metropolis m

Maria Pask bij Ellen de Bruijne Projects

Amsterdam Art Gallery Weekend biedt dit jaar een wat bescheidener versie. In plaats van verdwalen door de gangen van de Rijksakademie, de snelste route van performance naar performance, een opening links en rechts en met tollend hoofd naar de zoveelste gallery talk, volstaat nu een (lang) rondje langs de galeries. Minke van Schaik ging kijken en selecteert enkele hoogtepunten.

De figuren Susanna Inglada komen los van de muur in de achterste ruimten van de galerie Bart. De papieren figuren hangen als lappen vlees, met maskers die afvallen om eronder vandaan de ware gezichten te tonen. Hoewel van papier, hangen deze toch vrij monumentaal aan muur en liggen gedrapeerd over de vloer. Als stripfiguren, met dramatische zwarte contouren die de verschillende personages van elkaar scheiden. Ik zie ledenmaten, soms afgehakte voeten en handen, die in plaats van bloedige membranen, de jaarringen tonen die blijkbaar verborgen gaan onder het oppervlak.

Over de muur loopt ook een streep in lichtroze, bijna huidskleur, die mij meeneemt langs de verzamelingen van figuren. In de tentoonstelling is de mens onderdeel van een massa. Elk personage in zijn eigen kleur wel, om toch wat te differentiëren. Inglada vroeg zich af wanneer we sterker staan: als groep, of als individu? De personages staan tevens als theaterattributen door de ruimte, maar toch veilig gefixeerd, met pinnen aan de muur. De figuren in de tekeningen suggereren een beweging, die in de animatievideo’s boven in actie komt.

Susanna Inglada, Crowds, Galerie Bart, foto Saskia Hardus

Susanna Inglada, Crowds, Galerie Bart, foto Saskia Hardus

Het nieuwe werk van Emmeline de Mooij bij andriesse ~ eyck galerie gaat over het accommoderen van het menselijk lichaam. In de galerieruimte staan verschillende matrassen opgesteld langs de muur, lang genoeg om comfortabel op in slaap te kunnen vallen, maar toch nét iets te dun om echt comfortabel te zijn. De matrashoezen zijn opgeknipt en gestikt uit allerhande stukken stof. Gefascineerd door gebruiken van zorg en gastvrijheid, koos de Mooij het gastenmatras, als iets dat je in huis haalt, zonder de intentie het ooit voor jezelf te gebruiken. Deze liggen vaak opgeslagen in een logeerkamer, of weggestopt onder je eigen bed, stof verzamelend te wachten tot het weer tijd is voor ontvangst.

De Mooijs project begon met het herstellen van een versleten broekje. Door middel van verschillende soorten stof en handwerktechnieken, speelt ze met de associaties om het gevoel van zorg en herstel tastbaar tot uiting te brengen. In deze fascinatie met herstel en zorg, weerklinkt het optimistische idee dat wat er mis is, ook te repareren valt.

Vanaf de matrashoezen lachen zonnetjes me vriendelijk toe, gekleurd of opgeknipt uit wat een stockfoto vol patatjes lijkt te zijn geweest. De zonnen, manen, sterren, kijken samen neer op de blokjes van de skyline van een stad, voor de gelegenheid opgeknipt uit stukjes handdoek en washand, lapjes leer en velours, die gevonden op de markt of in een la, ergens in het huis.

Emmeline de Mooij, The Guest Mattress, andriesse ~ eyck galerie, foto Peter Tijhuis

Emmeline de Mooij, The Guest Mattress, andriesse ~ eyck galerie, foto Peter Tijhuis

In de solo van Maria Pask bij Ellen de Bruijne Projects lees ik bijtende teksten in vriendelijke kleuren. In haar meest recente werk is Pask, zoals velen van ons misschien – wat meer in zichzelf gekeerd dan voorheen, zoals de galeriehoudster vertelt. Pask keerde van haar meer performatieve, sociale praktijk naar deze werken op papier. Terug naar haar tekenpraktijk van de academie, als een meer directe manier om haar innerlijke wereld in kaart te brengen. Kunst als therapie? Misschien, maar zeker ook als zelfreflectie op de hedendaagse manier van zijn, leven en werken, met de kleine kring van mensen waar de geleefde realiteit nu toe beperkt.

Maar er is ook optimisme. Lord lift me up, het klínkt in ieder geval hoopvol. Humor biedt ook een uitweg, een manier om buiten de problematiek te treden. Door de algehele malaise luchtig op te tekenen: ‘let them eat vegan take-away’, klinkt het naast afbeeldingen van de guillotine. De teksten wijken voor de figuren, waar kangoeroes met volle buidels, lichamen van historische figuren en ontkurkte flessen het beeld binnendringen: er mag dan veel mis zijn, maar dat mag toch ook wel eens gevierd worden?

Maria Pask, Lord lift me up, Ellen de Bruijne Projects, foto Jeroen de Smalen.

Maria Pask, Lord lift me up, Ellen de Bruijne Projects, foto Jeroen de Smalen.

Fernando Sánchez Castillo, die exposeert bij tegenboschvanvreden, gaat het om de menselijke vorm, en hoe die model kan staan voor grote gedachten. Vijf jaar geleden hoorde hij een verhaal over het vrijheidsbeeld, dat de makers ervan het initieel een Afro-Amerikaanse vrouw wilden afbeelden, om de soldaten te eren die waren bevrijd uit de slavernij. Sánchez Castillo maakte een beeld op verschillende schalen, en toont één van de versies in de galerie, gelimiteerd tot alleen het hoofd.

We zien de Tankman, een miniatuur standbeeld van de man die een tank de weg versperde in de nasleep van Tiananmenprotesten in China in 1989. Deze staat opgesteld langs een muur met andere miniaturen, zo ook een sculptuur naar de beroemde foto van een gevangene uit Abu Ghraib gevangenis, die symbool is gaan staan voor de misstanden van de Amerikaanse leger tijdens de Irak oorlog. In historische gebeurtenissen zoeken we naar de menselijke vorm, om deze tot ons door te laten dringen.

Fernando Sánchez Castillo Retro-Expectatives, tegenboschvanvreden foto Minke van Schaik

Sánchez Castillo toont ook de meer anonieme stemmen van protest te willen vereeuwigen. Borden, megafoons en pamfletten liggen verspreid over de tentoonstellingsvloer, uitgevoerd in edelmetaal, in plaats van het vergankelijke karton en papier. De opschriften blijven leeg: de boodschap veranderd continu, maar het is het idee en de beweging van protest die hier worden vereeuwigd.

Fernando Sánchez Castillo Retro-Expectatives, tegenboschvanvreden foto Minke van Schaik

Fernando Sánchez Castillo Retro-Expectatives, tegenboschvanvreden foto Minke van Schaik

En verder onder anderen: Voebe de Gruyter bij Galerie van Gelder, David Maljkovic bij Annet Gelink, Tenant of Culture bij Fons Welters, Rini Hurkmans bij Lumen Travo, Misha de Ridder bij Albada Jelgersma. En voor thuisblijvers een omvangrijk online & offline programma, met veel livestreams van lezingen, interviews en kunstenaarsfilms

Foto’s courtesy de galeries

Amsterdam Art Weekend 2020 25 t/m 29.11.2020. Meer info HIER

Minke van Schaik

is schrijver en kunsthistoricus

Recente artikelen