief in de wijk, dus nog voordat het Japanse architectenbureau SANAA in 2005 het New Museum tot leven bracht, waarop vervolgens in 2007 Isa Genzken haar Rose II plantte.