metropolis m

Het Venezuelaanse paviljoen 

Eergisteren op de pre-previewdag viel het nog niet zo op, omdat het hele biënnaleterrein nog leeg was, maar vandaag nu bij elk paviljoen tientallen mensen samenklonteren en de Giardini de indruk geeft van een vlijtig zoemende bijenkorf, is de leegte schrijnend. Het Paviljoen van Venezuela is gesloten.

Als ik er naartoe loop denk ik even dat dat het een kunstwerk is, geconditioneerd als je bent op een biënnale alles als kunst te accepteren en het gesloten paviljoen zijn eigen schittering biedt, van een herfstig bruingrijs plaatje, stoepen vuil en stoffig, blaadjes op de grond. Alsof je in Venetië in een klap in een verkeerd seizoen terechtgekomen bent. 

Maar, ik check het even, de deur zit toch echt op slot. Het is een no-show, Venezuela is niet op komen dagen. Hoewel er afspraken waren met de organisatie, de curator was benoemd, deelnemende kunstenaars bekend gemaakt en de contacten als vanouds verliepen, zit de tent potdicht.

Het geeft een shock. Op Artnetnews lees ik dat er de biënnale-organisatie vanuit Venezuela heeft begrepen dat er vertraging is, dat ze er over een week zullen zijn, maar een bevestiging vanuit Venezuela is niet te krijgen. De telefoon wordt niet opgenomen. Het nieuwsplatform heeft wel uitgevonden dat curator Sottino afgelopen zondag een expositie opende in Caracas en meldt dat hij op het punt staat naar Venetië te vertrekken. 

Het land dat in een diepe politieke crisis verkeert heeft een bloeiende kunstscene die, ondanks de ingewikkelde sociale situatie in het land en het gebrek aan veel eerste levensbehoeften, gewoon doorgaat met tentoonstellingen maken. Dat de kunstenaars er hier niet zijn geeft te denken.

De oorzaak van de sluiting zal politiek zijn. Maduro heeft er geen geheim van gemaakt kunstenaars als vijanden van de staat te zien en het kunstsysteem als te kapitalistisch. Diverse nationale museums zijn gesloten, terwijl ze vroeger gratis toegankelijk waren.

Dat een land op de Biënnale niet opdaagt is uniek. Op deze biënnale is het, anders dan bijvoorbeeld bij sportevenementen, niet erg gebruikelijk dat deelnemende landen verstek laten gaan in geval van een interne politieke crisis. Toen in Oekraïne de oorlog uitbrak was het land in Venetië gewoon van de partij. Zoals je op deze Biënnale voortdurend met de schizofrene situatie wordt geconfronteerd van landen die in Venetië mooi weer spelen, de vriend van het vrije woord en artistieke expressie uithangen, terwijl er thuis een repressief bewind op wordt nagehouden – die biënnale houdt er haar eigen normen op na. Niet opdagen is daarom een opvallende keuze.

Hoe vervelend het ook is voor de betrokkenen, vanuit het perspectief van de Giardini is het ook goed dat dit gebeurt. Normaal wordt elk protest buiten de deur gehouden en een spandoek direct met harde hand verwijderd.

Hoe de werkelijkheid de Giardini binnenkruipt en direct veel indruk maakt. Als de biënnale-organisatie de schrijnende afwezigheid onschadelijk wil maken, geven ze dit paviljoen de Gouden Leeuw.

De officiële inzending 2019: VENEZUELA
Metaphore of three windows
Venezuela: identity in time and space
Commissioner/Curator: Oscar Sottillo Meneses. Exhibitors: Natalie Rocha Capiello, Ricardo García, Gabriel López, Nelson Rangelosky.
Venue: Giardini

HEB JE HEM AL IN HUIS? DE METROPOLIS M VENICE BIENNALE GUIDE 2019. BESTEL HEM HIER OF NEEM EEN ABONNEMENT. ALS JE NU EEN JAARABONNEMENT AFSLUIT STUREN WE HEM JE HET NIEUWE NUMMER MET DE GUIDE GRATIS TOE. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR [email protected]

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen