metropolis m

Susanna Inglada, Uñas y dientes, 2018, gemengde technieken, 400 x 500 x 500 cm, collectie Dordrechts Museum, foto Ingel Vaikla

Susanna Inglada is winnaar van De Scheffer, een prijs voor jonge kunstenaars die leidt tot een tentoonstelling en een aankoop voor het Dordrechts Museum. Manus Groenen ging kijken en portretteert de kunstenaar en het aangekochte werk.

De Vereniging Dordrechts Museum reikt elke twee jaar De Scheffer uit, een aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars. De prijs bestaat uit een tentoonstelling in het Dordrechts Museum en een aankoop van een werk door de Vereniging Dordrechts Museum. De prijs is een steuntje in de rug voor de kunstenaar en biedt het museum de mogelijkheid om actuele tendensen binnen de schilderkunst op te nemen in de collectie van het museum, dat zich graag landelijk onderscheidt als een up-to-date schilderkunstverzameling. Dit jaar werd De Scheffer gewonnen door Susanna Inglada (Banyeres del Penedès, 1983).

De Catalaanse Inglada begon haar kunstenaarschap als schilder, en refereert nog regelmatig aan de schilderkunst, maar ze heeft inmiddels een eigen karakteristieke werkwijze op papier ontwikkeld, waarin ook haar interesse in theater tot uiting komt. Voordat Inglada koos voor de beeldende kunst, volgde ze twee jaar lang een opleiding theater in Barcelona, waaruit een sterk gevoel voor decor, enscenering en dramatiek voortkomt. Na studies beeldende kunst in Spanje, Nederland en België brengt ze al deze ervaringen nu samen in installaties waarin zeeen podium schept voor de tijdsgeest. Een sterk gevoel voor sociale ongelijkheid en (politieke) machtsverhoudingen is een belangrijke voedingsbodem voor haar werk maar ook de Spaanse cultuur en geschiedenis inspireren haar. 

[blockquote]Het voelt bij het betreden van een installatie alsof je een kijkdoos instapt; plotseling word je omgeven door lichamen van papier en karton die verwikkeld zijn in heftige of gewelddadige interacties

Susanna Inglada, Uñas y dientes, 2018, collectie Dordrechts Museum, foto Ingel Vaikla

Susanna Inglada, Uñas y dientes, 2018, gemengde technieken, 400 x 500 x 500 cm, collectie Dordrechts Museum, foto Ingel Vaikla

Inglada is een kundig tekenaar die graag op een sculpturale manier platte, van tekeningen voorziene vormen verwerkt in grootschalige werken op de wand en installaties. Ze bouwt mensfiguren op door het samenvoegen van meerdere tekeningen op papier in grijstinten, met soms een vleug groen, blauw of geel. Daarmee construeert ze platte lichamen (of lichaamsdelen) in constellaties die op de muur aangebracht worden, of als zetstukken in de ruimte geplaatst staan, tegen de wand leunen of over een stang gedrapeerd zijn – echt driedimensionaal worden ze echter nooit. De schaal van de karakters wisselt sterk, van kleine tekeningen die netjes binnen de kaders van een tekenblad blijven, tot enorme koppen op de wand of gebarende handen die vrij in de ruimte staan. Het voelt bij het betreden van een installatie alsof je een kijkdoos instapt; plotseling word je omgeven door lichamen van papier en karton die verwikkeld zijn in heftige of gewelddadige interacties. 

Inglada ziet zichzelf graag als een regisseur die werken bijeenbrengt met elk een eigen ‘kracht en stem’. Tentoonstellingen ziet ze als hoofdstukken, waarin de werken telkens anders op elkaar reageren en nieuwe associaties oproepen. De figuren zijn verwikkeld in activiteiten die soms absurd en vreemd zijn, maar andere keren juist bekend en menselijk aanvoelen. Inglada creëert zo situaties die een sfeer van tumult oproepen. ‘Haar werk gaat over hoe mensen zich tot elkaar verhouden, vooral over machtsstructuren en hoe die bepalend zijn voor de interactie tussen mensen’, aldus conservator hedendaagse en moderne kunst Judith Spijksma. Koppen, gebaren en houdingen vindt Inglada in de media of kunstgeschiedenis. Ze worden van hun oorspronkelijke context ontdaan en krijgen op haar podium een nieuwe rol toebedeeld. Het zijn nooit specifieke portretten, dus blijven haar personages ongrijpbaar, zelfs als je als toeschouwer personen of gebeurtenissen denkt te herkennen. Ze vangt de tijdsgeest liever in gebaren en houdingen dan in feiten en weet daarmee de actualiteit te ontstijgen. Zo blijft het publiek genoodzaakt om zelf een verhaal in de installatie te lezen.

Ze vangt de tijdsgeest liever in gebaren en houdingen dan in feiten en weet daarmee de actualiteit te ontstijgen. Zo blijft het publiek genoodzaakt om zelf een verhaal in de installatie te lezen

De titel van het werk dat het Dordrechts Museum heeft verworven, Uñas y dientes (‘nagels en tanden’), is een duidelijke verwijzing naar bijten en krabben, de agressieve kant van de mens. De karakters van Inglada zijn vaak met elkaar in strijd, discussie of protest, maar dit werk ziet er op het eerste gezicht juist vrij gemoedelijk uit. Een slinger van een viertal figuren in een kring is op de muur aangebracht. Eén van hen verschuilt zich achter een masker. Ze houden elkaar vast bij de arm in een compositie die doet denken aan de bekende dans van Matisse, wat een feestelijk samenzijn doet vermoeden. Al is het gezien de wijze waarop ze elkaar vasthouden ook mogelijk dat ze elkaar meesleuren of overeind houden. Een vijfde figuur in pak zit geknield voor de groep, vrij in de ruimte. Mannen in pak zijn een terugkerend symbool van macht in het werk van Inglada. Deze representaties van de archetypische zakenman of politicus worden meestal afgebeeld terwijl ze handen schudden en deals sluiten, maar dit werk vormt daarop een uitzondering. De man in pak lijkt berouwvol te knielen en zich over te geven, terwijl hij over zijn schouder kijkt naar het schouwspel dat zich om hem heen afspeelt. 

Ook al spreekt er duidelijk engagement uit het werk van Inglada, de daders en slachtoffers zijn niet zo duidelijk aan te wijzen. In plaats van een activistisch betoog over de politieke realiteit, geeft Inglada de voorkeur aan menselijkheid, dubbelzinnigheid en complexiteit en laat haar publiek reflecteren op het theater dat zowel binnen als buiten het museum plaatsvindt. 

DIT ARTIKEL IS GEPUBLICEERD IN DE COLLECTIE NEDERLAND SPECIAL 2019. STEUN METROPOLIS M, NEEM EEN ABONNEMENT OF GEEF ER EEN AAN IEMAND KADO. ALS JE NU EEN JAARABONNEMENT AFSLUIT STUREN WE JE HET NIEUWSTE NUMMER METROPOLIS M NR 6-2019 – NIEUWE CRITERIA MET DE 64 PAGINA’S TELLENDE COLLECTIEBIJLAGE GRATIS OP. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR [email protected] 

De Scheffer 2019: Susanna Inglada, Dordrechts Museum, t/m 8.3.2020

Manus Groenen

is freelance criticus, coördinator en docent kunsttheorie aan Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg

Recente artikelen