metropolis m

Kunstenaar Özgür Kar (1992) is de winnaar van de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2020. Juryvoorzitter Barbara Visser overhandigde hem de prijs tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Stedelijk Museum Schiedam die deels live werd uitgezonden bij Opium NPO  Radio 4. De onderscheiding bestaat uit een bedrag van in totaal €20.000. Daarvan is de helft bedoeld voor een publicatie. Kars werk is t/m 22 maart 2020 te zien in het museum, samen met dat van vier andere genomineerden. Tot en met zondag 8 maart 2020 kunnen bezoekers in het museum op hún favoriet stemmen. De naam van de publiekswinnaar wordt op 15 maart in het museum bekendgemaakt tijdens de Volkskrant Beeldende Kunst Publieksdag.

Claustrofobisch schuren

Kar is verbonden aan de Rijksakademie van beeldende kunsten. Hij werd voorgedragen door Rein Wolfs, directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam. ‘Zijn installaties bestaan uit twee tegengestelde lagen: gespierde cleane techniek versus een poëtische innerlijke dialoog’, schrijft de jury over het werk van Kar. Het zijn ’twee lagen die in zijn video-installatie At the end of the day op een bijna claustrofobische wijze tegen elkaar schuren’.

Sympathieke getekende poppetjes

Uit het juryrapport: ‘Kar heeft in hoog tempo een geheel eigen herkenbare vormentaal ontwikkeld. Zijn sympathieke getekende pratende poppetjes die op een ongemakkelijke manier in het kader zijn gevangen kunnen de toeschouwer ontroeren. De kunstenaar lijkt met deze personages bovendien te reageren op de verlorenheid van het individu in een wereld vol technische communicatiemogelijkheden.’

Niveau

De prijs die voor de dertiende keer werd uitgereikt, is bestemd voor kunstenaars t/m 35 jaar. De vier andere genomineerden zijn Isabelle Andriessen, Sharelly Emanuelson, Wouter Paijmans en Philip Vermeulen. ‘Het niveau zat dit jaar zo dicht op elkaar dat de jury pas na lang beraad een winnaar heeft aangewezen’, zegt juryvoorzitter Barbara Visser. Ze is kunstenaar en oud-voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Kunsten.

Vervreemding

De kunstenaars hebben een ‘zeer divers oeuvre, maar wat ze gemeen hebben is een element van vervreemding’, schrijft de jury. De ‘zwetende’ sculpturen van Andriessen, de betoverende installaties van Emanuelson, de intrigerende objecten van Paijmans en speelse en prikkelende composities van Vermeulen maakten allemaal diepe indruk op de jury.

Jury

De jury bestaat uit Barbara Visser (voorzitter, kunstenaar, oud-voorzitter Akademie van Kunsten), Bram De Jonghe  (winnaar van de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2015), Verily Klaassen (Hoofd kunstzaken Rabobank), Sjoerd Kloosterhuis (curator Rozenstraat, Amsterdam) en Anna van Leeuwen (kunstjournalist de Volkskrant).

Samenwerkingspartners

de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs bestaat uit de geldbedrag van € 10.000, beschikbaar gesteld door de Rabobank Nederland. Het Jaap Harten Fonds geeft € 10.000 om een boekpublicatie te maken. de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs is een samenwerking tussen de Volkskrant, het Stedelijk Museum Schiedam, de Rabobank Nederland, de Stichting Stokroos, het Jaap Harten Fonds en het Mondriaan Fonds.

Foto-onderschrift

Özgür Kar, winnaar van de  Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2020, met op de achtergrond zijn werk At the end of the day, 2019

Winnaar Özgür Kar met de de cheque van de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs tijdens de live uitzending van Opium NPO Radio 4. Fotografie: Maarten Nauw

Juryvoorzitter Barbara Visser met winnaar Özgür Kar. Fotografie: Maarten Nauw

__________________________________________________________

Noot voor de redactie

Voor meer informatie en beeldmateriaal kunt u contact opnemen met Sandra Jongenelen, Marketing & Communicatie, taalgek & waterrat, T: +31 (0)10 246 3662 & T: +31 (0)6 1042 3487, [email protected], stedelijkmuseumschiedam.nl of Chantal Lening, Marketing & Communicatie, creatieveling en Italië-idolaat, T: +31 (0)10 246 3678 & T: +31 (0)6 5152 7366, [email protected], stedelijkmuseumschiedam.nl

_______________________________________________________________________

Juryrapport 

Scouts: Yuki Kho en Ko van ’t Hek, Kunst Kijken met Ko & Kho (Isabelle Andriessen)

Scout: Vincent van Velsen, curator, schrijver (Sharelly Emanuelson)

Scout: Rein Wolfs, directeur Stedelijk Museum Amsterdam (Özgür Kar)

Scouts: Liesbeth Abbenes en Maurice Scheltens, fotografen (Wouter Paijmans)

Scout: Suzanne Swarts, directeur Museum Voorlinden (Philip Vermeulen)

De Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2020 is een editie waarin vijf sterke en diverse talenten bij elkaar zijn gebracht. Wat hun werk gemeen heeft, is een element van vervreemding dat wonderlijk genoeg met heel alledaagse elementen wordt opgeroepen. Toch is de uitvoering ervan radicaal anders bij elke deelnemer. De jury ziet bij de genomineerden grote aandacht voor verschillende processen en voor materialiteit, ambacht en identiteit. Voor alle vijf geldt dat hun oeuvre een grote belofte uitstraalt en actuele thema’s aansnijdt. Het niveau van de kunstenaars zit zo dicht op elkaar, dat de jury pas na lang beraad de winnaar heeft aangewezen.

Isabelle Andriessen toont zich in haar sculpturen een krachtige onderzoekende kunstenaar die nadenkt over tijd en hoe die tijd ons overleeft. Haar ‘zwetende’ objecten zoals Ivory Dampers zijn mysterieus, ze schemeren ergens tussen leven en niet-leven en trekken door ingenieuze chemische processen een toevalspoor. Met haar bijna obsessieve en zorgvuldige omgang met materiaal reageert ze op urgente maatschappelijke vragen over duurzaamheid en onze verhouding tot het aardse. Ze weet in haar sculpturen het controleerbare en het oncontroleerbare op een wonderbaarlijke manier te mengen.

De films en installaties van Sharelly Emanuelson zijn vaak persoonlijk, zeer raak en krachtig. Zij maakt het alledaagse bijzonder en stelt op een geraffineerde manier zaken aan de kaak. Haar oeuvre bevat een sterke urgentie, omdat zij erin de sporen van de koloniale geschiedenis van de Caraïbische eilanden traceert. Haar installatie En Mi Pais is een visueel spektakel waardoor je als toeschouwer betoverd wordt en dat bij tweede beschouwing zeer rijk gelaagd blijkt te zijn. Het is theatraal, narratief, zeer zorgvuldig opgebouwd en tegelijk weerbarstig en zelfs vervreemdend.

De installaties van Özgür Kar bestaan uit twee tegengestelde lagen: gespierde cleane techniek versus een poëtische innerlijke dialoog. Twee lagen die in zijn video-installatie At the end of the day op een bijna claustrofobische wijze tegen elkaar schuren. Kar heeft in hoog tempo een geheel eigen herkenbare vormentaal ontwikkeld. Zijn sympathieke getekende pratende poppetjes die op een ongemakkelijke manier in het kader zijn gevangen kunnen de toeschouwer ontroeren. De kunstenaar lijkt met deze personages bovendien te reageren op de verlorenheid van het individu in een wereld vol technische communicatiemogelijkheden.

Het werk van Wouter Paijmans heeft zowel een grote esthetische kwaliteit als een intrigerende ondoordringbaarheid. Hij raakt met zijn genaaide objecten en textielschilderijen aan thema’s als massaproductie, handwerk en originaliteit, maar stuurt de toeschouwer niet in een bepaalde richting. Het lijkt wel alsof hij obsessief zijn eigen fascinatie volgt. Voor Paijmans is het maken zelf een cruciaal uitgangspunt, maken staat zelfs boven het idee. En dat straalt zijn oeuvre ook uit, grote gedrevenheid om te maken en tegelijk heeft het een ongrijpbaarheid waarin de toeschouwer zelf betekenis kan zoeken.

In de installaties van Philip Vermeulen wordt een heel register van alledaagse fenomenen open getrokken. Met zijn jongensachtige verbazing over technische processen als het knipperen van tl- lampen (TLLLLLLLT), weet hij herkenning op te roepen en de toeschouwer te prikkelen. De geluiden van Vermeulens installaties zijn zorgvuldige composities, wat zijn werk een grote muzikale kwaliteit geeft. Wat deze kunstenaar aanraakt met zijn liefde voor techniek resulteert in poëtische odes aan de rommelige analoge wereld die aan het verdwijnen is.

Beslissing

De jury is na uitvoerig beraad tot een winnaar gekomen.

De Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2020 gaat naar een kunstenaar die een spectaculaire entree heeft gemaakt in de kunstwereld. Ondanks een relatief prille carrière zijn de kunstwerken uiterst consequent en vernieuwend. Het is intiem, maar heeft ook een harde kant. Ondanks die harde laag leidt het werk je naar de kwetsbaarheid van de mens die op zoek is naar zijn identiteit. Ook stelt het vragen over gedigitaliseerde sociale structuren. De jury kijkt met grote nieuwsgierigheid uit naar wat deze kunstenaar ons de komende jaren gaat brengen.

De Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2020 gaat naar: Özgür Kar