Niets is wat het lijkt
Arjan de Nooy in GEMAK

Anja van Buuren (1949) Foto's uit 1977 voor Haarscherp

De tentoonstelling Haarscherp van fotograaf en fotoverzamelaar Arjan de Nooy in GEMAK draait om een sensationele vondst van De Nooy: een in de vergetelheid geraakt feministisch tijdschrift Haarscherp, opgericht in 1977 over vrouwen in de fotografie. Er zit echter een addertje onder het gras.

Ankie Geeneen (1950) Foto uit 1977 voor Haarscherp

Arjan de Nooy deed de vondst twee jaar geleden bij een drukkerij in Schiedam, waar hij het allereerste onuitgegeven nummer van het feministisch fototijdschrift ontdekte. Het tijdschrift werd door vrouwelijke fotografen gemaakt en het onderzoek naar de vrouwelijke blik in de fotografie vormde daarbij één van de belangrijkste aandachtspunten. Het tijdschrift is nooit gepubliceerd, omdat de redactieleden het met elkaar aan de stok kregen. Op de tentoonstelling worden de foto’s uit het tijdschrift van acht verschillende vrouwelijke fotografen getoond en voor het tegengewicht één mannelijke fotograaf met de typische ‘mannelijke blik’. De originele editie is te koop tijdens de tentoonstelling voor 10 euro, zo lang de voorraad strekt.

Maar niets is wat het lijkt op deze tentoonstelling. Het feministische fototijdschrift, de foto’s, de vrouwelijke fotografen blijken allemaal een creatie van Arjan de Nooy zelf te zijn. Tijdens het bezoeken aan de tentoonstelling is er nog niets aan de hand. De tentoonstelling zit zo goed in elkaar dat het net lijkt alsof het echt om het tijdschrift uit 1977 draait. Maar buiten op de stoep van de tentoonstelling begint het gefluister al over de ‘onechtheid’. Het is niet De Nooy’s eerste keer dat hij de geschiedenis manipuleert. In 2009 publiceerde De Nooy De Facto – een geschiedenis van de Nederlandse fotografie, een fictieve kunstgeschiedenis waarin hij tot dusver onbekende fotografen in de kunstcanon opneemt en zelfs de echte grondlegger van de fotografie onthult als de Nederlander Adriaan Pauw. Het artikel over Haarscherp van Marja Pruis in De Groene Amsterdammer van 5 april 2012 geeft duidelijkheid, echt alles is door Arjan de Nooy verzonnen.

Arjan de Nooy – Haarscherp – de vrouwelijke blik in de fotografie
3 maart - 29 april
GEMAK Den Haag

Julia Geerlings is stagiaire bij Metropolis M