metropolis m

In het midden van de ruimte staan een aantal vitrines waarin een reeks geniale tekeningen van Joost Swarte te zien is. De laatste heet: c – Schade veroorzaakt door onjuiste interpretatie der gegevens kan niet op de maker verhaald worden (1980). Swarte heeft in zijn typische tekenstijl een oogwaarschijnlijk normaal bureau getekend waarop herkenbare objecten als een telefoon, twee lege vellen papier en een cactus staan. Er hangt een getekend plattegrondje naast, zoals dat ook vaak gebeurt in een tentoonstellingskrantje, met de omtrek van werken en een nummer er in. In de tekst eronder geeft Swarte titels aan de objecten: de telefoon: ‘luchthaven’, de witte vellen: ‘onbebouwd terrein’ en de cactus: ‘plantsoen’. De dingen zijn niet altijd wat ze lijken, lijkt Swarte ons op zijn humoristische wijze te willen zeggen. Waarmee hij ook tegelijkertijd het kunstobject en de tentoonstelling in haar geheel spiegelt en op de hak neemt.

Het tweede deel van de tentoonstelling is een labyrintachtige opstelling die Corenlissen samen met architect Joris van Buul heeft ontworpen. Het ontwerp is niet heel bijzonder en opvallend maar het werkt wel goed. Terwijl je door de expositie dwaalt, kun je verschillende routes nemen, met steeds verschillende combinaties van werken, afhankelijk waarop je een hoekje binnenloopt. Je komt steeds op punten uit die een andere cluster van kunstwerken toont. Mijn hoogtepunt is een kruispunt met werk van Marijn van Kreij, René Daniëls, Evelyn Taocheng Wang en Rinus Van de Velde. Alle vier tikken ze de lat hoog aan qua esthetiek en inhoudelijk verhaal. De recente tekening van Rinus van der Velde heeft een anekdote als titel: Every night when I made my entrance all dialogues stops and you could hear a pin drop. Everybody looked at me, more specifically at my lips. Hoping I would open my mouth and teach them something they did not know before. Most of the time I just nodded first, then spread my arm wide open and groaned very load. Afterwards I just ordered a drink and was silent for the rest of the evening. (2018) Deze tekst staat ook onderaan het kunstwerk geschreven en zou je kunnen lezen als een kritische reflectie op wat de positie van een kunstenaar zou moeten zijn en wat het in werkelijkheid is.

Van de Velde gebruikt alleen houtskool en dat lijkt onvoorstelbaar als je zijn werk van een afstand benaderd. Het heeft fotografische en schilderachtige kwaliteit en is fenomenaal getekend. Ook de tekeningen van Marijn van Kreij onder de titel Zonder titel (Picasso, Le Carnet de la Californie, 1955) (2018) is een prachtige reeks. Hij toont ons de kracht van de herhaling, waarbij iedere handgemaakte herhaling weer een originele weergave van een motief biedt, waarmee hij het idee van authenticiteit ter discussie stelt. De handeling van het tekenen, de kleine verschillen die in dit handmatige onvermijdelijk ontstaan, leggen de kracht van het medium bloot.

Het zijn maar twee voorbeelden uit een tentoonstelling met heel veel uiteenlopende tekeningen. Het thema tekenen leek mij op het eerste gezicht iets te breed en het was ook wel echt breed. Maar door enkele welgekozen combinatie van werken is het een expositie geworden waar ik geïnspireerd en verrijkt vandaan kwam.