Frank Mohr Institute Graduation Show 2015
Als je de net afgestudeerde kunstenaars van het Frank Mohr Instituut mag geloven, is er veel mis met deze wereld. Uit het werk van vier van de zes afgestudeerden blijkt nogal wat onvrede met het menselijk handelen of de gevolgen daarvan. Van klein leed tot straatoorlog en andere strijd tot natuurproblematiek. Hoe daarmee om te gaan? Deze vier kunstenaars kozen voor vier verschillende benaderingen.
Je kunt je persoonlijke leed bijvoorbeeld opzoeken en etaleren. Dat is wat Jade Thomson doet. De kunstenaar ging voor haar video-installatie op een bankje in het Noorderplantsoen zitten met een bordje met de tekst ‘Ik ben eenzaam’. Natuurlijk kreeg ze veel aanspraak: voorbijgangers proberen haar te helpen met goedbedoeld advies. Hoewel de kunstenaar zegt eenzaam zijn, weet zij dit niet overtuigend te verwoorden in haar werk en ook de opzet (ze gebruikte twee verborgen camera’s) maakt dat het geforceerd aandoet. De enige emoties die echt zijn, zijn die van de mensen – onbewust dus van die camera’s – die haar proberen te helpen. En dat voelt wat onkies.
In plaats van mensen op die manier in te zetten voor je eigen praktijk, kun je ook een werk maken waarin je ze een rol geeft. De Colombiaanse kunstenaar Raúl Saldarriaga gaf jaren geleden dansles in een favela waar de jongeren steeds met elkaar in gevecht raakten. Om de constante strijd te voorkomen bedacht hij een spel waarbij zij elkaar uit een op de grond getekend vierkant moesten zien te werken, maar zonder geweld. De menselijke tegenstander is verdwenen in één van de werken die hij in Groningen laat zien. Als je die installatie –een kring van metalen objecten (het zijn een soort krukjes waaraan metalen stangen zijn bevestigd) – inloopt, neem je het nu op tegen een sensor aan het plafond. Elke stap die je nu zet levert een kakofonie van herrie op. Het is dus een plek om lang stil te blijven staan of één om snel van weg te lopen.
Adonis Stoantzikis ontsnapt zelf uit deze wereld, alsof het heden een plaats is waar je beter niet kan zijn. Of misschien wel omdat het volgens hem vroeger – voornamelijk in de vorige eeuw –mooier en interessanter was. Zijn uitbundige werk bestaat uit een installatie van zijn grote kleurige schilderijen, (muur)tekeningen, een zwart-wit filmpje uit de vorige eeuw en zelfgemaakte objecten op een sokkel, op de muur en op de grond. Er zijn referenties naar de Eiffeltoren en de eerste Balkanoorlog en Stoantzikis plaatste zichzelf in door hem bewerkte oude foto’s met ‘beste vrienden’ H.G. Gadamer en Milan Kundera. Waarom zou je als kunstenaar ophouden bij de kunstwereld en kunstgeschiedenis als je jezelf ook onderdeel van de wereldgeschiedenis kan maken?
Jos Volkers, tenslotte, richt zich meer op het heden en de toekomst. Op bakken met aarde die het midden houden tussen plantenbakken en sokkels zette hij een aantal bollen van verschillende formaten met daarin plantjes. Het zijn volgens Volkers een soort ecosystemen: met de schimmels in die bollen zou door bijvoorbeeld diesel vervuilde aarde weer gezond worden gemaakt. De kunstenaar als wereldverbeteraar. Of houdt hij ons voor de gek? De net iets te gladde presentatie inclusief logo (‘Ecological Space Engineering’) van het werk in de FMI-publicatie doet een hoax vermoeden. GasTerra gelooft de kunstenaar: Volkers kreeg prompt de Energize GasTerra JURY Award 2015.
FMI: Graduation Show 2015
Locatie: CBK Groningen (Trompsingel 27)
Mare van Koningsveld
