metropolis m

James Lee Byars in het Van Abbemuseum, Extra terrestrial (Shadow of an extra terrestrial man), 1976, in Van Abbemuseum, foto Peter Cox

De socioloog en anders-globalist Immanuel Wallerstein gaf op 27 oktober 2010 een lezing, waarin hij de ontwikkeling in het westen richting het huidige casino-kapitalisme in een scherp en kritisch perspectief plaatst.

De lezing die werd gehouden op de conferentie Points of Connection, in het kader van De Internationale, het samenwerkingsverband van Moderna Galerija in Ljublijana, Julius Koller Society in Bratislava, Museu d’Art Contemporani de Barcelona en het Van Abbemuseum, werd door het M HKA naar het Nederlands vertaald en rondgestuurd, als teaser voor de lopende collectiepresentaties van de instellingen in het M HKA en het Van Abbemuseum. Maar de lezing is ook te lezen via de site van springerin en eurozine.

Wallerstein laat zien hoezeer de eigen geschiedenis ideologisch gekleurd is. Hij neemt stelling, waar je het al dan niet mee eens kunt zijn, en richt het vizier op bepaalde ontwikkelingen die nog altijd aan de gang zijn.

De geschiedenis heeft vaak een neutrale naam, alsof er een objectieve waarheid uit spreekt. Historische instellingen als musea leiden aan hetzelfde manco: zelfoverschatting. Ze worden te gemakkelijk vertrouwd in wat ze doen.

De poging van het Van Abbemuseum en M HKA is in dat perspectief bewonderenswaardig. In een complete collectie-uitruil wagen zij het hun eigen verleden in de waagschaal te stellen, en vanuit een nieuw, programmatisch gekleurd perspectief te herbeschouwen. Het is een perspectief dat een buitengesloten wereld, het Europa van aan de andere kant van de Muur ten tijde van de Koude Oorlog, er nadrukkelijk bij betrekt.

Over de manier waarop dat gebeurt valt wel wat te zeggen, maar dat is meer iets voor een andere gelegenheid. Zo ook over het enige minpunt van dit avontuur: aan de grote opruiming zijn ze nog niet begonnen. Het lijkt wel alsof iedereen mee mag doen, alleen in andere orde.

Deze week zijn de tentoonstellingen in Antwerpen en Eindhoven nog te bezoeken.


Spirits of Internationalism in het van Abbemuseum en het M HKA duurt nog tot eind april

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen