metropolis m

Michael Landy, Lisa, 2008, potlood op papier, 70 X 50 c m
Michael Landy, Ellie, 2008, potlood op papier, 70 X 50 cm
Michael Landy, Lisa, 2008, potlood op papier, 70 X 50 c m

In een witte ruimte met witte rolgordijnen hangen op wit geschilderde wanden witte vellen papier belicht door wit tl-licht. Op de vellen zijn met potlood portretten getekend. Alleen het hoofd is weergegeven, zonder nek. Het zweeft ergens op het vel. Heel lichtjes. Het potlood heeft soms nauwelijks het papier aangeraakt.

Als je dichterbij komt om de portretten goed te bekijken, zie je hoe gedetailleerd ze zijn. Pijnlijk gedetailleerd. Net zoals het ochtendlicht soms net iets witter is dan je zou willen. Elke rimpel, vlekje, adertje is nauwkeurig geobserveerd en overgezet op het papier.

Het tekenproces is van eenzelfde intensiteit als het eindresultaat. Michael Landy tekent zijn familie en vrienden. Hij laat ze zo dichtbij hem zitten, dat hun knieën elkaar bijna raken. Omdat Landy er letterlijk met zijn neus bovenop zit, zijn de uiteindelijke portretten een beetje verwrongen. Twee dagen werkt hij aan een portret. Het geeft hem de gelegenheid om zijn model millimeter voor millimeter te observeren en over te zetten op het papier. Andersom heeft het model de kans om Landy tot in detail in zich op te nemen. Het is voor beiden een intensieve ervaring.

In 2001 verwierf de kunstenaar wereldfaam door het project Break Down, waarbij hij al zijn bezittingen (inclusief zijn paspoort, creditcard, al zijn eigen werk maar ook kunstwerken van anderen) vernietigde. Wat overbleef is de catalogus waarin hij al zijn vroegere bezittingen gedocumenteerde. Een herinnering op papier.

Landy heeft wel eens verklaard dat hij na Break Down het gevoel had opnieuw te kunnen beginnen. Het vernietigen van de objecten uit zijn verleden was een kans op een nieuw nulpunt voor zijn kunstenaarschap. Landy heeft het sindsdien dichtbij huis gehouden. Eerst waren daar de onkruidtekeningen, toen de focus op zijn vader, die bij een mijnongeluk invalide raakte en nu deze intense portretten van zijn naasten.

Hoe anders van uiterlijk het werk van Landy sinds Break Down ook geworden is, thematisch is er in ieder geval nauwelijks sprake van een breuk. Zijn (of het) verleden speelt nog steeds een grote rol. In In your face legt hij de sporen van het verleden vast die hij in de huid van zijn modellen aantreft. De portretten overstijgen zo hun portretstatus. Zijn keuze voor modellen uit zijn familie en vriendenkring doet daarnaast vermoeden dat hij probeert te grijpen naar die delen van zijn eigen verleden die hij in Break Down niet heeft kunnen vernietigen: de invloed (genetisch, persoonlijk) van zijn naasten op zijn eigen persoon. Met In your face laat Landy zien dat zijn breuk met het verleden niet de verse start geworden is die hij destijds wenste.

Laureline van den Heuvel

Recente artikelen