metropolis m

‘Ik vind het prachtig dat een sculptuur een monster is met een eigen leven en hoe meer het zijn voltooiing nadert, des te achterhaalder wordt het en des te meer chaos veroorzaakt het’, vertelt Cyprien Gaillard in een gesprek met Payam Sharifi (Slavs and Tatars), gepubliceerd in Metropolis M nr. 5 2008.

In de tentoonstelling The Recovery of Discovery in KW in Berlijn is het monster van Gaillard een ruimtevullende piramide, gebouwd uit 72.000 volle flesjes van het Turkse Efes-bier. Het is de bedoeling dat de piramide gedurende de tentoonstellingsperiode van twee maanden langzaam vernietigd wordt door het bierdrinkende publiek dat de tentoonstelling bezoekt.

In Berlijn is de tentoonstelling het gesprek van de dag en bij binnenkomst, ongeveer twee weken na de opening, is de populariteit van het werk terug te zien in de staat van de sculptuur. Voor ik naar binnen ga teken ik een formulier waarin ik verklaar dat ik de ruimte betreed op eigen risico en dat KW niet aansprakelijk is voor eventuele schade. De ruimte ruikt naar verschraald bier en sigarettenpeuken. Op de muur wordt ik nogmaals gewaarschuwd. Overal ligt glas en tegen de muren staan lege, halfvolle en gebroken flesjes bier. Centraal in de ruimte staat een verwoeste piramide van kartonnen bierkratjes. De bezoekers hebben zich behoorlijk laten gaan, precies zoals bedoeld was. Tijdens de opening zei Gaillard: ‘I sincerely hope that my pyramid will be reclaimed by the people. I hope that people will have their birthdays here, I want homeless people to come here and drink here all day, and youngsters too…’.

Gelukkig schuilt er nog wat meer achter het kunstwerk. Gaillard verwijst op humoristische wijze naar de absurditeit van het feit dat het behoud van een monument vaak gepaard gaat met het vernietigen ervan in het algemeen, en verwijst specifiek naar de verplaatsing van het Pergamonaltaar (gebouwd in de tweede eeuw v.Chr). In 1878 ontstond onder leiding van de Duitse ingenieur Carl Humann het plan om het bouwwerk van Turkije naar de huidige locatie in Berlijn te verplaatsen om ‘het behoud te kunnen waarborgen’. Het vervoer vereiste echter, ironisch genoeg, dat het monument hiervoor eerst in duizenden stukken moest worden verdeeld.

Gaillard herhaalt de actie van Humann anno 2011 in Berlijn, door de duizenden flesjes Efes vanuit Turkije te transporteren naar Berlijn, en hier een nieuw monument op te bouwen. Een anti-monument, want in plaats van het zo lang mogelijk rekken van het onvermijdelijke verval door toerisme en bezoek, wordt hier de afbraak van het monument juist in versnelling gezet. En bij de sluiting van de tentoonstelling is het werk pas afgerond. Arme schoonmaker die de chaos van de voltooiing mag opruimen.

Cyprien Gaillard
The Recovery of Discovery
27 maart – 22 mei
KW Institute for Contemporary Art, Berlijn

Jolien Verlaek

Recente artikelen