metropolis m

Eerste aflevering van een nieuwe podcastserie van Alix de Massiac: Feedback, waarin ze de podcast onderzoekt als medium voor kunstkritiek. Voor de eerste aflevering gaat ze in gesprek met Lara Khaldi, de nieuwe directeur van de Appel in Amsterdam en Inas Halabi, die daar momenteel exposeert. Bij deze eerste aflevering schreef Alix de volgende introductie.

GA DIRECT NAAR FEEDBACK Ep. 1 OP SPOTIFY EN BUZZSPROUT

In 2022 won ik samen met Zoë Dankert de prijs voor de jonge kunstkritiek in de categorie ‘Innovatieve kunstkritische praktijken’ voor Werktitel, een podcast over werken in de kunst.

Kritisch was de podcast zeker, maar kunstkritisch zeker niet. Dat kan beter. Ik vroeg me af hoe een podcast die dat wel zou kunnen zijn zou klinken. Wat is de functie van kunstkritiek nog anno 2023? Daar is Feedback voor, om hierachter te komen. Daarmee is het ook mijn schaamteloze sollicitatie om de prijs nogmaals te winnen, en ditmaal netjes binnen de kaders van de categorie te vallen.

Bij de introductie van de prijsuitreiking vertelde men dat de prijs is opgericht ter bevordering van Nederlandstalige kunstkritiek. Deze had al broze botten in 2008, maar in 2023 heeft de verkalking toch echt ongenadig hard huisgehouden. Ik sluit me geheel aan bij de algemene tendens om het gesprek boven de kritiek te plaatsen. Maar ik wens hier wel een nuance in aan te brengen: de kritiek ís het gesprek. En andersom. Wie aandacht geeft in een overprikkelde wereld kent per definitie waarde toe. In die zin is er meer kritiek dan ooit. Tot zover mijn tegeltjeswijsheden.

Feedback is daarnaast ook een manier om tentoonstellingen minder tussen mijn vingers weg te laten glippen. Frustrerend is het totale gebrek aan heldere documentatie van enkele legendarische en minder legendarische tentoonstellingen die ik niet heb kunnen zien. Niet heb kunnen zien omdat tijd in de vorm van bijvoorbeeld mijn geboortejaar niet altijd in mijn voordeel werkt. En omdat tijd samen met andere uiterst materiële zaken als geld, energie en zin eindige bronnen zijn.

In theorie is dat goed op te lossen door driftige documentatie, en in de praktijk heeft elke tentoonstelling die haar naam eer aandoet inmiddels wel een aantal foto’s en teksten die een impressie geven, inclusief aankondiging op e-flux. En toch blijft het behelpen.

De beste tentoonstellingen blijven je visueel bij, maar het zijn ook ervaringen. Ervaring is een woord dat bijna niet meer aan te raken valt, besmet als het is met holle marketing die ondanks de leegte niet resoneert. Maar het is ook iets wat hopelijk iedereen die iets met kunst en cultuur denkt te hebben ooit heeft ervaren. Kunst laat je voelen. En dat voelen is een heuse opgave voor velen, mijzelf incluis. De recent overleden Britse schrijver Martin Amis vertelde in een interview aan The Paris ReviewI think all writers are Martians. They come and say, ‘You haven’t been seeing this place right.’”

Net als mannen komt kunst niet van de planeet Mars, het wordt gemaakt en bedacht door mensen als jij en ik. Hoe die mensen van binnen werken, wat ze maken en buiten presenteren, is het gespreksonderwerp dat in Feedback centraal staat.

De manier van denken en doen die ze daar samen met anderen in praktijk heeft gebracht stond in het teken van lumbung, letterlijk het Indonesische woord voor de collectieve schuur waar ten behoeve van de hele gemeenschap de rijstoogst wordt opgeslagen en gelijkelijk verdeeld. Lumbung staat voor het met elkaar bijeenkomen, voor een manier van handelen in het belang van de gemeenschap en voor het scheppen van een alternatieve economie met een gelijke verdeling van bezit en kennis.

Aan het einde van het jaar moet de Appel verhuizen uit het pand in Nieuw West waar ze nu een aantal jaar zitten. Waar en hoe nu verder, is de hamvraag waar Khaldi samen met haar team de komende tijd een antwoord op moeten formuleren. Naar model van de lumbung organiseren ze nu bijeenkomsten, zogenaamde ‘assemblies’, om met elkaar en gasten in een open sfeer te overleggen over wat er te doen staat. Programmering en het werk achter de schermen vormen daarbij één geheel waarbij de fluctuerende leercurves in de verschillende domeinen nooit ver van elkaar vandaan liggen.

In deze eerste episode van Feedback is er speciale aandacht voor de solotentoonstelling  After the last sky van Inas Halabi (1988) die nog tot en met 3 juni geopend is. In Amsterdam is een mix van oud en nieuw werk te zien, met haar eerste lange film We no longer prefer mountains als kroonjuweel. Ga kijken en neem de tijd om languit te liggen en de ervaring van de Druze gemeenschap tot je te nemen.

GA DIRECT NAAR FEEDBACK #1 OP SPOTIFY EN BUZZSPROUT

Feedback is opgenomen, geschreven en gemonteerd door Alix de Massiac. Het geluid is gemaakt door Nathalie Bruys, op de radio na die je hoorde. Die komt uit de film van Inas Halabi, We no longer prefer mountains. Te zien samen met twee andere werken in de tentoonstelling After the last sky die van 31 maart tot en met 3 juni in de Appel in Amsterdam staat. Het geluid is gemixt door Tom Ruijg. Met dank aan de redactie van Metropolis M, de Appel, en in het bijzonder Lara Khaldi en Inas Halabi.

Alix de Massiac

is redacteur bij Metropolis M en maakt podcasts

Recente artikelen