metropolis m

Persbericht Nederlands Fotomuseum

Het Nederlands Fotomuseum heeft het archief van Johan van der Keuken (Amsterdam, 1938-2001) in beheer gekregen. Met zijn fotoboeken Wij zijn 17 en Paris Mortel verwierf hij nationale en internationale bekendheid. Deze verwerving is een enorme verrijking van de collectie van het Nederlands Fotomuseum. ‘Johan van der Keuken hoort zonder meer thuis in onze collectie. Hij heeft een ware pioniersrol vervuld. Als een van de eersten ondervroeg hij het medium fotografie door ook met film te werken. En precies deze discussie over de dunne scheidslijn tussen fotografie en film is uiterst actueel in het huidige multimediale tijdperk,’ aldus Birgit Donker (directeur Nederlands Fotomuseum). 
In het najaar van 2021 wijdt het Nederlands Fotomuseum een grote retrospectief aan Johan van der Keuken.

Collectie Johan van der Keuken
De omvangrijke schenking bestaat uit negatieven, dia’s en teksten. Het archief is in beheer gegeven door Noshka van der Lely, de weduwe van Johan van der Keuken. Sinds het overlijden van Johan van der Keuken heeft zij samen met haar echtgenoot Willem van Zoetendaal (curator, ontwerper, uitgever) het archief onderhouden en bestudeerd.

Hiermee zijn ondermeer publicaties als Quatorze Juillet 1998 en Paris mortel retouché voortgekomen en met hun expertise zijn verscheidene tentoonstellingen in binnen- en buitenland tot stand gekomen. ‘In het verlengde daarvan is het een logische vervolg om het archief bij het Fotomuseum onder te brengen zodat het voor een nog grotere groep geïnteresseerden toegankelijk wordt. De werkwijze van Johan van der Keuken wordt in het oorspronkelijke archiefmateriaal zoals onversneden negatieven (gehele negatieven) en teksten zo voor derden inzichtelijk.  aldus Noshka van der Lely en Willem van Zoetendaal.

Het Nederlands Fotomuseum zal het onderzoek de komende jaren voortzetten in opmars naar het grote retrospectief in het najaar van 2021. In deze tentoonstelling zal zijn fotografie centraal staan; het medium waar dit multi-talent altijd op teruggreep.

Johan van der Keuken
Het werk van Johan van der Keuken past in de traditie van de naoorlogse humanistische fotografie en film in Nederland. Kenmerkend voor Johan der Keuken was zijn rustige, weloverwogen manier van werken die voortkwam uit de precieze observatie van de alledaagse werkelijkheid. Kader is een sleutelbegrip in zijn oeuvre. Volgens hem onstond een beeld door uitkadering van de werkelijkheid. Hoe hij hier over dacht en hoe hij dit toepaste in zijn fotografie en film, daar schreef hij veel over. Deze teksten, die ook worden overgedragen, zijn  een onlosmakelijk deel van zijn oeuvre.

Johan van der Keuken werd in 1938 in Amsterdam geboren. Op twaalfjarige leeftijd begon hij te experimenteren met fotografie en op zijn zeventiende publiceerde hij zijn eerste fotoboek Wij zijn 17(1955): een serie portretten van zijn lethargische klasgenoten. In 1956 vertrok hij naar Parijs voor een studie aan het Institut des Hautes Etudes Cinématographiques. In deze periode ontwikkelde hij zich als fotograaf en filmmaker. Hij maakte in deze periode kennis met de directe stijl van de Amerikaanse fotograaf William Klein, wat hem, naar eigen zegen, enorm raakte. Dit resulteerde in de publicatie Paris Mortel, waarin hij de niet-romantische kant van de Frans hoofdstad in beeld bracht. Deze publicatie hoort zondermeer thuis in het internationale rijtje van baanbrekende fotoboeken. Na zijn verblijf in Parijs ontwikkelde hij zich op het gebied van film. Bekende films van zijn hand zijn Blind Kind (1964), Beppie (1965), Bewogen Koper (1993) en Amsterdam Global Village (1996).

Bijzondere dank aan: 
Noshka van der Lely en Willem van Zoetendaal

Recente artikelen