metropolis m

‘Roots on Wheels’ with Benedikte Bjerre, Buck Ellison, Chris Evans, Olga Pedan, Julika Rudelius, Angharad Williams and Betty Sachs 

In Metropolis M Nr 4-2019 presenteren we met trots het Grote Micro Art Initiative Onderzoek, met heel veel wetenswaardige feiten over de kleinere (ongesubsidieerde) kunstenaarsinitiatieven die we afgelopen jaren op deze site hebben gepresenteerd. En hier alle 25 portretten nog eens op een rij, van Studio 47 in Amsterdam tot De Vensterbank in Leiden.

Nummer drie uit de reeks (Rib in Rotterdam) werd als volgt ingeleid: ‘Micro noemen we ze liefkozend, de kleine kunstinitiatieven in deze reeks artikelen. Maar hun betekenis valt niet te onderschatten. Gevestigd in de haarvaten van de maatschappij, zijn ze van groter belang voor de toekomst van de kunst dan menig groot museum.’

Sinds november 2016 reist Lotte van Geijn stad en land af om de kleine kunstinitiatieven te portretteren, van een zelfvoorzienend schip in de haven van Breda tot de grachtengordel van Amsterdam, van een bunker naast het Rietveldhuis tot een woonkamer in Rotterdam. Divers als ze zijn, deze initiatieven bieden ruimte voor presentaties en experiment voor jonge kunstenaars.

Voor de verjaardag van de reeks (nummer 25 – Vensterbank in Leiden – werd in juni dit jaar geportretteerd) onderzoeken we hoe het de initiatieven is vergaan. En is er onderzocht hoe ze reilen en zeilen. Wist je bijvoorbeeld dat het  merendeel van deze kleine kunsintitaitieven draait op een budget van minder dan 1000 euro, uit eigen zak betaald!

In Metropolis M Nr 4-2019 Ziektebeelden & Eindexamens 2019 kun je het Grote Micro Art Initiative Onderzoek nalezen. Maar hier zijn nog eens alle 25 portretten op een rij.

‘Studio 47 omschrijft zichzelf op haar website als the artist’s studio as a venue. Voor een opening schuift initiator en kunstenaar Céline Manz haar studio leeg en tovert het atelier om tot expositieruimte. Het organiseren van de evenementen is nadrukkelijk geen curatorschap, maar een onderdeel van haar research, a collective reflection zoals ze het zelf omschrijft.’

‘Het bestaat uit tien kunstenaars die door heel Nederland hebben gestudeerd, maar elkaar hier in Den Haag hebben gevonden. Ze hebben hier hun atelierruimtes en organiseren er avonden met kunstenaars, wetenschappers en musici en tijdelijke tentoonstellingen.’

‘Bewust heeft hij ervoor gekozen in de periferie te gaan zitten. Zijn white cube is hier iets opvallends en anders. Tegelijkertijd kiest hij ervoor vanuit dit standpunt juist grenzen te doorbreken, ‘voorbij de fetisj van de white cube’ zoals hij het zelf omschrijft. Liever spreekt hij over een productiehuis dan enkel een expositieruimte.’

‘circa…dit gaat zijn vijfde jaar in en als ik met Ruud Bruinen spreek vertelt hij mij over de toekomstplannen. Van september tot december zal er een reeks groepstentoonstellingen zijn die hopelijk zal leiden tot interesse van iemand of een collectief om circa…dit over te gaan nemen. “Ik ben namelijk al vijfenzestig! En het wordt tijd de plek over te dragen aan een nieuwe generatie.”’

Ik spreek met kunstenaar Arjen Lancel die samen met kunstenaar Maaike Visser Zoete-Broodjes programmeert. Een paar jaar geleden leek er een opbloei aan kunstinitiatieven in de straat. Tegenwoordig is er niet veel meer te zien van de plannen.

‘“Ja de muren zijn ook twee meter dik”, vertelt initiator Daan Bramer. Samen met een paar anderen ontstond er in 2013 het plan om een expositieruimte in Utrecht te beginnen, omdat er naast een paar musea en galeries, maar weinig plek is om je werk te tonen. Op het schoolplein hoorde hij het gerucht over de leegstaande bunker. De gemeente Utrecht bleek heel enthousiast over hun plannen en de locatie en subsidie werden geregeld.’

‘Dit is het woonhuis waar kunstenaarsstel Ghislain Amar en Anna Maria Łuczak wonen, maar het is tegelijkertijd ook onderdeel van Peach; een expositieruimte. De theepot op tafel was mij in eerste instantie niet opgevallen, maar als Amar ernaar wijst, kijk ik beter. De glazen tuit is verstopt: mayonaise. Mikko Kuorinki’s kunstwerk Noise (2015). Hier begint een fascinerende zoektocht door het huis, waarin de grenzen tussen privé en publieke ruimte zich steeds lijken te vermengen en dan elkaar duidelijk weer op hun plek zetten.’

‘“Er is nu in eerste instantie op anti-kraak basis plaats gemaakt voor kleine creatieve ondernemingen zoals een radiostation, een skateshop en een designer”, vertelt Dina Ziad. Vanaf juli vorig jaar is zij hier samen met kunstenaars Eva Geutjes en Lisanne Ruim de expositieruimte Atelier014 gestart. Nadat zij afstudeerden aan de HKU in 2015 ontstond er de behoefte om een plek te creëren in Utrecht. “Veel kunstenaars vertrekken na hun studie uit de stad naar bijvoorbeeld Rotterdam, omdat daar meer gebeurt en dat vinden wij erg jammer.”’

A Happy Family is een groep ‘los-vast’, zoals Klapwijk het omschrijft. Het is geen collectief, ook geen artist-run-space, de groep laat zich nog het beste vangen door het woord ‘netwerk’. Een netwerk van creatievelingen die deels in Rotterdam, deels in Den Haag wonen en er is zelfs een lid uit Zwitserland. Ze staan altijd open voor nieuwe leden; de klik is het belangrijkste. Het is een bont gezelschap van kunstenaars, ontwerpers en muzikanten.

Het Haveneiland in Breda is een braakliggend terrein niet ver van het station. Sinds enkele jaren heeft de gemeente het gebied vrijgegeven aan kunstenaars en creatieve ondernemers. Op SKEK zijn allerlei zelfgebouwde ateliers, werkplaatsen en winkeltjes verrezen. Aan het water verderop ligt PIER 15, een skatepark, en daarachter is een heus stadsstrand te vinden. Daar aan de kade ligt Atlas. Het schip dat Laura Schippers en Stijn de Geus in 2015 aankochten in Hamburg.

Wanden zijn half afgebroken, schilderijen staan in stapels tegen de muur, dozen met potten verf en kwasten staan in het midden van de ateliers opgestapeld naast archiefkasten. Een enkeling is nog niet begonnen met inpakken en ik krijg een indruk van hoe fijn het werken hier geweest moet zijn. Ik bezoek Das Spectrum, een kunstenaarsinitiatief dat de afgelopen zeven jaar in een kantoorpand in de wijk Overvecht in Utrecht heeft huisgehouden.

Groot Zevert, die eerder betrokken was bij kunstenaarsinitiatieven als G.A.N.G. en Woeste Gronden (nu bekend als Code Rood), was op zoek naar een een nieuwe locatie om een nieuw initiatief op te zetten. Hij benaderde de woningbouwvereniging die het toenmalige energieterrein in Arnhem-Noord in beheer heeft, zij wilden er namelijk een kunst-kwartier van te maken, vergelijkbaar met het mode-kwartier in Arnhem dat zij eerder voor hun rekening namen. Studio Omstand vond zijn plek.

Ik ben in broedplaats LELY, opgezet door stichting Urban Resort, in een oud schoolgebouw. Het herkenbare gele en blauwe linoleum ligt nog op de vloeren. Op de eerste verdieping is de woongroep van artist-run space at7 gehuisvest. Daar wonen en werken de acht initiatiefnemers nu samen.

Op steenworp afstand van het centraal station Haarlem in een mooi pandje in de winkelstraat is begin maart De Vlieg gelanceerd. Lotte van Geijn spreekt met de initiatiefnemer en kunstenaar Jim Mooijekind over Haarlem, de kunstwereld en rebellie. ‘Ik trek mij niet zoveel aan van hoe het hoort en zou moeten.’

De uitdrukking ‘witte rook’ betekent dat iets kan doorgaan doordat er een beslissing is genomen. Witte rook zou je ook kunnen interpreteren als de luchtige variant van de white cube. Tegelijkertijd kan het een verwijzing zijn naar de cloud in de digitale wereld. Het initiatief Witte Rook in Breda is dit alles en meer aangestuurd en aangedreven door de energieke initiatiefnemer Esther van Rosmalen

MIR Project, een mobiele expositieruimte annex residentie, reist door het hele land. MIR stijkt neer op allerlei soorten locaties en zoekt daar een passende kunstenaar bij. Lotte van Geijn trok naar Nijmegen om te spreken met organisatoren Alphons ter Avest en Anouk Mastenbroek

On a sunny afternoon Lotte van Geijn sits down with Semâ Bekirovic and Justina Nekrašaitė to hear them out about Wildlife, a platform for low key, unpredictable evenings with room for experiment

Voor de serie Micro Art Initiatives ontmoet Lotte van Geijn kunstenaar en initiatiefnemer van artist-run space the orchid and the wasp Maud Oonk in een monumentaal pand op de Kalkmarkt in Amsterdam. Ook kunstenaars Lola Bezemer en Marije Gertenbach zijn aanwezig, druk bezig met de voorbereidingen voor de presentatie van hun samenwerking.

Acht jonge kunstenaars, net afgestudeerd van de KABK, verenigen zich als collectief onder de naam ANNASTATE. De maanden richting het eindexamen besloten dat ze samen sterker staan dan alleen. Een zoektocht naar een locatie volgt waarbij ze een handje geholpen zijn door kunstcentrum Stroom en de gemeente Den Haag. Uiteindelijk hebben ze uit drie opties gekozen voor het voormalige schoolgebouw voor gehandicapte kinderen in de wijk Moerwijk in Den Haag.

In een verlaten binnentuin die grenst aan het Oosterpark in Amsterdam ontmoet ik kunstenaars Rood Kok en Rein Verhoef. Ze zijn bezig met de opbouw van de tentoonstelling Achterlicht in de tuin en in de kelders van het voormalig ontleedkundig laboratorium aan de Mauritskade. Dappie bestaat uit vijf bevriende collega’s. Hun artist-run space avontuur begon aan de Dappermarkt in Amsterdam. Daar moesten ze weg en ook op de huidige locatie moeten ze weg. Achterlicht zal de eindklapper zijn. ‘Maar, wij gaan door!’ zegt Rein Verhoef vastberaden.

In the canteen of De Ateliers at the Stadhouderskade in Amsterdam Lotte van Geijn meets up with four current residents: Anders Dickson, Frieder Haller, Henna Hyvärinen and Thomas Swinkels. We talk about their artist-run-space Root Canal: an initiative which operates beyond the institute.

Emile Hermans: Nowhere heeft een harde kern van vijf leden; curator/kunstenaar Eline Kersten, schrijver/curator Alicja Melzacka en drie kunstenaars: Miriam Sentler, Cira Huwald en ikzelf. Nowhere is een online platform dat een alternatief wil bieden aan de traditionele expositieruimte. Maar, we willen meer zijn dan alleen een online musée imaginaire. We hebben een virtuele ruimte gecreëerd voor de ontwikkeling van nieuwe kunstprojecten met als basisprincipes mobiliteit en openheid

In the taproom of the Butchers’ Tears Brewery in Amsterdam I join a session of the reading group Noiserr + Regenerative Feedback organised by artists/theorists Sonia de Jager and Martina Raponi. A modest group of people gather around at an indoor picnic table to start the session.

Fourteen years ago, on a night out, a group of students from the Rietveld Academy came up with the idea to start Dead Darlings, an anonymous art auction. Often the next morning these ideas turn out to be not as great as you thought they were, but Dead Darlings is still going strong after more than ten auctions. Tania Theodorou: ‘When I look back, the first edition already captures all the ambiguities, critical reflections and questions around the concepts of failure and value that we discovered throughout the years.’

In onze zoektocht naar de kleinere kunstinitiatieven van Nederland zijn we deze keer in Leiden. Een leegstaand bedrijfspand (eerder restaurant De Nieuwe Wereld) aan het Stationsplein dient nu als tentoonstellingsruimte voor jonge kunstenaars en curatoren.

HEB JE METROPOLIS M NUMMER 4 NOG NIET IN HUIS? NEEM NU EEN JAARABONNEMENT EN WE STUREN JE HET GRATIS TOE. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR [email protected] (ovv nr 4)

Recente artikelen