metropolis m

EYE film instituut
EYE film instituut

Found Footage, de openingstentoonstelling van Eye, het nieuwe filmmuseum aan het IJ, doet gedateerd aan.

Interieur EYE
Yervant Gianikian & Angela Ricci Lucchi, Frammenti Elettrici 1-4, 2001-2004
links Douglas Gordon, Confessions of a Justified Sinner, 1995-1996 en rechts Christoph Girardet en Matthias Müller, Kristall, 2006
Bruce Conner, Three Screen Ray, 2006
vlnr schrijver/filmmaker Peter Delpeut, Aernout Mik en Christoph Girardet op het symposium Found Footage in Focus

‘EYE is not only a sexy museum’, vertelt Sandra den Hamer, directeur van het EYE Film Instituut, tijdens het symposium Found Footage in Focus van vrijdag 20 april over de ambitie van het nieuwe museum. Naast films in de black box te tonen willen ze ook filmische werken in een white cube presenteren. Het gebouw is ontworpen door het Weense architectenbureau Delugan Meissl Associated Architects en is als een futuristisch ruimteschip gelegen aan de Noordelijke IJoever in Amsterdam. Sinds de opening van het EYE is er al veel commotie ontstaan over de verkoop van het gebouw. ING zou geen geïnteresseerde kopers kunnen vinden en dwingt de gemeente om het gebouw over te kopen. Het nieuwe gebouw heeft een grote tentoonstellingsruimte van 1.200 vierkante meter en met vier thematische en interdisciplinaire tentoonstellingen per jaar wil het filminstituut de ‘grenzen opzoeken tussen film en beeldende kunst’.

De openingstentoonstelling Found Footage, Cinema Exposed is zo’n thematische tentoonstelling. Hierin zijn kunstenaars opgenomen die met ‘found footage’ werken – de filmische variant op de objet trouvé of de dadaïstische readymade. In de tentoonstelling worden onder andere de werken getoond van Aernout Mik, Douglas Gordon, David Claerbout, Joachim Koester en Pablo Pijnappel, die hun beeldmateriaal voornamelijk halen uit oude 8mm of 16mm films, Hollywood-klassiekers, stille films, oude tv-fragmenten, bedrijfsfilms en documentaires. Door het beeldmateriaal te herhalen, op groot formaat te tonen, uit te snijden of langzaam te projecteren ontstaat er een nieuw narratief en ritme in de werken.

Een mooi voorbeeld hiervan is het werk Kristall (2006) van kunstenaar Christoph Girardet en filmmaker Matthias Müller. In dit werk zijn meer dan honderd spiegelscènes uit bekende Hollywood-klassiekers in een razend tempo achter elkaar gemonteerd. Ze doorbreken hiermee de cinematografische stereotypen zoals de vrouw (of man) die zich optut voor de spiegel. Het werk doet denken aan de grote hit van de biënnale van Venetië van vorig jaar; Christian Marclay’s The Clock (2010), waar in 24 uur tijdsaanduidingscènes uit duizenden films aan elkaar werden gemonteerd.

Naast de tentoonstelling is er een filmprogramma en staan er verschillende evenementen op het programma zoals het symposium van 20 april, waar Aernout Mik en Christoph Girardet geïnterviewd werden door schrijver/filmmaker Peter Delpeut, onder andere over de nieuwe werken die zij hebben gemaakt voor de tentoonstelling met beeldmateriaal uit het archief van het EYE. Voor The Eternal Lesson (Replica) (2012) vond Girardet in het archief van het EYE een onvoltooide documentaire uit 1940 over de Rijksakademie van Beeldende Kunsten. In het gevonden archiefmateriaal werden dezelfde scenes keer op keer gefilmd. Girardet monteerde de scenes achter elkaar en presenteert ze in twee bijna identieke films, waardoor de minimale verschillen tussen de scenes zichtbaar worden.

Aernout Mik heeft in zijn White Suits, Black Hats (2012) fragmenten gebruikt uit een antropologische documentaire, gemaakt in Indonesië in de jaren dertig, afkomstig uit de ‘Nederlands-Indië’-collectie van EYE. Opvallend is dat hij het beeldmateriaal gebruikt om een duidelijke politieke boodschap over te brengen, terwijl de andere kunstenaars in de tentoonstelling hun gevonden beeldmateriaal vooral inzetten om een subtiele vorm van mediakritiek te geven.

De werken van Mik en Girardet zijn de uitschieters in de tentoonstelling. Door het gebruik van het archief van EYE ontstaat er niet alleen de beoogde ‘dialoog tussen film en beeldende kunst’, maar ook tussen de geschiedenis en de toekomst van het filminstituut.

De eerste tentoonstelling van EYE is geen statement. Al met al doet de tentoonstelling over het geheel wat gedateerd aan. Het werken met found footage is geen nieuw onderwerp in de kunst en de kunstenaars uit de tentoonstelling zijn ook niet meer de jongste. Het lijkt erop dat EYE de nieuwe generatie kunstenaars, die found footage van het internet plukt, in deze tentoonstelling voor het gemak maar even buiten beschouwing heeft gelaten.

Found Footage, Cinema Exposed
Met David Claerbout, Bruce Conner, Yervant Gianikian & Angela Ricci Lucchi, Christoph Girardet, Douglas Gordon, Joachim Koester, Aernout Mik, Bill Morrison, Matthias Müller, Pablo Pijnappel, Anri Sala, Wolf Vostell.
EYE filmmuseum
Tot en met 3 juni 2012
www.eyefilm.nl

Julia Geerlings is stagiaire bij Metropolis M

Julia Geerlings

Recente artikelen