metropolis m

‘De tentoonstelling inspireert om na te denken over de machine; hoe denken we tegenwoordig, in 2018, over machines? In de tentoonstelling wordt onderzocht wat dat woord betekent, wat het in het verleden heeft betekend en wat het kan betekenen in de toekomst. Welke vormen nemen machines aan? Wat doen ze? Ik ben van het woord “machine” naar het woord “mechanisme” overgeschakeld, omdat deze overgang duidt op een aantal ideeën dat ik wil blootleggen, een andere manier van denken over de machine. Aan de ene kant maakt dit woord het mogelijk om tegelijkertijd naar twee verschillende elementen in de tentoonstelling te verwijzen: het gaat over mechanismen in de mechanische zin, zoals objecten, stukken gereedschap. En dan zijn er mechanismen in de systeemzin, zoals administratieve mechanismen, bedieningsstandaarden, parameters of protocollen. Ten tweede vond ik het woord nuttig omdat de meeste mensen die een tentoonstelling over machines binnenlopen een heleboel rondtollende, kinetische sculpturen verwachten. Door deze juist niet te tonen, wilde ik een gesprek beginnen over het feit dat machines tegenwoordig niet zo inzichtelijk zijn en geen aan-en-uitknop hebben. “Mechanismes” wijst erop dat machines nu veel vaker infrastructureel van aard zijn en je ze niet eenvoudig kunt uitschakelen als je ze beu bent.’

‘Er is een gevoel van onbeweeglijkheid. Het gaat niet zo zeer om het tot stilstand brengen van deze apparaten in de ruimte, maar meer om het feit dat we een punt in de geschiedenis hebben bereikt waarop machines geen beweging nodig hebben om te functioneren. Op dit moment neemt mijn iPhone, die uitgeschakeld lijkt, dit gesprek op en zal waarschijnlijk morgen een advertentie tonen op basis van iets wat we nu zeggen.’

‘In de catalogus van de tentoonstelling heb ik op bijna sociologische wijze geprobeerd de geschiedenis te schetsen van de manieren waarop machines een steeds dominantere rol in ons leven zijn gaan spelen. Niet alleen in ons dagelijkse bestaan, maar ook in onze manier van denken en in onze collectieve overtuigingen. Ik heb willen benadrukken hoe technologie een ideologische ruimte in is gesijpeld en niet meer alleen in een functionele ruimte bestaat. Machines gaan niet langer alleen over maken, over produceren, maar in toenemende mate over het vormgeven van onze overtuigingen en het beheren van onze ideologieën. Ik denk dat technologie een agenda voert met betrekking tot de dingen waarvan het eist dat we erin geloven. En die agenda is niet neutraal. Technologieën moedigen aan, of dwingen af, dat we in bepaalde waarden geloven ten koste van andere. Ik denk dat die waarden een kritische blik verdienen. Zijn meetbaarheid en efficiëntie de ultieme deugden? Is er niets mis met het inrichten van een samenleving op grond van dat soort waarden? Zijn ze belangrijker dan bijvoorbeeld rechtvaardigheid?’

‘Efficiëntie is een belangrijk onderwerp. De stad San Francisco vormt een aanleiding voor de tentoonstelling. Technologie speelt er een enorm dominante rol. Je ziet het op elk billboard en het maakt deel uit van elk gesprek. Veel van de internationale tentoonstellingen die ik over dit onderwerp zag, hadden de neiging om, hoewel technologie niet gevierd werd, toch aan de logica van flexibiliteit, immaterialiteit en liquiditeit vast te houden. Het idee dat de toekomst vloeibaar is, dat alles oneindig aanpasbaar is en dat dit “zo veel potentie heeft”. Dat komt overeen met hoe de mensen in San Francisco spreken. En diezelfde mensen maken dat vrienden van mij hun appartementen verliezen. [In San Francisco hebben de opkomst van de startupcultuur en de miljoenen aan durfkapitaalinvesteringen geleid tot astronomische huizenprijzen, waardoor weinig mensen van buiten de technologische sector zich de stad nog kunnen veroorloven, EM] Ik kan dat moeilijk accepteren.’

‘Ja, het wordt gevierd omdat het oppervlakkig, permanent aanpasbaar, flexibel en dun kan zijn. Ik wil verder kijken dan naar wat technologie ons biedt, niet alleen naar hoezeer machines ons leven gemakkelijker maken, maar in plaats daarvan een diepe vraag stellen: ​​in welke waarden wil ​​technologie ons doen laten geloven? Als je een investeerder bent en iemand komt naar je toe en zegt: “Ik heb een nieuw idee. Het heet Uber en je kunt er dit en dat mee.” Wat maakt dat die investeerder dan zegt: “Wow, dat is een goed idee. Ik geef je een miljoen dollar.” Om ervoor te zorgen dat iemand Uber een goed idee vindt, moet die persoon eerst in bepaalde waarden geloven. Ik wilde uitvinden wat die waarden zijn…