metropolis m

Centraal in de grote zaal van Upstream hangen negen werken uit de serie Niche Content for Frustrated Queers 2.0 (relatability, reengineered) (2021). In deze doorlopende serie memes figureert de kunstenaar zelf, vaak vermomd met pruik of snor, in verschillende situaties begeleid door een korte tekst. De memes stippen op ironische en humoristische wijze thema’s aan die ook vaak het onderwerp vormen van populaire online memes, zoals online daten of mentale gezondheid. In eerdere memes uit de serie gebruikte De Roover bestaande afbeeldingen zoals kunstwerken of scènes uit films en series. Het hergebruiken en toe-eigenen van bestaande beelden past in de visuele traditie van internetmemes die voortkomt uit praktijken van appropriatie en hercreatie, waardoor memes altijd bestaan binnen een netwerk van media, beelden en ideeën. Hun vorm en betekenis zijn afhankelijk van het ondersteunende medium: een meme op TikTok is anders dan een meme op Reddit. In Upstream hangen de memes afgedrukt op aluminium platen van één bij één meter aan de muur. Tentoongesteld in een fysieke ruimte worden de complexe netwerken van hedendaagse visuele cultuur die schuilgaan achter de ogenschijnlijk simpele plaatjes blootgelegd.

Met haar eigen lichaam als inzet stuurt De Roover de meme in de richting van autonome multimediale kunst. Door haar memes aan de muur te presenteren, articuleert ze des te meer dat de toeschouwer hier kijkt naar digitale beelden die uit de circulatie van het internet zijn gehaald en worden verkocht als unieke objecten, als eindproduct van een langlopende keten informatie. Inhoudelijk verwijzen de memes naar digitale platforms zoals Tinder en de reële fysieke en emotionele ervaringen die het internet teweeg kan brengen in de ‘echte’ wereld. Maar ook als fysiek en gelimiteerd kunstwerk staan de memes van De Roover in een complexe relatie tot het internet en sociale media. De Roover wil hiermee grootse existentiële vragen opwerpen over het internettijdperk. Ik blijf achter met de vraag: kunnen we memes die aan de muur hangen nog wel memes noemen? En zo niet, wat zijn ze dan?

Het werk van De Roover past in een langere traditie van mediakunst die op kritische wijze het medium bevraagt. Dat geldt ook voor haar film do you believe in live after love? (2022), een ‘flopera’ die verhaalt over een kunstenaar in de voorbereiding en laatste dagen tot een performance in een groot kunstinstituut. Het is een slimme persiflage op de kunstwereld en bekritiseert de rol die performancekunst inneemt in instellingen als het Guggenheim. Allerlei personages, waaronder galeriehouder Gaylord Focker en Marijke Two, passeren de revue – allen vertolkt door De Roover zelf. Beelden van de personages worden afgewisseld met fragmenten van repetities, foto’s en vlogs. De video is gemonteerd op een snelheid die kenmerkend is voor sociale media als TikTok: schijnbaar zonder context springt de film van het ene naar het volgende fragment. De fragmenten lijken op het eerste oog niets met elkaar te maken te hebben, maar dragen bij nadere inspectie allemaal bij aan een groter verhaal, in dit geval het verhaal van de zwoegende kunstenaar in een hetero-patriarchale kunstwereld.

Met het gebruik van haar eigen lichaam refereert De Roover niet alleen aan selfiecultuur maar knipoogt ze ook naar feministische videokunstenaars uit de jaren zeventig. Daarnaast weet ze haar feilloze gevoel voor humor en zelfspot in te zetten als artistiek medium en benadrukt ze hiermee zijdelings dat zelfspot in het internettijdperk geen individuele aangelegenheid is, maar kan dienen als vorm van activisme om bestaande structuren bloot te leggen. Met de tentoonstelling do you believe in life after love? slaat De Roover bruggen tussen theoretische debatten en herkenbare popcultuur, de queercommunity en het publiek, en bovenal tussen de traditionele kunstwereld en het internet. Deze werelden gaan niet als vanzelfsprekend in lieve vrede hand in hand maar zoals De Roover laat zien, zijn ze allemaal zo camp als wat. Just like Cher.