metropolis m

Hill is beroemd geworden vanwege zijn inventieve en esthetisch superieure gebruik van elektronische media. De visuele huzarenstukjes liggen voor het oprapen in Huis Huguetan, het imposante tijdelijke onderkomen van West aan de Lange Voorhout. Het hoogtepunt in dit deel van de tentoonstelling is The Slow Torque of Bonsai (2017), een volledig verduisterde ruimte waarin je als bezoeker ruim een half uur in een droomwereld wordt opgenomen met flarden tekst, lichtschokken en bijna weggewassen geprojecteerde beelden die een verhaal lijken te vertellen, maar op het moment dat je het wil reconstrueren, weer uit je handen glipt. Herinneringen drijven weg, stemmen verstommen, beelden vervagen, maar kunnen met een intens grote kracht terugkomen. In dit werk legde ik de link met het gedicht, ‘Eloisa to Abelard’ (1717), van de Britse schrijver Alexander Pope waarop de titel van de film Eternal Sunshine of the Spotless Mind is gebaseerd. Alexander Pope schreef: “The world forgetting, by the world forgot.”

Ook het werk Cutting Corners Creates More Sites (2012) is indringend. In een ‘multi sensorische’ installatie probeert de protagonist zijn geheugen te dresseren en het verleden op een altaar te zetten. Echter, hij kan de voorwerpen die hij in zijn handen voelt, nauwelijks meer zien en vindt de woorden niet meer om deze te benoemen. Projecties van out- en in-focusbeelden en het geluid van een mannenstem, die uit meerdere horizontaal geplaatste boxen van een zogenaamde catwalk komt, geven de site-specific ogende projectie een juiste mix van het gelukzalige vergeten en de pijn van het niet willen vergeten. Ook het interieur van het oude paleis, dat in tegenstelling tot andere ruimtes niet volledig verduisterd is, draagt bij aan de dualiteit van een hedendaagse kunstenaar in een oud onderkomen. Hill zet het interieur in om het verleden en het heden te laten interacteren en de vragen te poneren in hoeverre het klassieke uiterlijk van het monumentale pand bewaard kan blijven in deze setting en op welke wijze ons nationale erfgoed enerzijds en zijn contemporaine werk anderzijds elkaar versterken. Verleden en heden, geheugen en brein zijn dynamisch, altijd en overal.

De inrichting van de tentoonstelling is niet overal even gelukkig. Rechts van het monumentale Cutting Corners Creates More Sites vallen de spinachtige handen op in het werk Language Willing (2002). Handen die op een rijk gedecoreerde en kleurrijke ondergrond lijken te worden aangestuurd door een naar verschillende octaven verspringende stem die een tekst van de Australische dichter-componist Chris Mann door de koptelefoon scandeert. Maar door het audiovisuele geweld van Wall Piece (2000) in de kleine achterruimte loopt de dans van de handen en de stem echter volledig spaak. Net zoals in de andere vleugel op precies dezelfde manier een schreeuwende vrouw in Remembering Paralinguay (2000) onnodig afbreuk doet aan het in de voorliggende ruimte geplaatste onheilspellende werk Up Against Down (2008). Up against Down is een werk waarin de performancekunstenaar Hill zich met alle denkbare kracht door een ondefinieerbaar oppervlak wil duwen, wat niet lukt maar in plaats daarvan slaagt hij er wel in met grote projecties van ledematen en een angstaanjagend getrommel de bezoeker in datzelfde oppervlakte succesvol in te metselen. Ik zou aan de grond genageld blijven staan ware het niet dat een vrouw uit het naburige werk er irritant doorheen schreeuwt en me wegjaagt. Wellicht zou een videokunstenaar die interactie toejuichen, maar een totaalkunstenaar als Hill, en de bezoeker met hem, heeft het recht om volledig opgenomen te worden in de dromen die hij zo ogenschijnlijk makkelijk schetst.

Het werk aan het Groenewegje is conceptueler van aard. Hill lijkt hier te willen benadrukken dat hij geen videokunstenaar is, maar een conceptueel kunstenaar die geïnteresseerd is in taal. Hoewel de meeste werken uit 2014 en 2016 dateren, ogen zij niet zo relevant als het werk op de Lange Voorhout. In de Self ( ) series (2016) wordt de bezoeker geregistreerd door middel van kleine camera’s, die verborgen zijn in futuristische bollen die doen denken aan de robot Marvin in de boekenreeks Hitchhiker’s Guide to the Galaxy van Douglas Adams en aan robot Eve in de Pixar animatiefilm Wall-E. Die beelden worden, wanneer je in het werk door twee lenzen van een microscoop kijkt, direct getoond. En de beelden zijn niet de zwaar gefilterde en gecontroleerde beelden, bijvoorkeur in selfiestand, die je het wereldwijde web in slingert, maar beelden van lichaamsdelen waar je wellicht nooit op let zoals een stukje van je linkerheup of een gedeelte van de nek. Painting with Two Balls (After Jasper Johns) (2016) projecteert op twee trapeziumachtige schermen de bezoeker in de ruimte. Beide werken ogen voor mij gedateerd, omdat zij weinig toevoegen aan wat op dit gebied al jaren geleden door hem en anderen gemaakt is met betrekking tot het zelfbeeld in de mediamaatschappij.

The Psychedelic Gedankenexperiment (2011) is Hill’s meest ambitieuze project: hij verklaart het psychoactieve element LSD tot ‘art experience art excellence’. Hij noemt LSD een ‘found performance’, waarmee hij verwijst naar de objets trouvés van de Franse Dada-kunstenaar Marcel Duchamp, avant-garde kunstwerken die niet alleen een schokgolf in de kunst teweegbrachten, maar ook de kunst opnieuw definieerden. Het werk The Psychedelic Gedankenexperiment bestaat uit twee schermen, tegenover elkaar geplaatst, waarop Hill aan de ene zijde een tekst achterstevoren presenteert terwijl hij een groot model van het LSD molecuul aan het reconstrueren is en, aan de andere zijde dezelfde tekst achterstevoren presenteert maar dan weer gecorrigeerd waardoor de bezoeker weliswaar kan verstaan wat hij zegt, maar in een vervreemdende snelheid en intonatie die doen denken aan de Red Room in Twin Peaks, waarin de personages achteruit spreken maar het gesprokene vooruit afgespeeld wordt. Hoewel Hill aangeeft dat dit werk in de loop der tijd als het meest invloedrijke kunstwerk ooit aangemerkt zal worden, wekt het werk niet de gevoelens en gedachtes op die ik bij het meest invloedrijke kunstwerk ooit mag verwachten.

Met de tentoonstelling gewijd aan Hill zet West zijn interesse voort in de geschiedenis van de mediakunst, bezien vanuit het heden. De tentoonstelling van Hill lijkt een retrospectief: het toont de breedte van zijn oeuvre en de ontwikkeling ervan nadat hij in Nederland enigszins uit zicht is geraakt. Hill was een fenomeen en een ijkpunt voor de ontwikkeling op het gebied van de mediakunsten en haar relatie met conceptuele kunst. In het digitale spectrum heeft hij wellicht aan relevantie ingeboet, maar de presentatie in Huis Haguetan laat zien dat hij in de intermedia nog steeds een voortrekkersrol vervult.