metropolis m

 Sarah Naqvi, foto Gert Jan van Rooij

Onder de titel Offspring 2021: Always Hallways opent De Ateliers haar deuren voor de eindpresentatie van hun tweedejaars deelnemers. Het werk van de kunstenaars reflecteert op uiteenlopende manieren op verandering, transformatie en de tussenruimte. Lotte van Geijn ging langs en constateert dat de verandering vooral buiten de ateliers, op de gang te zien is.

Always Hallways is een vrolijk stemmende titel. Curator Fadwa Naamna vertelt me dat de nadruk dit jaar ligt op tussenruimtes. Naamna zag hoe zich in het werk van de huidige groep kunstenaars een transgressie voltrekt. De groep die, mede door de pandemie, nog meer naar elkaar toe is getrokken gedurende het afgelopen anderhalf jaar bevindt zich in een fase van overgang. De werken in Always Hallways, legt Naamna uit, zijn verbeeldingen van de ambiguïteit en desoriëntatie die voor kunnen komen in periodes van transitie. Dit zijn ook  momenten waarop iemand transformeert van de ene staat naar de andere en zichzelf kan overstijgen. Naamna nam de gang als metafoor voor deze metamorfose, waarin dingen, mensen en gebeurtenissen in een staat van fluïditeit komen. Met deze gedachtes in mijn achterhoofd loop ik langs de verschillende ateliers. Een paar kunstenaars vallen me op.

Vita Soul Wilmering speelde jaren geleden zigeunermuziek op straat toen er een man met piepende fietsbanden remde en blij verassend de muziek herkende. Het was het begin van een jarenlange vriendschap en samenwerking, met als laatste project de opera-film Spiegl (2021). Yitschak Spiegl is een Joodse man die eind  jaren tachtig vluchtte vanuit Tsjechoslowakije naar Oostenrijk voordat hij uiteindelijk naar Nederland kwam. De film is een combinatie van documentaire en re-enactment van scènes uit het leven van Spiegl. Wilmering speelt op intense wijze de andere personen uit zijn leven. ‘Door de scènes na te spelen leken de herinneren van Yitschak steeds verder naar boven te komen’, vertelt Wilmering. ‘Ik was bijvoorbeeld zijn pleegmoeder en zijn eerste liefde waar hij niet open tegen durfde te zijn. Hoe het daadwerkelijk is gegaan, en hoe Yitschak misschien had verlangd dat het was gegaan, is een wazig gebied dat ik bewust opzoek.’ De grenzen van realiteit, herinnering en fictie zijn niet concreet. Door trauma’s en grote gebeurtenissen opnieuw uit te voeren, toont Wilmering dat er ruimte voor catharsis kan ontstaan.

[blockquote]Door trauma’s en grote gebeurtenissen opnieuw uit te voeren, toont Wilmering dat er ruimte voor catharsis kan ontstaan

Vita Wilmering, still

 Rinella Alfonso, foto Gert Jan van Rooij

Rinella Alfonso balanceert in haar schilderijen op de grens van het figuratieve en het abstracte. Alfonso werkt snel, vaak aan meerdere doeken tegelijkertijd. Ik ontmoet haar in de tuin waar ze staat te roken. Haar werk is helder en verhullend tegelijkertijd. Op een kleiner doek dat Wounded Astray (2021) heet, omsluit diep donkerbruin een ronde vorm in het midden. Ik meen er een soort kiezen in te zien. Alfonso vertelt dat ze het heeft losgelaten om de interpretaties van anderen te sturen. Zelf stelt ze vooral het lichaam en met name de perceptie ervan ter discussie. Cellulitis bijvoorbeeld, iedereen heeft het, maar er word je steeds wijsgemaakt dat het lelijk is. Door erop in te zoomen, het vele malen uit te vergroten, de huid in te duiken, transformeert Alfonso de schaamte en de pijn die erachter verborgen ligt. Een vergelijkbare gedachte schuilt achter het schilderij Ghost with Lipstick (2021). Het schilderij van twee spookachtige gezichten, de linker verdrietig, de rechter lachend met rood gestifte lippen, belichaamt een herinnering van Alfonso aan haar moeder. Omdat er geen producten op de markt waren die pasten bij de kleur van haar huid, gebruikte Alfonso’s moeder altijd te lichte make-up. Als Alfonso opmerkte dat ze eruit zag als een spook, reageerde ze altijd met: ‘wacht maar tot ik mijn rode lippenstift opdoe!’

‘Wacht maar tot ik mijn rode lippenstift opdoe!’

Sophie Soobramanien, foto Gert Jan van Rooij

De multimedia-installatie An O voor u (2021) van Sophie Soobramanien is opgebouwd uit een serie van grotere en kleinere beeldschermen die in de lucht hangen. Soobramanien omschrijft het zelf als een octopus, met het grootste scherm in het midden en de kleinere als tentakels eraan verbonden. Soobramanien is opgegroeid in het VK maar haar familie komt van Mauritius. In deze installatie onderzoekt en bekritiseert ze seksuele stereotypering van Oost-Aziatische vrouwen door de Westerse media. Ze speelt hierbij ook met ‘tentacular erotica’, een oorspronkelijk uit Japan afkomstige erotiek waarin vrouwen en octopussen de hoofdrol spelen. De installatie is opgebouwd uit beeldmateriaal van allerlei bronnen uit Soobramaniens persoonlijk archief, YouTube filmpjes en erotische films, en is door de vele mogelijke associaties die erin gelegd kunnen worden fluïde als de tentakels van een octopus.

PHILTH HAUS, foto Gert Jan van Rooij

Het is verfrissend dat ook een aantal deelnemers letterlijk de grenzen van het atelier hebben losgelaten. Door nadruk te leggen op de tussenruimtes is er ook veel te ontdekken buiten de ateliers. Het audiowerk to be titled (2021) van Nolwenn Vuillier fluit je onaangenaam tegemoet als je de tuin in loopt. Het blijkt een akoestische ongediertebestrijder die ze heeft omgevormd en afgestemd op mensen. Buiten, verstopt langs de achtergevel is het werk The Root (2021) van Kokou Ferdinand Makouvia te vinden, als je weet waar te zoeken. Op de bovenverdieping, in een douche- en toiletruimte, zet Emiel Zeno ons aan het denken in zijn werk boiling. It’s partially going. (part 2) (2021). Het werk bevindt zich deels in een douche die daadwerkelijk stroomt. Terwijl de douchekop nog nadruppelt horen we een intieme conversatie, die gaat over snel douchen en econo0mische druk.

Het is verfrissend dat ook een aantal deelnemers letterlijk de grenzen van het atelier hebben losgelaten

Kokou Ferdinand Makouvia, foto Gert Jan van Rooij

Nolwenn Vuillier, foto Gert Jan van Rooij

Deze editie van De Ateliers, reflecteert op de veranderende tijd waarin we ons bevinden, waarin oude regels niet langer vanzelfsprekend zijn. En op wat de veranderingen bij de deelnemers teweeg brengen. Ze bieden ons geen uitgewerkte posities, maar laten vooral de ruimte zien waarin verandering kan plaatsgrijpen.

Kokou Ferdinand Makouvia, foto  Gert Jan van Rooij

Nolwenn Vuillier, foto Gert Jan van Rooij

Emiel Zeno, foto Gert Jan van Rooij

Pedram Sazesh, foto Gart Jan van Rooij

Brianna Leatherbury, foto Gert Jan van Rooij

De Ateliers, Always Hallways, samengesteld door Fadwa Naamna, Offspring 2021 Rinella Alfonso, PHILTH HAUS, Brianna Leatherbury, Kokou Ferdinand Makouvia, Sarah Naqvi, Pedram Sazesh, Sophie Soobramanien, Nolwenn Vuillier, Vita Soul Wilmering, Emiel Zeno, de tentoonstelling is dagelijks open van 8 t/m 24 oktober, 12:00 – 18:00 (woen-zon)

Lotte van Geijn

is beeldend kunstenaar en schrijver

Recente artikelen