metropolis m

In de begeleidende krant van de tentoonstelling What’s up wordt een zekere continuïteit gesuggereerd tussen vroeger en nu. Het museum koppelde de dertig jonge schilders die volgens het museum staan voor de ‘jongste schilderkunst in Nederland’ aan een van hun favoriete schilders uit vroeger tijden. Hun ‘vaders’ en ‘moeders’, zoals het museum schrijft.

Het suggereert het bestaan van harmonieuze relaties in de schilderkunst, van een vorm van continuïteit, van rentmeesterschap. Maar bij mijn bezoek aan het Dordrechts museum ervaar ik het tegendeel. Ik zie alleen maar chaos.

De hedendaagse jonge schilderkunst verschijnt in Dordrecht als een complete jungle, met schilderijen in alle soorten en maten. Ik heb nog nooit zoveel verschillende genres binnen de top van een generatie bijeen gezien. Zelfs niet in de hoogtijdagen van het postmodernisme.

In Dordrecht wordt de geschiedenis compleet omgekeerd. Weliswaar is het hedendaagse schilderkunst zoals hedendaagse schilderkunst er uit hoort te zien, maar verder is alles mogelijk. Er wordt hernomen, bijgesteld, aangevuld bij het leven. De tentoonstelling schiet alle kanten op.

De curatoren moeten wanhopig geweest zijn bij het inrichten van deze tentoonstelling, geen raad geweten hebben met de diversiteit. Ze zijn er in ieder geval niet echt goed uitgekomen.

Ten einde raad hebben ze Gijs Frieling benaderd, om er maar een verhaal van te maken, in een speciaal voor de gelegenheid geschilderd hedendaags historiestuk waarin alle deelnemende kunstenaars figureren. Maar ook Frieling kan niet verbloemen dat we hier te maken hebben met de meest ahistorische generatie ooit.

Typerend mag zijn dat het enige idee van geschiedenis dat Frieling aan zijn raamvertelling kan geven politiek van karakter is en gaat over het brandende huis van de kunst, de regering als Dulle Griet, en het jacht van Abramovic in de haven, op de kade waarvan de schilders hun werken proberen te slijten. Uit de kunst zelf valt de geschiedenis niet meer te herleiden. Daar heeft de tijd zich al lang uit teruggetrokken. Als in een tijdloos universum zweven de schilderijen rond. Met gevolg dat in Dordrecht Brueghel en Bol als de hipste gasten op het bal verschijnen.

Het is vreemd te merken dat in zo’n onrustige maalstroom, waar elke richting zoek is, slechts een enkeling zich waagt aan een meer fundamentele discussie over het wezen van de schilderkunst. Maaike Schoorel doet een poging met haar in het niets oplossende voorstellingen. Aaron van Erp geeft enigszins zwartgallig commentaar vanaf de zijlijn. En er is Aukje Koks die het zaakie (ook haar eigen zaakie) niet helemaal schijnt te vertrouwen. Haar schilderijen zijn een soort hedendaagse bedriegertjes, naar voorbeeld van het zeventiende-eeuwse genre.

Bijna alle anderen houden zich verre van lastige vragen en schilderen rustig verder. Op hoop van zegen.

Hoe leuk een bezoek aan What’s up ook is (en hoeveel goede schilderijen er ook te vinden zijn), het is geen goede tentoonstelling. Daarvoor is er te weinig kleur bekend en is de keuze te breed, zonder voldoende diepgang. De ruime selectie maakt wel de ahistorische situatie waar we met zijn allen in zitten nog eens helder.

Ik geef toe, dat is geen groot nieuws. Maar de confrontatie ermee in een museum waar kunst op tijd is geordend en waar zo te zien volop in stromingen is verzameld, maakt toch wel indruk.

Wat moet dat worden straks als de geschiedenis over deze generatie gaat oordelen? Of zijn we de tijd echt helemaal kwijt? Is die voorgoed opgeheven en opgedoekt? Maar wat voor schijn zitten de musea dan nog op te houden, met hun quasi-geschiedschrijving?

Waarmee What’s up terugbuigt naar de makers van de tentoonstelling zelf, meer dan ze mogelijk ooit gedacht en gewild hebben. Allez jongens, voor de draad ermee. Wat zitten jullie daar eigenlijk te doen? Wat is jullie bedoeling? What’s up?

What’s up
Dordrechts Museum
20 november – 15 april

Deelnemers:
Marie Aly
Tjebbe Beekman
Morgan Betz
Pim Blokker
Koen Delaere
Aaron van Erp
Claire Harvey
Arjan van Helmond
Lieven Hendriks
Carl-Johan Högberg
Bas van den Hurk
Iris Kensmil
Aukje Koks
Axel Linderholm
Pere Llobera
Kim van Norren
Jaco Olivier
Micha Patiniott
Malin Persson
Thomas Raat
Sanne Rous
Maaike Schoorel
Derk Thijs
Esther Tielemans
Sarah Verbeek
Helen Verhoeven
Evi Vingerling
Willem Weismann
Ina van Zyl

Domeniek Ruyters

is hoofdredacteur van Metropolis M

Recente artikelen