metropolis m

Patrica Kaersenhout (links) en Quinsy Gario (rechts), tijdens “The master’s tools will never dismantle the master’s house” van Black Renaissance in de Appel Amsterdam, 12.7.2020

Quinsy Gario, kunstenaar, activist (en regelmatig auteur bij Metropolis M), staat nummer 2 op de kieslijst van BIJ1 bij de aanstaande landelijke verkiezingen. Hij neemt ook deel aan de bijeenkomst ‘Verkiezingen zijn niet genoeg! Kunstpraktijken als democratische vernieuwing’ in het Stedelijk Museum Amsterdam. Joram Kraaijeveld spreekt met hem over zijn politieke ambities en de vraag welke doelen kunst en politiek met elkaar delen.

Joram Kraaijeveld

Waar ben je mee bezig, welke projecten ben je aan het ontwikkelen?

Quinsy Gario

Ik ben op dit moment bezig een werk te ontwikkelen met mijn moeder, mijn tante, mijn oom, mijn broertje en een paar neven, rondom carnaval en dan met name carnaval op Curaçao en de eilanden. Mijn oom heeft een van de eerste Antilliaanse carnavals in Nederland gefilmd, toen hij kunststudent was in de jaren 1980 in Nederland. Daar hebben we Super 8-materiaal van. Het is sowieso heel cool om de fashion uit de jaren 1980 te zien, maar het is interessanter om het historisch besef van dat moment te begrijpen. In 1713 werd de Vrede van Utrecht gesloten. Artikel 10 van dat verdrag ging over de verdeling van slavernij en totslaafgemaakten. En dan denk ik, iets minder dan 300 jaar later, komen de nakomelingen die te maken hadden met dat contract tussen Europese mogendheden, zodat Frankrijk en Spanje niet een machtsblok zouden worden, naar Nederland – ondanks hoge olieprijzen, ondanks hoge vliegprijzen, ondanks racisme in Nederland – met het idee dit is onze cultuur en dit gaan we niet vergeten. Ik vind dat een interessante tijdscapsule. De samenwerking is mooi en tegelijkertijd is het een manier om af te komen van het idee van de solitaire, eenzame, mannelijke, heteroseksuele kunstenaar. Dat idee gooi ik weg, dus ik betrek mijn hele familie erin. En ik merk dat we in het familieverband esthetische waarden met elkaar kunnen delen. Dat op zich is ook al een soort kunstwerk. Iedereen maakt een kunstwerk, installatie, tekeningen, schilderijen en ik maak een performance dat onderdeel is van dat hele groepsproject.

Kunst activeert en engageert mensen. De onverschilligheid die heel vaak in de samenleving is – ook wat betreft politieke kwesties – wordt aangesproken in de kunst

Installatie Quinsy Gario, Positions #5: Telling Untold Stories, 2019, Van Abbemuseum Eindhoven. Foto Peter Cox  

Joram Kraaijeveld

 Wat betekent de stap naar de politiek voor je kunstpraktijk? Is het een stap van het vrije spel van de poëzie naar de oneliners van de politiek?

Quinsy Gario

  Ik snap de vraag en ik snap de premisse van je vraag. Daar tegenin zou ik willen zeggen dat BIJ1 niet een gangbare politieke partij is. Dat maakt het voor mij ook makkelijker om die stap te maken, binnen de partij word ik niet in een keurslijf gestopt om oneliners te gaan bedenken en eruit te spuien. Ik denk dat deze stap voor mijn kunstpraktijk betekent dat ik nu veel meer kennis krijg over hoe een politieke partij werkt, maar de uitgangspunten van mijn werk of van werk maken zit dat niet in de weg. Dat is heel fijn, omdat ik niet iets hoef te zijn of pretenderen te zijn dat ik niet ben. Wij zijn de partij, maar ‘de partij’ zijn niet wij.

Joram Kraaijeveld

 Zijn er kwesties die je wil aankaarten in de kamer? Heb je specifieke agendapunten? Of gaat het je om iets anders, een systeemverandering? Zo ja, wat moet er dan aan het systeem worden veranderd?

Quinsy Gario

 Dat is weer gestoeld op het proberen te scheiden van problemen, dat ze niet met elkaar te maken hebben: dat je de woningcrisis niet koppelt aan internationale verdragen of dat je landbouwkwesties niet koppelt aan migratie. Ik denk dat wat wij doen. De manier waarop we naar kwesties willen kijken, is juist in die verbanden en relaties denken. Dus ja, het is noodzakelijk om in het systeem waarin we nu zitten en dat we proberen te ontmantelen te kijken naar ijkpunten. Nee, we proberen die ijkpunten ook te zien in een netwerk. Dus, als je me gaat vragen in welke commissie zal ik mijn maidenspeech houden, dan wordt het de koninkrijkscommissie of de kunst- en cultuurcommissie. En dan zal ik ook in die speech de positie van die commissie ter discussie stellen en ook afvragen waarom in beide gevallen die afbakening van die commissie de mensen waarover het gaat geweld aan doet.

Joram Kraaijeveld

  De bijeenkomst ‘Verkiezingen zijn niet genoeg!’ gaat mede over de vraag in hoeverre de democratische structuren zoals we die kennen effectief genoeg zijn voor het oplossen van grote maatschappelijke kwesties. Wat ontbreekt er aan de parlementaire, representatieve democratie? BIJ1 stelt bijvoorbeeld een burgerforum voor om na te denken over klimaatrechtvaardigheid. Wat is er nog meer nodig?

Quinsy Gario

 Een van de dingen die we ook statistisch kunnen bekijken is dat ons parlement een van de kleinste is in heel Europa, in vergelijking met de hoeveelheid mensen waar het over gaat. Dus als je het hebt over 150 Kamerleden en 17,2 miljoen mensen, dan denk ik, er klopt iets niet. Zelfs als je daar een persoonlijke medewerker per kamerlid bij optelt. Dat is een heel klein aantal vergeleken met iets van 120.000fte die in de overheid zitten. Die kolos van een machine is gewoon heel groot om invloed op uit te oefenen. Daardoor vallen er heel vaak mensen tussen wal en schip. Het systeem is op deze manier gebouwd. Mensen trekken aan de bel over toeslagen, mensen trekken aan de bel over woningen, mensen trekken aan de bel over gezondheidszorg, en dan krijgen ze te horen dat ze niet bij het juiste loket zijn, dat het niet in het pakket past, of dat een woordvoerder zoveel zaken in de portefeuille heeft dat het niet wordt opgepakt. Daarbovenop komt een gedwongen decentralisatie van overheidsbeleid door uitvoerende macht bij de gemeente te leggen zonder dat gemeenten daar inhoudelijk kunnen meebepalen. Daar zit de crux. We dwingen wel gemeente en provincies om plannen uit de kolos van die 120.000 fte uit te voeren, aangestuurd door 24 bewindslieden. Al hun ambtenaren zouden politiek neutraal moeten zijn, maar het uitvoeren van beleid dat mensen schaadt is niet politiek neutraal. Bovendien worden er coalities gemaakt met verschillende partijen die bij elkaar komen om een puzzel te creëren waar hele impopulaire plannen uit voortkomen, omdat er onderling dealtjes zijn gemaakt en compromissen zijn gesloten. En die compromissen gaan niet over de eigen levens van de mensen in de kamer, maar dat gaat over de levens van ons daarbuiten. Daar ligt een stap om het aan te pakken. Een burgerforum voor klimaatrechtvaardigheid is een van de stappen, maar ik denk dat dit ook op heel veel andere beleidsterreinen neergezet zou kunnen worden.

Een burgerforum voor klimaatrechtvaardigheid is een van de stappen, maar ik denk dat dit soort fora ook op heel veel andere beleidsterreinen ingezet zouden kunnen worden.

Joram Kraaijeveld

 Dit doet me denken aan een gesprek met Olave Basabose, in voorbereiding op deze bijeenkomst. Olave stelde dat de meeste politici die politiek bedrijven in Nederland te weinig verbonden zijn met de terechte woede die mensen hebben en die willen en kunnen inzetten voor de weerbaarheid van getroffene doelgroepen. Denk je dat BIJ1 dat wel zou kunnen op een bepaalde manier?

Quinsy Gario

 Ja, we doen dat al in Amsterdam in de gemeenteraad. Wij hebben het over dingen die direct onze levens gaan beïnvloeden. Het is niet zomaar van ‘we gaan iets zeggen, en we zien wel hoe het uitpakt’. Mensen zijn geen fiches die je kan uitdelen onderling om je eigen agenda gedaan kan krijgen.

Installatie Quinsy Gario, Positions #5: Telling Untold Stories, 2019, Van Abbemuseum Eindhoven. Foto Peter Cox  

Installatie Quinsy Gario, Positions #5: Telling Untold Stories, 2019, Van Abbemuseum Eindhoven. Foto Peter Cox  

Joram Kraaijeveld

 De laatste vraag, ter introductie op de bijeenkomst, een vraag van andere orde. Is jouw kunstpraktijk democratisch?

Quinsy Gario

 Dat hangt er vanaf wat er onder democratisch verstaan wordt. Als we het oppakken zoals de Grieken het ooit inzetten, dan zou ik zelf niet eens horen bij de democratie. Dan heb ik zoiets van: hoe kun je een woord of een concept terugpakken als het in de kern jou uitsluit? Aan de andere kant is het wel zo dat kunst mensen activeert, engageert, dat de onverschilligheid die heel vaak in de samenleving is – ook betreft politieke kwesties – aangesproken wordt in de kunst. Dan ja, mijn kunst zorgt ervoor dat mensen niet meer aan de zijlijn staan. Het zorgt ervoor dat mensen betrokken worden op een of andere manier, of door een onderbuikgevoel dat er uitkomt, of om wat mensen in mijn werk zien en denken dat ze dat willen ondersteunen, of omdat ze vragen hebben over waar het werk nu precies over gaat; waarom wordt dit nu aan mij verteld of getoond, waarom krijg ik dit gevoel? Om je vraag dan te beantwoorden, dan denk ik ja. Ik probeer mensen mee te nemen en te betrekken bij wat ik maak en hoe ik het maak.

Quinsy Gario neemt deel aan de bijeenkomst VERKIEZINGEN ZIJN NIET GENOEG! KUNSTPRAKTIJKEN ALS DEMOCRATISCHE VERNIEUWING georganiseerd door Metropolis M en het Stedelijk Museum Amsterdam in het museum en is (gratis) via livestream te volgen op 14 maart, vanaf 13.00 uur.

Joram Kraaijeveld

is curator, docent en schrijver en zet zich als zodanig in voor de positie van de kunstenaar in en de waarde van de kunsten voor de samenleving. Hij werkt aan actieve vormen van solidariteit binnen en buiten de kunsten

Recente artikelen