metropolis m

Als het gaat om de belangrijkste tentoonstelling van de wereld is de benoeming van de artistiek leider een hele gebeurtenis. Het feit dat Adam Szymczyk (1970) gisteren is voorgedragen door een internationale jury en door de burgemeester van Kassel is benoemd tot artistiek directeur van documenta 14 is nieuws dat de hele wereld over gaat.

Szymczyk, momenteel nog directeur van Kunsthalle Basel, is de eerste Pool en daarmee ook de eerste Oost-Europeaan die is aangesteld. De jury heeft gekozen voor een jonge veertiger, zoals vrijwel altijd een jonge veertiger gekozen wordt. Uitverkoren zijn steevast curatoren in de bloei van hun carrière, die zich, relatief jong als ze zijn, al bewezen hebben op het internationale podium, en weten om te gaan met kunst van zowel jongere als oudere generaties. In dit geval is het iemand die bovendien ervaring heeft in het maken van een grote tentoonstelling in Duitsland, want in 2008 was Szymzcyk mede-curator van de Berlin Biennale.

Szymczyk is een echte curator’s curator met een voorkeur voor artist’s artists

In Bazel heeft Szymczyk zich laten kennen als een curator die voortbouwt op de kunst die hij in Berlijn aan de wereld toonde. Hij heeft er een programma samengesteld waarin Oost-Europa sterk vertegenwoordigd is, maar ook kunst uit de rest van Europa, steeds meer ook uit andere delen van de wereld. Szymczyk is een kind van zijn generatie, met een artistiek profiel dat past bij de kunst die door zijn leeftijdgenoten is voortgebracht. Kunst met een sterk performatieve kant, een duidelijke cultuurhistorische oriëntatie, meer beschouwend en intellectueel dan provocatief van karakter.

Szymczyk is een echte curator’s curator met een voorkeur voor artist’s artists, iemand naar wie veel gekeken wordt door andere curatoren. Hij is daarbij meer Roger Buergel dan Okwui Enwezor, om hem met wat voorgangers te vergelijken. Onprogrammatisch, kun je hem ook noemen, waarin hij weer lijkt op zijn directe voorganger, Carolyn Christov Bakargiev. Politieke kunst heeft niet zijn grootste interesse. En de solotentoonstelling ligt hem duidelijk beter dan de groepstentoonstelling, dus heeft hij in Kassel nog een flinke klus te klaren.

Szymczyk is gekozen uit zes kandidaten door een jury die zorgvuldig geselecteerd is uit directeuren van instellingen van over de hele wereld. Anders dan je zou verwachten van een tentoonstelling die geacht wordt zich tot de globaliserende kunstwereld te verhouden, kiest de jury (opnieuw) voor een westerling. Er zijn afgelopen jaren wel steeds vaker vrouwen benoemd dan voorheen, maar Enwezor blijft de enige niet-westerling. In de benoemingsprocedure moeten kandidaten hun plannen verdedigen. Kennelijk was Szymczyk zo overtuigend dat de internationale jury, met de leden Suzanne Cotter (Porto, Portugal), Chris Dercon (Londen), Susanne Gaensheimer (Frankfurt/Main), Kim Hong-hee (Seoul), Koyo Kouoh (Dakar), Matthias Mühling (München), Joanna Mytkowska (Warschau), Osvaldo Sánchez (Mexico-City), hem de tentoonstelling het liefste toevertrouwde.

Tot slot zit er een heel smal oranje randje aan de benoeming want Szymczyk is als curator opgeleid aan De Appel CP, die met deze benoeming zijn eerste alumnus die het tot documentaleider schopt kan noteren. Leuk afscheidscadeau voor Ann Demeester, de vertrekkend directeur.