metropolis m

Brief van Eelco van der Lingen, directeur Mondriaan Fonds, ter toelichting op het extra steunpakket dat de Rijksfondsen uitkeren. Dit bedrag komt bovenop het door de minister toegezegde pakket van 300 miljoen. Het Mondriaan Fonds besteedt 4 miljoen aan kunstenaars, bemiddelaars, galeries en kleinere kunstinstellingen.

Beste beeldende kunst- en erfgoedprofessional,

We bevinden ons in een tijd vol onmogelijkheden. Wat twee maanden geleden normaal was, is nu opeens bedreigend. Een kus of een hand om iemand te begroeten of om iemand erkenning te geven; het mag niet meer. We dansen om elkaar heen, niet vanuit een drang tot dansen, maar om anderhalve meter afstand te kunnen houden. Hoe fijn was het nieuws dan ook dat de musea vanaf 1 juni wellicht weer open mogen. Het biedt een eerste lichtpuntje; een belofte dat we uiteindelijk ook weer uit de coronacrisis gaan komen. Niet ongedeerd of in volle vaart, maar wel vol hoop en energie.

Direct na het uitbreken van de crisis is het Mondriaan Fonds samen met de andere rijkscultuurfondsen gaan kijken hoe we getroffen instellingen en makers konden helpen. Met het ministerie van OCW zijn we het gelukkig snel eens geworden over een pakket coulancemaatregelen. Daarnaast zijn we gaan kijken welke sectoren gestut moesten worden om nog enigszins heelhuids door de crisis te kunnen komen.

De generieke steunmaatregelen van het kabinet en het steunpakket van 300 miljoen euro voor cultuur brengen enige verlichting. Er kan veel onheil mee worden afgewend bij rijksmusea en de meerjarig ondersteunde instellingen. Tegelijkertijd zagen kunstenaars, curatoren, galeries en kleine instellingen niet hoe het pakket voor hen een oplossing bood. Hun nood was al vanaf het begin voelbaar en aanwezig; projecten werden uitgesteld en verkopen vielen weg, zonder reserves om op terug te vallen, of zonder opschorting van huren. Residencies werden afgezegd, maar woningen waren al onderverhuurd. De spaarrekeningen waren sowieso nooit vol. Kunstinitiatieven hebben het zwaar. De buitenlandse kunstbeurzen, waar galeries soms de helft van een jaaropbrengst verdienen, werden afgelast en ondanks dat galeries de deur op een hoopvolle kier houden, komt bijna niemand meer naar binnen om een werk te kopen. Voor de middelgrote musea dreigt het gevaar tussen wal en schip te vallen. Het is een grote crisis met veel persoonlijk leed.

Voor de kleinere partijen hebben de rijkscultuurfondsen – door herbestemming van budgetten en het aanspreken van reserves – extra fondsen vrij kunnen maken. Er is 15 miljoen euro beschikbaar bij de zes rijkscultuurfondsen, waarvan ruim vier miljoen bij het Mondriaan Fonds.

Kunstenaars en bemiddelaars die activiteiten gestaakt zagen en projecten gecancelled, kunnen een aanvraag doen voor een budget voor een werkperiode van maximaal zes maanden om nieuwe plannen te ontwikkelen en nieuwe werken te produceren. Bij drie Nederlandse kunstbeurzen met een internationale uitstraling -Art Rotterdam, Unseen en PAN Amsterdam- neemt het Mondriaan Fonds voor een groot deel de standhuur voor zijn rekening. Kunstinitiatieven krijgen een verhoging van hun eerdere toekenning en voor kleine musea kijken we naar een passende aanvulling op de grote landelijke regelingen voor musea die momenteel ontwikkeld worden bij het ministerie van OCW.

We doen wat we kunnen met de middelen die we hebben. Vier miljoen is wellicht niet voldoende, maar het biedt een aantal kunstenaars, curatoren, galeries en kleine musea hopelijk genoeg steun om het de komende tijd beter vol te houden. Uiteindelijk kunnen zij, wanneer er ook weer écht gedanst kan worden, weer bijdragen aan een gezonde en vitale culturele keten. Dat wens ik iedereen van harte toe, want de vitaliteit van de samenleving waar zij altijd zo vanzelfsprekend aan bijdragen, wordt nu overduidelijk heel erg gemist.

Eelco van der Lingen
Directeur Mondriaan Fonds

Recente artikelen