metropolis m

Exbunker, Utrecht

‘De hond mag ook wel mee naar binnen!’ Blij verrast kijkt de man op die als enige buiten is blijven staan omdat hij een hondje aan de lijn heeft. Al snuffelend loopt de hond voor de man uit de bunker in. Er komen een paar mensen de bunker weer uit en vragen of de tentoonstelling nog in opbouw is. ‘Nee,’ zegt kunstenaar Stefan Cammeraat die zelf aanwezig is. Vlot springt hij op en begeleidt het groepje opnieuw de expositie in.

EXbunker is een artist-run-space op een wel hele speciale locatie. De aan het eind van de Tweede Wereldoorlog gebouwde bunker in het Wilhelminapark in Utrecht is er door de Duitsers neergezet. Veel Duitse bobo’s, zoals Bramer ze noemt, vetrokken vanuit Den Haag dat door de ligging aan de kunst onveiliger werd, naar Utrecht. Ze woonde in de buurten rondom het park. De bunker is uiteindelijk weinig gebruikt. Pogingen om de bunker na de oorlog af te breken strandde meerdere malen, onder andere door een zeldzaam vleermuisje dat er zijn woning van had gemaakt. De bunker is vanbinnen nog kouder en krapper dan ik had verwacht. ‘Ja de muren zijn ook twee meter dik’, vertelt initiator Daan Bramer. Bramer is fotograaf en woont in Utrecht. Samen met een paar anderen ontstond er in 2013 het plan om een expositieruimte in Utrecht te beginnen, omdat er naast een paar musea en galeries, maar weinig plek is om je werk te tonen. Op het schoolplein hoorde hij het gerucht over de leegstaande bunker. De gemeente Utrecht bleek heel enthousiast over hun plannen en de locatie en subsidie werden geregeld.

Beeld opening EXbunker, Wilhelminapark Utrecht

In 2014 startten ze met een duidelijk concept; iedere maand een andere kunstenaar die het liefst nieuw werk toont in de ruimte. Er is een bescheiden budget: 100 euro als je oud werk toont en 500 euro als je nieuw werk maakt. Wel wordt er van de exposant verwacht dat hij of zij er vier weekenden, de zaterdag en de zondag, zelf aanwezig is. Bramer vertelt dat er hierdoor al een selectie gemaakt wordt; veel kunstenaars die zich aanmelden wonen en werken in Utrecht en zijn niet langer dan een paar jaar afgestudeerd. Toch zijn het geen harde eisen; iedereen mag iets insturen, alleen de aanwezigheid is belangrijk. Waar het op andere plekken soms erg saai kan zijn om de hele dag te zitten, lopen er hier steeds groepjes mensen de bunker in en uit, terwijl ik buiten op een bankje met Bramer en Cammeraat zit te praten. Het is hier druk! De plek trekt veel bezoekers en niet alleen doorsnee kunstkijkers. Bramer verklaart; deels komt het door de bijzondere locatie, veel mensen combineren een bezoekje aan het Rietveld Schröderhuis om de hoek, met een kijkje in de bunker, verder zijn er niet veel grote parken in Utrecht en trekt het park daardoor mensen uit de wijde omtrek en omdat de exposities zich zo snel afwisselen, hebben veel mensen de maandelijkse routine om even langs te komen.

Stefan Cammeraat, '50 years', EXbunker

Het is niet geheel vreemd dat mensen twijfelen of de expositie 50 years van Stefan Cammeraat nog in opbouw is. In de donkere ruimte staan vier zwarte boxen; gesloten. Een vijfde box is open, maar leeg. Bramer en Cammeraat voerde een stevige discussie voorafgaande van de opening of de dozen niet open tentoongesteld zouden moeten worden en pas aan het einde gesloten. Cammeraat besloot anders en ik ben het met hem eens, omdat het nu de verbeelding aanspreekt. Pas over vijftig jaar zullen de boxen geopend worden. Hij vroeg een kunstenaar, een archivaris, een socioloog en een historicus om een object te selecteren dat pas over vijftig jaar uit de box gehaald zal worden. Deelnemend historicus en archeoloog Leonard Rutgers licht een klein tipje van de sluier in zijn column in Het Financieel Dagblad ‘(…)Wat ik u wel kan verklappen, is dat ik tot mijn eigen verbazing uitkwam op een element uit de natuur in plaats van uit de cultuur.’ https://fd.nl/morgen/1194805/wat-is-over-50-jaar-nog-interessant

Er wordt hardop gediscussieerd in de bunker; een andere bezoeker denkt dat er een bij in zit, maar het blijft gissen. Cammeraat heeft een pokerface, waarvan niets is af te lezen. Ik vraag hem waar hij over vijftig jaar het liefst het werk open opnieuw zou tonen. ‘Hier in de bunker lijkt mij wel een mooi idee, maar dat konden ze qua programmering nog niet toezeggen!’

’50 years’ van Stefan Cammeraat in de EXbunker is te zien van 01.04 t/m 30.04.2017. 

Aflevering #5 Zoete Broodjes uit Amsterdam-West is HIER te lezen.

 

Lotte van Geijn

is beeldend kunstenaar en schrijver

Recente artikelen