Onrust om Zadkine
In Rotterdam is een hevig debat ontbrand over het al dan niet verplaatsen van het icoon van de stad, De Verwoeste Stad van Ossip Zadkine, naar het nieuwe stationsplein.
Les 1 van de kunst in de openbare ruimte. Ga niet rondzeulen met oude beelden, daar komt ellende van. Zoals het gezegde luidt: oude bomen moet men niet verplanten.
In Rotterdam is een discussie ontbrand over de verplaatsing van De Verwoeste Stad. Het icoon van de stad, gemaakt door Ossip Zadkine, dat al een leven lang op plein 1940 staat, zou naar een ideetje van Bart van Leeuwen beter verplaatst kunnen worden naar het nieuwe stationsplein.
Prominent en in zicht, in plaats van weggedrukt tussen de opstomende nieuwbouw van de nabijgelegen kantoorgebouwen en het Maritiem Museum.
Al snel kreeg Van Leeuwen de nodige medestanders en tegenstanders, de politiek ging zich ermee bemoeien (D66 en Leefbaar Rotterdam zijn voor) en een brede maatschappelijke discussie was geboren.
Op internet zijn de items gewijd aan de verplaatsing van Zadkine al bijna niet meer te tellen.
Het debat neemt intussen groteske proporties aan als je het verslag van een recente publieke bijeenkomst in AD leest. De ene politicus vindt dat het beeld bij het station de status van het vrijheidsbeeld zou kunnen krijgen, de ander is bereid zich eraan vast te ketenen om verplaatsing te voorkomen. Hijs- en takelbedrijf Mammoet is geconsulteerd en mag verklaren dat verplaatsing van de 60 ton wegende sokkel plus beeld dwars door de Rotterdamse binnenstad mogelijk is. Een restauratie-deskundige mag concluderen dat De Verwoeste Stad op zijn nieuwe plek geen schade oploopt door de trillingen van het verkeer, mits hij op speciale ‘schokbrekers’ wordt gezet.
Ondanks al deze praktische waarborgen verliezen de voorstanders terrein. Eerst was er Musée Zadkine in Parijs, dat aangeeft dat de plek in het hart van de gebombardeerde stad door Zadkine zelf is uitgezocht in 1953. ‘Het staat symbool voor de gebombardeerde stad’, zegt de plaatsvervangend directeur van het museum. Vervolgens blijkt de gemeenteraad in meerderheid tegen. Bovendien hield AD een poll op de eigen site waarin 85 procent van de bezoekers tegen was.
De nekslag voor het plannetje komt van slachtoffers van het bombardement, het echtpaar Piet (90) en Thea (87) van Zijp. In het AD laten ze optekenen: ‘Zadkine moet blijven staan op de plek waar de stad het hardst is getroffen. Laat het beeld met rust, alsjeblieft.’
Ga daar in verkiezingstijd als politicus maar eens tegenin.
De leukste bijdrage in het stadsdebat komt van de kunstenaar Gyz La Rivière, een tegenstander van verplaatsing. Op de site Vers Beton relativeert hij Rotterdams identificatie met het beeld. Hij citeert Zadkine die in juli 1950 in Het Vrije Volk verklaarde dat hij het idee voor het beeld kreeg in LeHavre toen hij daar in 1945 voet aan wal zette. Hij maakte een schets en vergat het. Tot hij twee jaar later Rotterdam bezocht. ‘Ik zag een stad zonder hart. Ik zag een krater in het lichaam van een stad. En ik herinnerde mij de nacht, de schetsen.’
Het beeld is dus helemaal niet speciaal gemaakt voor Rotterdam! Het had zomaar een andere stad kunnen zijn, Le Havre, Warschau of Coventry. Volgens Gyz La Rivière zijn er geruchten dat Zadkine het beeld daadwerkelijk aan Warschau en Coventry heeft proberen te slijten.
Overigens is de kunstenaar wel onder de indruk van alle reuring. Het is een bewijs van de kracht van het beeld. En dat vinden wij ook.
Het finale oordeel is nu aan het CBK Rotterdam. B&W heeft aan de beheerder van alle kunst in de openbare ruimte de opdracht gegeven alle voors en tegens van verplaatsing van het beeld te wegen en er een advies over op te stellen. Rotterdam wacht in spanning af.
Beeld is afkomstig van Vers Beton, en stamt uit 2005 toen De Verwoeste stad tijdelijk verwijderd was vanwege restauratie
</small
