metropolis m

Mikala Dwyer, Bay of Sick (2020) in The GREAT INVOCATION, Garage Rotterdam, foto Paul Steed

Het nieuwe culturele seizoen is geopend. Dit en komend weekend golven de nieuwe tentoonstellingen als een vloedgolf op je af. Wij kiezen er tien uit die nu of binnenkort opengaan.

1. Hulp van gene zijde is altijd welkom, zeker in tijden van groot onheil, moet curator Pádraic Moore gedacht hebben bij het samenstellen van THE GREAT INVOCATION voor Garage Rotterdam. Hij roept de hulp in aan de hand van een mantra dat de schrijver Alice Bailey ontving na de Tweede Wereldoorlog, door haar omschreven als ‘a synthesis of meditation, prayer, and affirmation, that would assist the world in times of unprecedented calamity, thus ‘saving humanity from self-destruction’. Raak in de Garage Rotterdam geïnspireerd met werk dat, citeren we uit het persbericht, ‘investigate arcane aspects of human consciousness via strategies such as automatism, sublimation, and séance’. Ons wordt ‘divine knowledge’ beloofd, en wie wil dat nu niet?

Neo Matloga bij Stroom Den haag

2. Noem het een bijzondere vorm van ruileconomie. HARTWIG ART FOUNDATION|COLLECTION FUND neemt de komende maanden de halve kunstwereld over met een twintigtal solo’s die op hun kosten zijn ondergebracht bij kunstinstellingen als Kunstinstituut Melly, Casco, Stroom en Vleeshal Middelburg. De artistieke tussenlaag in de Nederlandse kunst ging graag op het aanbod van de publieke tak van collectioneur en weldoener Rob Defares in om kunstenaars (en zichzelf) wat extra te ondersteunen in deze lastige tijden en stelde graag ruimte ter beschikking. Komende maanden presenteren ze op conto van de stichting speciaal gemaakt werk van kunstenaars die veelal aan postacademische residencies in Nederland verbleven. Wie doorleest tot in de kleine lettertjes snapt dat Hartwig Art Foundation noch de instellingen de kunstenaars hebben gekozen, maar de selectie hebben gedelegeerd aan een kleine jury van jonge curatoren die zijn geselecteerd door De Appel en Framer Framed. Verwacht komende maanden een twintigtal tentoonstellingen van Joy Mariama Smith, Maria Pask, en Kent Chan bij Kunstintituut Melly, Ana Guedes en Em’Kal Eyongakpa in de Oude Kerk in Amsterdam. Vleeshal in Middelburg gaat werk van Mariana Castillo Deball, Saeeda Saeed, en Geo Wyeth tonen, Stroom Den Haag kreeg Neo Matloga, Anna Dasović en Kevin Osepa toebedeeld en Casco Art Institute: Working for the Commons (Utrecht) gaat nieuw werk van Family Connection, Ola Hassanain, Sara Sejin Chang (Sara van der Heide) en Marielle Videler presenteren. De werken zullen uiteindelijk geschonken worden aan de staat.

3. Zou het toeval zijn? Hartwig Art Foundation presenteert haar nieuwe upscale talentenjacht voor de gevorderde jonge kunstenaar tegelijkertijd met Nederlands meest prestigieuze upscale talentenjacht voor gevorderde jonge kunstenaars: de staatspijs PRIX DE ROME 2021, die sinds enige edities in het Stedelijk Museum  plaatsvindt en wordt georganiseerd door het Mondriaan Fonds. Je zou er zomaar een competitie in kunnen zien tussen de privaten en de publieken, ware het niet dat de Hartwig Art Foundation alles straks aan de staat schenkt. In het Stedelijk komen Mercedes Azpilicueta, Alexis Blake, Silvia Martes en Coralie Vogelaar hun werk tonen en hopen op de grote uitverkiezing door de internationale jury onder leiding van Mondriaan Fonds-directeur Eelco van der Lingen. De winnaar krijgt 40.000 euro.

Mercedes Azpilicueta, installatie Untold Stories, Van Abbemuseum, Eindhoven 2019

4. Als je toch in het Stedelijk bent moet je ook even langs bij het net geopende prestigeproject KIRCHNER NOLDE EXPRESSIONISME.KOLONIALISME. Tot recent alleen geadverteerd als expressionisten, en dus ‘wilde schilders met van die gekke kleuren’, worden ze dit keer langs de postkoloniale meetlat gelegd. Er is in het Stedelijk weliswaar geen Ciska Dresselhuys die een cijfer geeft, zoals bij de feministische meetlat in Opzij, maar als er wel een rapportcijfer vergeven werd zou dat, zo vermoeden wij, vast geen hoge score opleveren voor de Duitse vrienden. 

5. Over alternatieve collectiepresentaties gesproken. Een van de meest verrassende trends van het moment is toch wel dat kunst ineens moet geuren. Er was al het Mauritshuis waar je kunst kunt ruiken, en nu komt daar het Van Abbemuseum bij, met de collectiepresentatie DWARSVERBANDEN. In het Van Abbemuseum worden zelfs alle zintuigen aangesproken, ook de tastzin, het wordt, als de berichten kloppen een halve apenkooi. Misschien vermoeden sommigen dat het Van Abbemuseum doorschakelt omdat de ogen door de social media zijn plat gebeukt en niet meer in staat om nog enige diepte te zien in de kunst. Maar dat is niet het hele verhaal. Het gaat hier om het anders ervaren van de collectie, niet vanuit de dominantie van het oog, c.q. de witte westerse blik, maar met aandacht voor dat wat tot nu onopgemerkt bleef. Een missie dus om voor iedereen toegankelijk te zijn, en laten wij daar nu net een nummer over hebben gemaakt: ONBEPERKT TOEGANKELIJK. Iedereen die geïnteresseerd is in wat kunstenaars doen met het thema ‘toegankelijkheid’, koop dit nummer! Je krijgt er de Eindexamenbijlage gratis bij!

6. Wie houdt er nu niet van Daan van Golden? De geboren onschuld die van bloemen, dikke bomen en zijn dochter houdt. Werk waar geen greintje politiek in te ontdekken valt, van een man die als geen ander wist hoe het oog los te koppelen van het lichaam (en zijn maatschappelijke omgeving) om het te verzelfstandigen tot een lens. Dit kijkende oog heeft een mensenleven lang ingezoomd en uitgezoomd, zonder aanziens des subjects, om dat wat hij op zo’n willekeurig moment voor zich kreeg al dan niet scherp te fotograferen dan wel na te schilderen. In Den Haag bij Parts Project is op uitnodiging van Niek Hendrix en Robbin Heyker een hele groep van dat soort Daan van Golden-ogen bijeengebracht, in de persoon van hem bewonderende kunstenaars. Aan het grote eerbetoon onder de titel AFTER DAAN VAN GOLDEN nemen naast de man zelf ook deel Richard Aldrich, Ronald de Bloeme, Carel Blotkamp, Indigo Deijmann, Maurice van Es, Fergus Feehily, Kees Goudzwaard, Mirthe Klück, Niek Hendrix, Robbin Heyker, Maja Klaassens, Marijn van Kreij, Just Quist, Magali Reus, Julian Sirre, Annemarie Slobbe, Alice Tippit, Riëtte Wanders.

Tetsumi Kudo, Grafted Garden, 1971 

7. Ook de plant is politiek, leerde Framer Framed ons een jaar geleden. Er schuilt een economie van uitbuiting achter die frisse groene blaadjes die je elke ochtend weer vanaf de vensterbank toelachen – een koloniale erfenis. Een beetje huis met groen staat vol groeisels van over de hele wereld, en is als zodanig niet wezenlijk anders dan je specerijenplank in de keuken. Zo bezien is het niet vreemd dat het Centraal Museum op zoek gaat naar de politieke kracht van de plant onder de titel DE BOTANISCHE REVOLUTIE, met als motto: wat zegt de tuin over de tijd waarin we leven? Het antwoord wordt gezocht in het werk van o.a. Maria Thereza Alves, Sara Sejin Chang, Jeremy Deller, Stan Douglas, Lungiswa Gqunta, Kerry James Marshall en Henk Wildschut, alsmede klassiekers als Vincent van Gogh, Tetsumi Kudo, Albrecht Dürer en Maria Sibylla Merian. Bij Nest in Den Haag is een partnertentoonstelling aan bloemen gewijd. En daar luidt de vraag: KUN JE REVOLUTIONAIR ZIJN EN TEGELIJKERTIJD VAN BLOEMEN HOUDEN? Mehraneh Atashi, Rossella Biscotti, Milena Bonilla, CPR, Anne Geene, Gluklya, Philipp Gufler, Camille Henrot, Patricia Kaersenhout, Otobong Nkanga, Ruchama Noorda, Maria Pask, Lily van der Stokker denken van wel. En wij ook.

Ontwerp Court for Intergenerational Climate Crimes (CICC), courtesy Framer Framed

8. Justice is het grote thema van deze tijd in de kunst. Soms zit het wat verborgen, zoals in de komende collectiepresentatie van Van Abbe of het huidige nummer van Metropolis M, dan weer treedt het vol voor het voetlicht, zoals bij de COURT FOR INTERGENERATIONAL CLIMATE CRIMES (CICC) in Framer Framed. Het is een samenwerking tussen de Indiase academicus, schrijver, advocaat en activist Radha D’Souza en de Nederlandse kunstenaar Jonas Staal, in de vorm van een tribunaal dat intergenerationele klimaatmisdaden vervolgt. De inauguratie van het tribunaal vindt plaats op 24 september 2021. Van 28 tot en met 31 oktober zullen in de CICC hoorzittingen plaatsvinden waar Unilever, ING, Airbus en de Nederlandse staat worden aangeklaagd voor Intergenerationele klimaatmisdaden. Tijdens de hoorzittingen zal de CICC bewijs leveren van klimaatmisdaden in het verleden en het heden, door naar de impact ervan op het hier en nu te kijken, én op het planetaire leven in de toekomst. De procedures van het tribunaal zullen worden geleid door vier rechters: Radha D’Souza, Sharon H. Venne, Nicholas Hildyard en Rasigan Maharajh. Het juridische kader van de CICC is gebaseerd op het boek What’s Wrong with Rights? (Pluto Press, 2018) van D’Souza, een kritische analyse van neoliberale juridische instellingen.

9. Wij verheugen ons elke drie jaar weer op een uitje naar Beetsterzwaag voor de TRIËNNALE waar alle residenten in Kunsthuis SYB van afgelopen jaren werk tonen op dieverse locaties in het Friese dorp, waaronder ‘Ons Huis’, de Buorskip, Studio Wansleeben, de ecologische boerderij Rûn Libben en Grûn. De deelnemende kunstenaars zijn Maarten Bel; Jasper Coppes; Monique Duurvoort; Caz Egelie en Jesse Strikwerda; Halla Einarsdóttir; Laurent-David Garnier; Janne van Gilst; Seán Hannan; Anna Hoetjes; Ash Kilmartin; Inge Meijer; Onkruidenier; Sara Postolle, Nicole Kuiper & Martijn de Geele; Sissel Marie Tonn; Lotte van der Woude. 

Anne Duk Hee Jordan

10. Er is ook nog het buitenland, waar je naartoe kunt. Bij KIOSK in Gent bijvoorbeeld opent een van de favorieten van afgelopen Sonsbeek, ANNE DUK HEE JORDANMaking Kin 3.0 biedt een fluïde en (eco-)utopische installatie, waarin Jordan als bij haar gebruikelijk het gebied tussen kunst, wetenschap en mythologie verkent. Kiosk schrijft: ‘Op humoristische wijze opent ze deuren naar een artistiek universum dat geïnspireerd is door het zeeleven, biologie, seksualiteit en voortplanting, voeding en ecologie.’ Te zien zijn ‘romantische machines’ die biologische processen kopiëren of transformeren tussen levende organismen en dood materiaal.

En dan is er ook nog ELLEN GALLAGHER en DORA ECONOMOU bij Shimmer, subtile interventies van LEE KIT bij West, een voelbaar (opnieuw) leuke groepstentoonstelling rondom NARGAS MOHAMMADI bij Studio Omstand in Arnhem, de verrassende en toch ook weer niet zo verrassende combi PAUL GEELEN& HEDWIG HOUBEN bij PARK in Tilburg, de iets te vroeg al in Metropolis M geportreteerde SILVIA MARTES bij het De Pont Museum, en natuurlijk heel veel galerie-openingen, zoals UTA EISENREICH bij Ellen de Bruijne, bijzondere fotocollages van KAREL APPEL bij Eenwerk, en MAYA WATANABE (bekend van de Pont, voor wie daar al was deze zomer) bij Tegenboschvanvreden, en en en of of of….

Recente artikelen