metropolis m

Indigo Deijman

In de Pastoe Fabriek in Utrecht heeft de afstudeerlichting van HKU oog voor het kleinste detail en de grootste machtsstructuren. Dit weekend is de laatste kans om het werk van de afstudeerders te bezoeken. 

Misschien komt het doordat mijn ogen, in tijden van doorgaande zoomsessies en online presentaties, blij zijn niet te hoeven kijken naar een plat scherm. Het toch zeer minimale reliëf van Krijn Kroes’ schilderijen valt in ieder geval al snel op. De werken dwingen me om ze van dichterbij te komen bekijken en verworden, een stap dichterbij, haast tot sculpturen. 

Kroes is gefascineerd door de werking van licht en schaduw op zijn werk. In zijn twee monochroom zwarte schilderijen is te zien welke banen zijn schilderkwast heeft afgelegd, nog voordat de verf kon drogen. De compositie ervan ontstond vanuit improvisatie, eigenlijk per toeval. Soms spontaan en soms meer gecalculeerd, onderzoekt Kroes in zijn praktijk steeds hoe de perceptie van materiaal –waaronder ook keramiek en textiel–verandert onder invloed van het licht. 

Kroes is een van de zestig kunstenaars die afgelopen juni noodgedwongen online afstudeerden van de Fine Art- en Fine Art and Design Education-afdelingen van de HKU. Een paar maanden later krijgt de groep toch de kans om hun werk fysiek tentoon te stellen, hier in de Pastoe Fabriek.

Indigo Deijman

Jacob Schwartz

Tegen de rand van de fabriek staan witte gipsen panelen, subtiel opgesteld door Jeltje Schuurmans. De panelen doen aan als landkaarten van onbekende verzonnen eilanden. Het zijn structuren die volgens Schuurmans’ voorkeur zijn opengereten. Schuurmans lijkt met haar witte panelen te flirten met het minimalisme. Ze staan opgesteld alsof ze onderdeel zijn van een kapitalistisch productieproces, waarin de geproduceerde materialen als om het even opgestapeld tegen de muur leunen.

Jeltje Schuurmans, Archive, fragments, 2020

Krijn Kroes

Shimon Kamada verhoudt zich explicieter tot de kunstgeschiedenis en schildert over oudere schilderijen heen. Het werk bevat verschillende symbolen en referenties, ontleend uit verschillende culturele archieven. Zijn schilderijen lijken een soort ontsnapping uit de dominante ideologieën en denkwijzen die ook vandaag nog hun doorwerking kennen. 

Geertje Brandenburg werkt eveneens met een visueel archief dat is opgesteld naar de grillen van de bestaande machtsstructuren en toont zich een schuldbewuste fotograaf. Zij knipt de figuren en de landschappen uit en laat een leemte over. Waar fotografie een belangrijk middel was en is om landschappen toe te eigenen en aan personen een herkenbare identiteit op te leggen, gaat Brandenbrug die ontwikkeling tegen door de hoofdpersonen aan de voorstelling te onttrekken. In haar eindwerk presenteert zij sommige van haar figuren op een glasplaat, om een extra laag tussen het beeld en de beschouwer te doen ontstaan. Het wit in haar foto’s suggereert een leegte, een ruimte om verder te worden ingevuld. De stenen die zij plaatst in haar opstelling suggereren dat de landschappen die zij toont in foto’s de tentoonstellingsruimte binnendringen en hun recht op eigen, waarachtige representatie opeisen. 

Shimon Kamada, Reuse of the secondhand stories

Geertje Brandenburg

Django van Ardennes film Masker toont een duidelijke samenhang van tekst, beeld en geluid, die resulteert in een projectie van zijn droombeelden. Tijdens zijn laatste academiejaar kreeg Van Ardenne erg veel last van dagdromen. Hij werkte ze uit, door ze als vertrekpunt voor zijn werk te nemen. In verhalen, beelden, en sfeer-dicterende muziek, komen van Ardennes droombeelden samen voor de bezoeker. Hij kortte hiervoor een van zijn langere verhalen in tot het fragmentarisch narratief over zijn overpeinzingen op het gebied van thema’s als moderne architectuur of moederschap. Waar de vertelling door verschillende werelden heen lijkt te meanderen, bevat het beeld telkens nieuwe herkenningspunten. Groot of klein. Hij speelt ermee in zijn perceptie van het object, kijkend door de lens van zijn camera. 

Eugenie Boon

Eugenie Boon toont haar werk als attributen uit een toneelstuk. Ze onderzoekt hoe vanuit deze Nederlandse context naar Curaçaos erfgoed gekeken kan worden, op een manier die het geweld van het kolonialisme en de heersende machtsstructuren kan helen. Waar haar aanpak vrij positief oogt, spreekt er ook geweld uit het materiaal dat ze gebruikt. Seulbin Roh werkt ten slotte vanuit een positie tussen culturen in; beïnvloed door verschillende nationale culturen vindt zij juist in die tussenpositie vastigheid. Voor haar wint de textuur het van de figuratie en haar muurschilderingen en keramiek gelden als een van de meer succesvolle omgangen met de ruimte. 

Zwaantje Kurpershoek

Sarah McLacken

Andrea Asili

Kiana Girigorie & Maya Berkhof

Emma Agterberg

Emma Agterberg

Seulbin Roh, Nature: The Most Relaxing Playground

Dit is het laatste weekend (t/m zondag 20 september) dat Exposure te bezoeken is in de Pastoe Fabriek in Utrecht. 

Minke van Schaik

is schrijver en kunsthistoricus

Recente artikelen