metropolis m

Mot Coi Di Ve, detail, 1998

Gisteravond (16 december) opende de tentoonstelling Scars & Other Remnants van de Vietnamese Prins Claus Fonds laureaat Dinh Q. Lê in de Prins Claus Fonds Galerie in Amsterdam.

De werken in de galerie wisselen sterk van vorm en toon. Soms zijn ze poëtisch of ernstig, een andere keer ironisch. Zijn boodschap is echter altijd eenduidig: voor de Amerikanen mag de Vietnamoorlog al lang voorbij zijn, de Vietnamese bevolking leeft nog iedere dag met de gevolgen.

Dinh Q. Lê wil niet vergeten. Hij wil herinneren. Hij wil littekens blootleggen. In eerste instantie alleen voor zichzelf, vertelt hij me in een gesprek. Op tienjarige leeftijd vluchtte hij tijdens de Vietnamoorlog met zijn familie naar de Verenigde Staten. ‘Ik functioneerde prima, maar er knaagde wat. Ik stopte mijn verleden en herinneringen weg en raakte volledig het contact met mezelf en mijn afkomst kwijt.’ Bepakt met de bagage van een Westerse kunstopleiding verhuisde Dinh Q. Lê toen hij vijfentwintig was weer terug naar Vietnam. Eenmaal teruggekeerd ging hij in tweedehands winkels op zoek naar foto’s uit zijn jeugd, resulterend in het werk Moi Coi Di Ve (Spending One’s Life Trying to Find One’s Way Home) (1998).

De tentoonstelling in de Prins Claus Fonds Galerie laat het pad zien dat Dinh Q. bewandelde vanaf zijn terugkeer. Een trauma wordt omgezet in activisme. In de installatie Damaged Genes, met kitscherige plastic beeldjes van blozende Siamese tweelingen, worden de gevolgen belicht van de dioxineaanvallen, waarmee Amerikaanse helikopters in de Vietnamoorlog tien procent van het Vietnamese land besproeiden. Miljoenen inwoners kampen nog steeds met medische gevolgen, onder meer een opmerkelijke toename in het aantal geboren Siamese tweelingen. Zowel de Amerikanen als de Vietnamese regering zwijgen behoedzaam. De Vietnamese regering vanwege haar afhankelijke positie en de Amerikanen weigeren simpelweg er aandacht aan te besteden.

De gelatenheid van het Vietnamese volk komt ook terug in de wat lichtvoetigere posterserie A Destination for the New Millenmium (2004). Hierin wordt de spot gedreven met Amerikaanse toeristen in Vietnam met sarcastische leuzen als ‘So sorry to hear that you are still not over us. Come back to Vietnam for closure!’ De laatste jaren heeft Dinh Q. een bloedserieuze beeldtaal ontwikkeld met geweven fotolandschappen die als monument dienen voor slachtoffers. Een sneer naar de menselijke neiging om met name monumenten te bouwen van de overwinningen in de geschiedenis.

Door de Verenigde Staten wordt hij inmiddels gehoord: afgelopen zomer nog met een solotentoonstelling in het MoMA. En getuige de prijs van het Prins Claus Fonds en de grote opkomst bij de opening is ook in Nederland de boodschap overgekomen.

Jolien Verlaek

Recente artikelen