metropolis m

De tentoonstelling Blue Material van Hannan omvat een vijftal werken en zet de toon met een klein maar fijn vertrekpunt. Uppercasing is het eerste werk in wat een serie aan referentiële woordspeltitels blijkt te zijn. Op twee bamboestokken staat een aktetas, gevuld met (voormalig) geheime documenten. Om zijn onderzoek vorm te geven heeft Hannan voor een opmerkelijk narratief kader gekozen, wat heden en verleden zowel materieel als inhoudelijk verbindt: de geschiedenis van de stand alone comedy. Beter gezegd, de langdurige censuur binnen de Britse comedy traditie, ook wel bekend als ’the blue material’. Elke comedian was tot aan 1968 verplicht zijn script bij de Lord Chamberlain’s Office in te dienen. Dit werd geretourneerd met forse blauwe halen door de passages gewijd aan onderwerpen waarover niet gegrapt mocht worden.

Beneden, in de bioscoopruimte van Hotel Maria Kapel is de film te zien waarin op basis van de onthulde Snowden documenten – grof gezegd de hedendaagse minder geestige versie van blue material – de Britse stand-up comedian Adam Fields een show heeft bedacht en gegeven aan een afwezig publiek. In de film valt pas op dat waar normaliter de lach de grap afmaakt, hier enkel een stilte en afwachtende blik van Fields te zien is. Fields doorbreekt de vierde wand niet, wat de bewustwording rondom al dan niet geslaagde grappen onaangenaam uitvergroot. De toeschouwer is als het ware getuige van de grap die niet grappig is, en van het inmiddels al lang niet meer geheime dat wél wordt verteld.

Terug in de kapel staat een ander werk met de rug naar de bezoeker toe. Op een blauw fluwelen gordijn zijn twee films door elkaar heen geprojecteerd. Het openen en sluiten van geprojecteerde gordijnen wordt gecombineerd met de expressieve gezichten van een gezien de oude opnames ongetwijfeld al lang overleden publiek. No-show biedt een wirwar aan referenties: het gordijn, waar Fields ook in de film voor staat; de kleur ervan, die je direct relateert aan de blauwe pennenstrekken door de gecensureerde delen van een script; de titel naar de comedian die er niet is en het publiek dat herhaaldelijk aan het zicht wordt onttrokken. De ingenieuze vermenging van digitale en analoge projectie geeft nog een extra laagje glans aan de geraffineerde presentatie.

Dit fraaie werk spiegelt zich deels aan het tweeluik Old ideals, twee zwart wit tekeningen in de stijl die Hannan vaker hanteert. Als twee iconen aan weerszijden van het geblindeerde raam kijken de vaudeville comedians George Burns en Georgie Price over ons uit met een gedeelde spreuk tussen de twee witte hoeden: ‘Well you can say what you want but it won’t change my mind, i’ll feel the same about you’. Een referentie aan de eind jaren tachtig band Texas, vertelt Hannan me.

Blue material weet de breedte van sterk uiteenlopende thema’s gecoördineerd samen te brengen. De ruimtelijke precisie waarmee elk werk in de kapel is gepositioneerd doet het amalgaam van muzikaal jeugdsentiment, historische verwijzingen en politieke nervositeit goed. Maar niet alle werken slagen daarin. De twee laatste werken in de tentoonstellingen manifesteren zich als nakomelingen die Hannan, in een poging de harmonieuze proporties van de kapel te echoën, aan het einde van de kapel heeft geplaatst. Inhoudelijk kunnen zij niet tippen aan No-show of Uppercasing. Desondanks herleeft dankzij de geënsceneerde ode van Hannan de urgentie van een politiek bewustzijn en de kunst die ermee gepaard gaat.

Seán Hannan
Hotel Maria Kapel, Hoorn
24.10 t/m 21.11.2015